به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، نخستین هم اندیشی «حلقه‌های میانی و الگوی پیشرفت محلی» با موضوع روش حل مسئله و با حضور فعالان عرصه فرهنگ و اجتماع و حجت الاسلام سید ناصر میرمحمدیان، مدیرعامل بنیاد هدایت در سالن جلسات معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
ما باید به تکنولوژی حل مسئله توسط مردم دست یابیم
در این نشست «مجتبی طالبی» از قرارگاه شتابدهی ثمر گفت: مقام معظم رهبری در جلسه ای که اول خرداد 98 داشتند، درباره بیانیه گام دوم فرمودند جریان حلقه‌های میانی باید بیاید وسط و کار گروهی عملیاتی میدان را شتاب بدهد، برنامه‌ریزی و هدایت کند تا یک حرکت عمومی مردم‌بنیان شکل بگیرد.
وی تصریح کرد: درحقیقت ما باید به تکنولوژی حلّ مسئله توسط مردم برسیم که مردم بیایند مسائل را بپذیرند از مردم با مردم برای مردم باشد. از این حرکات‌های موضعی و مقطعی که معمولاً ما دچار آن هستیم با منابع محدودی که داریم در یک بازه زمانی مشخصی خارج بشویم و به سمت جامعه‌سازی اسلامی حرکت کنیم. حلقه‌های میانی و الگوهای راهبری و حل مسئله صورت مسئله ما است .
معرفی الگوی نشاء
هادی فلاحی، مدیر راهبری مناطق معاونت پیشرفت بنیاد علوی نیز در این نشست به ارائه مدل مجموعه متبوع خود برای حل مسئله پرداخت و گفت: در الگوی نشاء ما چهار اصل داریم که برای‌مان خیلی مبنایی و اساسی است. یکی از اصول‌مان بحث مردم‌محوری است. ما سعی می‌کنیم که با مردم طراحی کنیم، با مردم اقدام کنیم، با مردم نظارت و پایش کنیم.
وی به بیان مصادیقی از حل مسئله با این روش پرداخت و بیان کرد: در سروآباد کردستان، یک روستای بسیار دور افتاده‌ای در کوهستان است که مسیر سنگلاخی دارد و هیچ پیمان‌کاری حاضر نمی‌شد آنجا کار کند؛ دوستان ما از ظرفیت کول‌برها، استفاده کردند. خود کول‌برِها با قاطر مصالح به آنجا بردند؛ این افراد پای کار روستای خودشان ایستادند.
فلاحی افزود: مردم‌محوری برای ما معنی‌اش این است که مردم خودشان مسئله‌یابی، طراحی و اقدام کنند؛ بنیاد و امثال بنیاد علوی در هر جایی که نیاز و جای خالی بود، ورود کنند.
تنها متقین می‌توانند حلّال مسائل باشند
حجت الاسلام جابر مهدوی باغی، دبیر ستاد تحول اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم نیز در ادامه این هم اندیشی با اشاره به آیه «ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فيهِ هُدىً لِلْمُتَّقينَ»، اظهار کرد: قرآن کریم برای همه بخش‌های زندگی انسان و جوامع بشری برنامه دارد از دفع دشمن تا مدیریت جوامع انسانی تا خانواده و تربیت فرزند. رهبر معظم انقلاب در محفل انس با قرآن یک نکته دقیقی را در این زمینه بیان فرمودند که ما وقتی می‌توانیم از هدایت قرآنی استفاده کنیم که تقوا داشته باشیم.
وی تأکید کرد: کسانی می‌توانند راه حل‌های مسئله را به دست بیاورند و از آن بهره‌مند بشوند؛ راه حل‌های الهی را که این‌ها تقوا داشته باشند و تقوای الهی را رعایت کنند. چنین افرادی در هر جایی که پیدا بشوند، آنجا مسجد است. حالا می‌خواهد ساختمانش گنبد و گلدسته داشته باشد یا نداشته باشد؛ زیرا خدای متعال می‌فرماید مسجد «أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى» است.
دبیر ستاد تحول اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم ادامه داد: اینکه ما می‌گوییم، حل مسائل باید مسجدمحور باشد، منظور هر مسجدی نیست؛ بلکه مسجدی که متقین در آن رفت و آمد دارند می‌تواند محور قرار گیرد. این‌ها به واسطه بهره‌مندی‌شان از هدایت‌های ویژه الهی، راه حل برون‌رفت محله و منطقه از مشکلات را دارند. البته در کنار تقوا زمانی که ما مهارت داشته باشیم، خدا ما را هدایت می‌کند.
حجت الاسلام مهدوی باغی در تبیین الگوی خود، گفت: ما در این مسیر سراغ شناسایی هسته‌ها رفتیم و در مرحله بعد توانمندسازی آنها را در پیش گرفتیم؛ خصوصاً در مورد امام محله و به این نکته توجه داشتیم. در عرصه اقتصاد یکی از دوره‌هایی که ما برگزار کردیم بحث اقتصاد مقاومتی بود که به هر میزانی که امامان ما، مبلغین ما توی این عرصه توانمند شدند توانستند گره‌های بزرگی را باز بکنند و حل مسئله کنند.
محمدعلی حیدری، دبیر طرح محله همدلی نیز در ادامه این جلسه به ارائه مدل خود برای حل مسئله پرداخت و بیان کرد: ما در هر محله‌ای یک سری معتمد را شناسایی کردیم و سپس از طریق آنها یک سری خدمات را در آن محله انجام شد.
محله محوری؛ اصل مهم در حل مسئله
چمن‌زاد، دبیرکل جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی نیز محله محوری یک اصل در حل مسئله دانست و گفت: در ایجاد جامعه اسلامی و زمینه‌سازی برای دولت اسلامی، ما باید اساساً برویم دنبال این که محله را به عنوان یک مبنا قرار دهیم؛ محله را باید اصلاح کنیم.
وی حل مسئله محله را جدای از بحث پیشرفت دانست و تاکید کرد: این طور نیست که ما اگر نسبت به حل مسائل یک محله اقدام کردیم پیشرفت حاصل شود. قاعدتاً ما در نظام حل مسائل محله نیازهای یک‌سویه و یا توانمندسازی را ایجاد می‌کنیم ولی تربیت مکرمانه را ایجاد نمی‌کنیم. اگر در این نظام حل مسئله، کرامت انسانی تحقق پیدا کرد ما به پیشرفت می‌رسیم وگرنه صرفا مسائل و مشکلات محله و مردم را حل کرده ایم. ما ابتدا با رفع نیازها شروع می‌کنیم بعد به توانمندسازی می‌پردازیم و سپس تربیت مکرمانه می‌کنیم.
شناخت ظرفیت‌ها؛ پیش‌نیاز حل مسئله
خانم عربلو مدیر طرح پیاده‌سازی کانون‌های اقتصادی مردم‌بنیادِ محله‌ور، شناخت ظرفیت‌های محله و منطقه جغرافیایی را در حل مسئله مهم خواند و گفت: کسانی هستند که نسبت به حل مسائل خود بی‌تفاوت نیستند اما هنوز نمی‌دانند در جایی که زندگی می‌کنند چه ظرفیت‌هایی وجود دارد؛ ما باید آنها را به این شناختِ برسانیم.
وی خاطرنشان کرد: اینکه ما بنشینیم محله‌ها خودشان مسائل را بررسی و اقدام کنند، راهگشا نیست؛ اگر می‌خواستند انجام بدهند تا حالا انجام شده بود. ما نیاز به یک کاتالیزور داریم. ما در محله‌های مختلف نیاز به لیدر داریم؛ کسانی که راهنما باشند. ما این چراغ‌های راه را نداریم. آن کسی که استارت اول را بزند و چراغ اول را روشن کند.
عربلو به الگوهای مطرح شده از سوی دیگر فعالان فرهنگی اشاره کرد و گفت: من فکر می‌کنم اجرای این الگوهایی که در موردش صحبت شد، نیاز دارد که حتماً یک زمانی صرف بشود تا تشکیلات و سازه‌اش ساخته شود و از طرف دوستان پیشنهاد داده بشود تا در نهایت به یک الگوی اجرایی برسد. اگر به یک الگوی اجرایی و عملیاتی رسید ما موفق هستیم وگرنه به هر حال برنامه بسیار زیاد وجود دارد که متأسفانه بخش عمده آنها قابل اجرا نیست و فقط در برگه‌هایی به شکل زیبا و مرتب نوشته شده است.
برای حل مسئله ابتدا باید انگیزه قوی ایجاد شود
سعید حسن‌زاده مشاور اداره کل بانوان سازمان تبلیغات انگیزه را عنصری کلیدی در حل مسئله برشمرد و بیان داشت: انگیزه درونی باید خیلی قوی باشد. یعنی اینکه مثلاً نشان بدهیم واقعاً ماندن در این محله با این الگوی طراز و کار کردن در این‌جا نسبت به جنگیدن در سوریه و کار کردن در فلان شرکت دانش بنیان ارجحیت دارد. فرد متوجه شود که اگر در آن محله فعال باشد برای جمهوری اسلامی، برای سعادت مؤثرتر است.
طراحی و اجرای نقشه تدوین پیشرفت باید به دست مردم صورت گیرد
محسن دوباشی، مدیرعامل ستاد پیشرفت ستاد منطقه ای اجرایی و شورای سیاست‌گذاری نهضت اجتماعی جوانان، سه‌گانه هسته، نقشه، منطقه را در طرح خود برای حل مسئله مطرح کرد و در توضیح آن گفت: با وجود همه تجربه‌هایی که سال‌ها در جبهه انقلاب داشته‌ایم، از سازماندهی مجموعه‌های مردمی، شبکه‌سازی، توانمندسازی، پول‌پاشی در منطقه‌های محروم، یک خلأ جدی حس می‌شود و آن اینکه هزینه‌های صورت گرفته در این مناطق بر اساس چه قاعده‌ای است؟
وی افزود: معمولاً اقداماتی که اتفاق می‌افتد در سطح منطقه‌ها، محله‌ها یا هر دسته‌بندی ریز دیگری که شما مدنظرتان است به یک طریق قابل ارزیابی نیست و اصلاً نقشه‌ای ندارد؛ یعنی در لحظه فرد احساس کرده این کار کارِ خوبی است، بنابراین انجام می‌دهد. چه موفق شویم و چه نشویم این کارها نسبتی با یک ابر موضوعی، نگاه کلان و نقشه راهبردی ندارد. به این دلیل ما به دنبال تدوین نقشه پیشرفت منطقه رفتیم.
مدیرعامل ستاد پیشرفت ستاد منطقه ای اجرایی، نقشه طراحی شده برای پیشرفت منطقه را دارای دو ویژگی جدی خواند و گفت: شاید ادبیات نقشه را از خیلی جاها شنیده باشید اما در نگاه مجموعه‌ای که بنده به نمایندگی‌شان خدمت‌تان رسیدم، دو نگاه مهم وجود دارد، یکی اینکه از ستاد و مرکز کسی حق تدوین نقشه ندارد، نقشه را باید مردم منطقه تدوین کند.
دوباشی درباره ویژگی دوم نقشه تدوین شده، ابراز داشت: این نقشه یکسری مسائل کلان نیست که نکات ریزش به منطقه برسد بلکه نقشه کلان تجمیعی از نقشه‌های ریز منطقه‌ها است؛ اگر ما توانستیم این کار را انجام بدهیم، آن موقع می‌توانیم نظام برنامه‌ریزی و نظام تقسیم بودجه خاص خودش را داشته باشیم.
وی تصریح کرد: در نظام مدیریتی کشور، عمر مدیریت کوتاه است؛ بنابراین فرماندار، شهردار، بخشدار و استاندارها در بازه زمانی کوتاهی می‌آیند و می‌روند، کسانی که در منطقه می‌مانند مردم آن منطقه هستند که به عبارتی هسته‌های پیشرفت منطقه هستند. در ادبیات ما هسته پیشرفت منطقه پنج شأن دارد، شأن طراحی، کاشف بودن، پیاده‌سازی، آماده‌سازی و تشکیلات‌سازی.
نگاه رهبر انقلاب نسبت به فرآیند حل مسئله
محمد حسن جعفرزاده از مرکز گفتمان انقلاب اسلامی نیز در این جلسه اظهار داشت: در این طرحی که رهبر معظم انقلاب برای نظم‌بخشی این نظم خودجودش دارند، می‌فرماید از خود مردم کسانی که توانمندتر و خاص‌تر هستند باید بیایند و برنامه‌ریزی و طراحی کنند، راهکار را این‌ها باید پیدا کنند، مسئله را این‌ها باید بشناسند، تا با اقدام حل بشود.
حسین زمانی مدیرعامل مؤسسه کیفیت رضوی، آستان قدس رضوی گفت: اگر می‌خواهید کارهای محله بر محور امامت پیش برود، باید برای هر محله، هر مسجد و هر روستا یک انسان با این مختصات پیدا بشود که در متن باشد و الگو باشد، یعنی جلوتر از بقیه بوده و قدرت رهبری و مدیریت داشته باشد.
وی پیشنهاد برگزاری مسابقه پیشرفت را داد و بیان کرد: بین مساجد برای رسیدن به الگوی مسجد اسوه مسابقه برگزار کنیم؛ همچنین بین روستاها نیز مسابقه بهترین الگو و سرعت عمل در رسیدن به پیشرفت راه اندازی شود و بین محلات نیز مسابقه پیشرفت محله یا مسابقه بهترین روش برای حل مسئله برگزار کنیم.
زمانی خاطرنشان کرد: وقتی در یک رویداد ملی، فضا را به یک سمت ببریم که مسابقه پیشرفت ایجاد شود خود به خود انگیزه‌ها تجمیع و ظرفیت‌ها شکوفا خواهد شد.
سید وحید سعادت، معاون طرح و برنامه‌ی بنیاد کرامت رضوی نیز در این هم اندیشی بیان کرد: برای پیشرفت، درون‌زا بودن یعنی احیاء ظرفیت‌های درونی و ظرفیت‌های فطری آن جامعه و تجمیع آنها و راهبری کردن آنها به سمت جهت‌گیری‌هایی که در الگوی پیشرفت داریم جزء الزامات است.
پیشرفت، جاده حرکت به سوی تمدن است
حمیدرضا متأله، کارشناس تبلیغات در بنیاد تبلیغ نوین، تمدن نوین اسلامی را یک مفهوم از جنس آینده خواند که مردم جامعه نسبت به آن ارتباط لازم را برقرار نکردند و گفت: بسیاری این موضوع را یک مفهوم کلی فهمیدند که قابل لمس نیست؛ لازم هست که ما یک فرآوری بر روی این موضوع داشته باشیم تا یک کشش نسبت به این آینده مطلوب رقم بخورد و جامعه به صورت خودکار به این سمت حرکت کند.
وی تأکید کرد: معیشت، فرهنگ، اقتصاد و هر چیزی که می‌توانیم به عنوان مسئله در این کشور تعریف بکنیم مانند الگوی شهرسازی و الگوی سبک زندگی، همه این‌ها اجزاء آن تمدن نوین اسلامی هستند. جامعه ما می‌خواهد در جاده پیشرفت حرکت کند تا به آن تمدن برسد.
در ادامه سید مصطفی مطهری‌نیا، مشاور بنیاد بهره وری آستان قدس رضوی بیان داشت: راهبردها و سیاست‌های کلانی وجود باید تمام عناصر این جریان حرکت ما را به سمت خودش بکشد. محله یک محیط بسته‌ای نیست که ما بخواهیم مشکلات آن را مطرح و حل کنیم ضمن این که ذاتاً مسائل نسبی هستند یعنی مسأله این محله با مسأله محله کناری متفاوت است و نسبت به آن فرق دارد.
محمد سجاد زارع از بنیاد تبلیغ نوین، گفت: ما باید نقش رسانه‌ها را در مسئله پیشرفت پررنگ بدانیم و از آنها استفاده کنیم. برای شناساندن مسائل مردم به مردم و ایجاد مطالبه از سوی مردم می‌توان از این ظرفیت بهره برد؛ مردم باید بدانند چه وظیفه‌ای دارند و باید چه نقشی در حوزه حکمرانی ایفا کنند.
گفتنی است، کاظمی فعال در حوزه تحول دیجیتال، فن‌آوری‌های اجتماعی و ماشین‌های اجتماعی، علی‌محمدی کارشناس ساماندهی تشکل‌های دینی سازمان تبلیغات قم، خانم کرم از دفتر امور زنان و خانواده بنیاد علوی، مجتبی کاظمی از بخش نوآوری اجتماعی بنیاد کرامت، موحد مدیر پژوهش بنیاد هدایت و حسین بحرینی از بنیاد علوی، دیگر افراد حاضر در این جلسه بودند که به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.
نظر شما