به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، با توجه به آنکه دعای ندبه از ادعیه سفارش شده برای روز جمعه منتظران امام مهدی(عج) است در سلسله مطالبی مروری داریم بر شرح فرازهای نورانی این دعا و آموزه های مهدوی آن. در ادامه شرح فرازهای سیزدهم و چهاردهم از این دعا مرور می شود:
فراز سیزدهم
«ثُمَّ نَصَرْتَهُ بِالرُّعْبِ، وَ حَفَفْتَهُ بِجَبْرَئِیلَ وَ مِیکائِیلَ وَ الْمُسَوِّمِینَ مِنْ مَلائِكَتِكَ؛ سپس او را با هراس در دل دشمنانش یاری دادی و با جبراییل، میکاییل و ملائکه ویژه و نشاندار احاطه کردی.»
در این فراز از دعای ندبه به امدادهای الهی به حضرت رسول(ص) اشاره شده است؛ البته همانند آن در زمان حکومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز اتفاق خواهد افتاد. این امدادهای الهی در قرآن نیز گفته شده است که در ذیل هر کدام از آنها نکاتی بیان می شود.
الف) قرآن درباره یاری پیامبر با هراس افکندن در دل دشمنانش می فرماید: «وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ؛ و در دل های آنان ترس و وحشت افکند»
همچنین در آیه دوم سوره حشر نیز سخن از وحشت در دل دشمن مطرح شده است: «وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ؛ در دل هایشان ترس و وحشت افکند»
۱. در قرآن، بارها ترس در دل دشمن، به عنوان یکی از امدادهای الهی شمرده شده است، ازجمله: «قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ»، «سَأُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ كَفَرُوا الرُّعْبَ»، «سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ كَفَرُوا الرُّعْبَ» نه تنها در گذشته بلکه در آینده نیز در دل کفار وحشت ایجاد می کنم. آری، ترس سبب فرار دشمن و پیروزی مسلمانان بدون خونریزی می شود.
۲. بنابر احادیث وارد شده، سه لشکر برای یاری حضرت مهدی عليه‌السلام می آیند: لشکری از فرشتگان،لشکری از مؤمنان، ایجاد رعب و وحشت در دل دشمنان.
۳. نه مِهر الهی در انحصار محاسبات ما است: «یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ» و نه قهر او:«فَأَتاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَیْثُ لَمْ یَحْتَسِبُوا»
۴. خداوند در دل ها تصرّف می نماید و گاهی آرامش نازل می کند: «أَنْزَلَ السَّكِینَهَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ» و گاهی ترس می افکند: «قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ»
ب) امداد پیامبر(ص) به وسیله ملائکه: «إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ أَ لَنْ یَکْفِیَكُمْ أَنْ یُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَهِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَهِ مُنْزَلِینَ؛ و (به یاد آور) هنگامی که به مؤمنان می گفتی: آیا شما را کفایت نمی کند که پروردگارتان شما را به سه هزار فرشته ی فرود آمده یاری کند؟»
نکته ها
۱. یکی از وظایف رهبری، امیدوار کردن و توجّه دادن مردم به امدادهای غیبی است: «إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ».
۲. امید به لطف خداوند برای یک رزمنده ضروری است: «أَلَنْ یَکْفِیَكُمْ».
۳. ملائکه به فرمان خداوند در خدمت مؤمنان قرار می گیرند: «یُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَهِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَهِ».
۴. در جهان بینی الهی، زندگی انسان ها با جهان فرشتگان ارتباط دارد: «یُمِدَّكُمْ ...».
۵. یکی از اسباب امدادهای الهی در جبهه ها، نزول فرشتگان است: «یُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَهِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَهِ مُنْزَلِینَ».
فراز چهاردهم
«وَ وَعَدْتَهُ أَن تُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ، وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ؛ و به او وعده دادی که دینش را بر همه دین ها پیروز گردانی، گرچه مشرکان را خوش نیاید.»
این فراز از دعا نیز به بخش دیگری از زندگی حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و وعده الهی به ایشان دلالت می کند که در قرآن کریم نیز آمده است. یکی از آیاتی که این فراز از دعای ندبه به آن اشاره دارد، به این قرار است: «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ؛ او کسی است که پیامبر خود را با هدایت ودین حقّ فرستاد، تا آن را بر همه دین ها پیروز گرداند، هر چند مشرکان ناراحت باشند».
نکته ها
۱. این آیه به همین صورت، افزون بر این سوره در دو سوره ی دیگر نیز آمده است: سوره فتح، آیه ۲۸ و سوره صفّ، آیه ۹.
۲. اگرچه اسلام از نظر منطق و استدلال همیشه پیروز بوده است؛ امّا این آیه، غلبه ظاهری و وعده حاکمیّت اسلام بر جهان را بیان می کند. چنانچه در آیات دیگری نیز «ظَهَرَ» به معنای غلبه یافتن آمده است، مانند: «إِنْ یَظْهَرُوا عَلَیْكُمْ یَرْجُمُوكُمْ؛ اگر بر شما غالب شوند، سنگسارتان می کنند».
درباره کفّار نیز آمده است: «إِنْ یَظْهَرُوا عَلَیْكُمْ لا یَرْقُبُوا فِیكُمْ إِلًّا وَ لا ذِمَّهً؛ اگر بر شما غالب شوند، هیچ عهد و پیمانی را رعایت نمی کنند».
۳. از یک سو، این آیه تاکنون تحقّق نیافته است و از سویی دیگر، خداوند وعده ی حاکمیّت کلّی اسلام را داده و وعده اش دروغ نیست، در نتیجه همان طور که در روایات بسیاری آمده، این آیه به ظهور حضرت مهدی عليه‌السلام اشاره دارد.
۴. موضوع حضرت مهدی عليه‌السلام و قیام جهانی او، در روایات بسیاری از طریق شیعه و اهل سنّت نقل شده و در بیشتر کتاب های حدیثی عامّه نیز مطرح شده و از مسلّمات اعتقادی مسلمانان است. هرچند برخی از جمله وهابیّت به دروغ این عقیده را مخصوص شیعه دانسته اند. امام باقر عليه‌السلام فرمودند: «زمانی خواهد آمد که هیچ کس باقی نخواهد ماند، مگر اینکه به رسالت حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و سلم اقرار خواهد کرد.»
درباره حاکمیّت دین در سراسر گیتی، احادیث بسیاری وجود دارد؛ از جمله از حضرت علی عليه‌السلام روایت شده است که: «در زمان ظهور امام زمان عليه‌السلام ، هیچ محل و قریه ای نخواهد بود، مگر آنکه اسلام به آن وارد خواهد شد، چه بخواهند، چه نخواهند. و صدای اذان هر صبح و شام در هر قریه ای شنیده خواهد شد.»
۵. محور و پایه دین اسلام، حقّ است: «دِینِ الْحَقِّ» (همه ادیان آسمانی حقّند؛ ولی به دلیل پیدایش تحریف در آنها حقّانیت آنها مخدوش شده است).
۶. حقّ بر باطل پیروز است: «لِیُظْهِرَهُ».
۷. اراده و حرکت خود را با اراده ی الهی هماهنگ سازیم، وگرنه محو و نابود خواهیم شد: «لِیُظْهِرَهُ، وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ».
۸. غلبه حق بر باطل، آرمانی است که فقط خداوند می تواند آن را محقّق سازد: «هُوَ الَّذِی».
۹. رمز پیروزی اسلام، هدایت الهی و حقانیّت راه است: «أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دِینِ الْحَقِّ».
۱۰. در شرایط سخت، نوید و امید دادن لازم است. (وقتی کفّار مکّه به مسلمانان اجازه ورود به مسجد الحرام را نمی دهند، خداوند نوید پیروزی بر تمام جهان را می دهد که شما نه تنها بر مشرکان مکّه بلکه بر تمام ادیان جهان، غالب خواهید شد): «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ».
۱۱. تمام ادیان گذشته، به برهه ای از زمان اختصاص داشته است: «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ».
۱۲. رسولان با اراده الهی انتخاب می شوند، نه انتخاب و اراده مردم: «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ».
۱۳. پیروزی اسلام به دلیل حقانیّت آن است: «بِالْهُدی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ».
۱۴. مکتب اسلام، امید آفرین است: «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ».
۱۵. حاکمیّت و غلبه ای ارزش دارد که کامل و دائم باشد: «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ».
۱۶. عوامل پیروزی اسلام چند چیز است:
الف) اراده و امداد الهی: «هُوَ الَّذِی»؛
ب) رهبری معصوم و لایق: «رَسُولَهُ»؛
ج) نیاز طبیعی جامعه: «بِالْهُدی»؛
د) داشتن حقانیّت: «دِینِ الْحَقِّ».
منبع: شرح قرآنی دعای ندبه، محسن قرائتی
برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی بنیاد دعا
نظر شما