خبرگزاری شبستان _ اهواز: نام مبارک امام نهم، محمد و القاب ایشان جواد و تقی و کنیه‌ي ایشان أبوجعفر ثانی است. پدرگرامیشان امام رضا علیه‌السلام و نام مادرشان خیزران است که از برترین زنان زمان خود بود. در نهم یا پانزدهم رمضان سال 195 هجري در مدینه به دنیا آمدند و در آخر ذيقعده سال 220 یا 225 بر اثر زهری که به دستور معتصم عباسی توسط همسر آن حضرت، «ام الفضل» (دختر مأمون عباسی) به ایشان داده شد، در بغداد به شهادت رسیدند. ایشان جوان‌ترین امامی هستند که به توطئه عباسیان شهید شدند.
ایام زندگانی حضرت جواد علیه‌السلام به دو دوره تقسیم می‌شود: هفت سال پیش از امامت و 17 سال دوران امامت ایشان است که مصادف با حکومت مأمون و معتصم عباسی است.
زندگی امام جواد علیه‌السلام از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است. در این نوشتار قصد داریم تا گذری کوتاه به شیوه تبلیغی آن امام بزرگوار داشته باشیم.
1- مناظره‌های ایشان:
برخی از خلفای عباسی به خصوص مأمون، می‌کوشیدند با برپا ساختن مجالس مناظره، امامان شیعه علیهم‌السلام را رودرروی برخی از دانشمندان مشهور زمان خویش قرار دهند تا شاید از پاسخ پرسشی باز بمانند و جایگاه معنویشان مورد تردید واقع شود.
در مورد امام جواد علیه‌السلام، تشکیل این جلسات مناظره که از نخستین روزهای امامتشان آغاز گشت، به دو دلیل انجام می‌شد:
نخست: نیاز شیعیان که با توجه به سن اندک آن حضرت در پی کشف جایگاه معنوی آن حضرت بودند.
دوم: خواست باطنی مامون و معتصم که اندیشه خوار ساختن امام را در سر می‌پروراندند. علی‌رغم اندیشه‌های خام این دو خلیفه، مناظره‌های آن حضرت، ایشان را در تثبیت جایگاه ولایت و امامت، هدایت حق‌جویان، آشکار ساختن سستی گفتار ستمگران و رسوا ساختن دروغ پردازان فضایل خلفا یاری داد و موجب تقویت بیش از پیش مقام امامت گشت.
2- وکلا و کارگزاران ایشان:
امام جواد علیه‌السلام با تمام محدوديتهایی که داشتند، از طريق نصب وكلا و نمايندگان، در سراسر قلمرو خلیفه عباسی، ارتباط خود را با شيعيان حفظ می‌کردند. این نمایندگان، علاوه بر آنکه وجوهات شرعی شیعیان را به امام می‌رساندند، زمینه اتحاد شیعیان و پیوند آنها با امام معصوم را فراهم می‌آوردند. امام علیه‌السلام همچنین به کارگزارانشان اجازه می‌دادند درون دستگاه حکومت نفوذ کنند و با رسیدن به موقعیت‌های ممتاز حکومتی در مسیر خدمت به دین و دین داران گام بردارند. تعداد وکیلان ایشان را 13 تن گفته‌اند.
گفته شده امام جواد علیه‌السلام به دو دلیل از سازمان وکالت برای ارتباط با شیعیان استفاده می‌کردند:
*شخص شریف امام علیه‌السلام، تحت کنترل شدید دستگاه حاکم بودند و نمی‌توانستند به طور مستقیم با دوستان و شیعیان ارتباط برقرار کنند.
*با علمی که به آینده داشتند، می‌دانستند که در آینده نزدیک، امام مهدی ارواحنا فداه، دارای غیبتی طولانی خواهند بود. ایشان با برپایی نظام ارتباط غیرمستقیم با امام معصوم علیه‌السلام، برای دوره غیبت زمینه‌سازی می‌کردند. به این صورت که مردم برای عدم ارتباط مستقیم با امام آمادگی پیدا کنند.
3- نامه‌های ایشان:
شرایط دشوار سیاسی باعث شد که ساده‌ترین راه ارتباط شیعیان با امام، نامه نگاری باشد. در کتب اخبار، چندین نامه از امام جواد علیه‌السلام نقل شده که به یاران و شیعیان خود نوشته‌اند. بعضی از آنها، پاسخ مسائلی است که شیعیان پرسیده‌اند و برخی موعظه و اندرز خواسته‌اند و بعضی از این نامه‌ها را خود امام مرقوم فرموده‌اند. نامه امام جواد علیه‌السلام به عبدالعظیم حسنی در پاسخ به سوال ایشان در مورد حضرت مهدی علیه‌السلام یکی از آنها است.
4- پرورش دانش‌پژوهان:
یکی از فعالیت‌های مهم ائمه معصومین علیهم‌السلام تربیت شاگردان و راویانی بوده که در سایه تعلیمات ناب دینی، پرورش و تربیت مییافتند. ائمه علیهم‌السلام با استفاده از ابزار مهمِ تبلیغیِ تربیت شاگردان، احکام و معارف دینی را به سایر مناطق دورتری که شیعیان حضور داشتند، منتقل می‌کردند.
بنابر مصادر تاریخی تعداد شاگردان امام جواد علیه‌السلام بالغ بر 113 نفر بودند که در زمینه‌های مختلف اعتقادات، اخلاق و فقه و ... از امام علیه‌السلام احادیثی نقل کرده‌اند. از جمله شاگردان امام جواد علیه‌السلام فضل بن شاذان، علی بن مهزیار، عبدالعظیم حسنی و ... بوده‌اند.
نظر شما