چرایی آغاز به کار جمعیت امیرالمومنین(ع) از مناطق آزاد

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، قرارگاه امداد اجتماعی با عنوان جمعیت امیرالمومنین(ع) به همت جامعه مداحان کشور و با همکاری دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی 11 بهمن ماه و در آستانه دهه فجر انقلاب اسلامی رونمایی شد. این قرارگاه در فاز اول قرار است فعالیت های خود را در مناطق آزاد تجاری و صنعتی پیگیری کند و در گام های بعدی خدمات و فعالیت هایش را به دیگر نقاط تسری دهد. از این رو، با معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری دبیرخانۀ مناطق آزاد درباره چرایی آغاز به کار این قرارگاه از این مناطق گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن را می خوانید:

«مهدی حسین‌زاده یزدی» با اشاره به آغاز فعالیت قرارگاه ملی امداد اجتماعی اظهار کرد: مناطق آزاد همچون هر تصمیم دیگری در عرصۀ سیاست و اجتماع و اقتصاد و... فلسفه و اهدافی دارد. این فلسفه و اهداف هستند که به مفهوم منطقه آزاد معنا می‌بخشند؛ بنابراین، با تغییر فلسفه و هدف می‌توان از اشتراک لفظی این واژه سخن گفت.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری دبیرخانۀ مناطق آزاد ادامه داد: برخی اسناد بین‌المللی برای این مناطق شش فلسفه و هدف اساسی و محوری برمی‌شمرند که عبارت‌اند از: ۱. ایجاد اشتغال؛ ۲. جذب سرمایه‌های خارجی؛ ۳. انتقال تکنولوژی؛ ۴. درآمد ارزی؛ ۵. توسعۀ منطقه‌ای؛ ۶. توسعۀ صادرات آزاد.

وی تصریح کرد: در اینجا و در مواجهه با این اهداف و فلسفه‌های مناطق آزاد باید به نکته‌ای مهم توجه کنیم و اسیر نوعی کژفهمی نشویم. زمانی اندیشمندان، توسعه را فقط در شاخص‌های اقتصادی محدود می‌دانستند و این فهم پیامدهای ناگوار بسیاری بر جای گذاشت؛ اما از اواخر دهۀ نود، موج تازه‌ای از نظریه‌های توسعه رواج یافت که در آن‌ها مفهوم توسعه از موضوعی محدود به رشد اقتصادی، به موضوعی همه‌جانبه با ابعاد انسانی، اجتماعی، محیط‌زیستی و... ‌گسترش یافت که مفاهیمی مانند توسعۀ پایدار و حکمرانی مطلوب را در بر می‌گرفت.

حسین زاده تاکید کرد: متأسفانه تصور برخی مدیران و مسئولان در همان تصورات آغازین از توسعه باقی مانده بود و بر اساس رویکرد و عملکردشان گویا آشنایی چندانی با مفاهیمی همچون توسعۀ پایدار و توسعۀ انسانی و... نداشتند و به همین دلیل اهمیتی چندانی به حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی نمی‌دادند که پیامدهای ناگوار این رویکرد و عملکرد را می‌توانیم به‌روشنی در برخی مناطق آزاد مشاهده کنیم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری دبیرخانۀ مناطق آزاد اضافه کرد: بدون شک، یکی از ویژگی‌های مهم رویکردهای جدید سهم بیشتر و مهم‌تر مردم در ادارۀ جامعه است که دستاوردهای بسیاری برای جامعه به ارمغان می‌آورد و ما نیز درصددیم هرچه بیشتر به این هدف نزدیک شویم.

حسین‌زاده افزود: همان طور که می‌دانید، مناطق آزاد الگویی است که از خارج از کشور وارد شده و در کشورهای دیگر دستاوردهای بسیاری داشته است؛ اما طبیعی است که با توجه به اقتضائات کشور ما، بدون اشکال نباشد؛ از این‌رو، شکل اجرای آن در کشورمان نیاز به بازبینی دارد. برای مثال، در کشورهای دیگر، تا حد ممکن مناطق آزاد در مناطق خالی از جمعیت یا با جمعیت بسیار اندک تأسیس و راه‌اندازی می‌شود و به همین دلیل هم بر اساس آمارهای موجود انواع مشوق‌ها در مناطق آزاد و ویژۀ اقتصادی در دنیا چنین است: ۱. مشوق‌های مالی ۹۸درصد؛ ۲. مقررات گمرکی ویژه ۹۴درصد؛ ۳. تسهیل سرمایه‌گذاری ۴۱درصد؛ ۴. حمایت سرمایه‌گذاری ۳۳درصد؛ ۵. شرایط ترجیحی کاربری اراضی ۳۲درصد؛ ۶. تسهیل تجارت ۲۲درصد؛ ۷.  تأمین زیرساخت‌ها ۲۱درصد؛ ۸. رفاه اجتماعی ۴درصد.

وی تاکید کرد: بر اساس این آمار به‌روشنی می‌توان گفت رفاه اجتماعی از اولویت‌های مناطق آزاد به حساب نمی‌آید و به همین دلیل هم مشوق‌ چندانی در این زمینه در نظر گرفته نشده است؛ اما با توجه به اینکه جمعیت مناطق آزاد در ایران حدود یک‌ونیم میلیون نفر است، در ایران هرگز نمی‌توانیم از این الگو پیروی کنیم و باید در این رویه تجدیدنظر کرد.

حسین زاده خاطرنشان کرد: اما متأسفانه در سال‌های متمادی بدون توجه به این تفاوت مهم، یعنی وجود جمیعیت حدوداً یک‌ونیم‌میلیونی در این مناطق، همان روال و الگوی بین‌المللی در مناطق آزاد در ایران هم اجرا شد و پیامدهای ناگواری و از جمله تشدید آسیب‌های اجتماعی را به همراه داشت و متاسفانه امروز به‌روشنی در مناطق می‌توانیم این موضوع را مشاهده کنیم که لازم است با ابتکاراتی همچون راه اندازی و فعالیت قرارگاه امداد اجتماعی به مقابله با این آسیب ها بربیاییم.