عید نوروز در فرهنگ اسلام

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، عید نوروز به عنوان عید باستانی و ملی ایرانیان مطرح است که همه ساله با فرارسیدن عید نوروز شاهد شکفتن گل ها و آغاز بهار هستیم.

زمان لحظه تحویل سال به عنوان زیباترین لحظه ها مطرح بوده که بسیاری در این لحظه به تلاوت قرآن پرداخته، برخی دعا می کنند و برخی مشغول مناجات با خداوند هستند، دین مبین اسلام به عنوان کامل ترین ادیان برای این لحظه و ایام عید نوروز مسلمانان نیز برنامه داشته تا در کنار شاد بودن همواره به یاد خداوند باشیم.

انجام غسل، پوشیده پاکیزه‌ترین جامه‌ها، استعمال عطر، روزه گرفتن (مستحب) ، زیارت اهل قبور و.... از جمله مسائلی است که اسلام به آن در زمان لحظه تحویل سال تاکید کرده است.

در این لحظه بیان اذکاری نیز سفارش شده است، که از جمله آن ذکر شریف «یا ذالجلال والاکرام» است و در زمان لحظه تحویل سال نو نیز بسیار گفته شود، «یا مقلب القلوب و الابصار. یا مدبر اللیل و النهار. یا محول الحول و الاحوال. حوّل حالنا الی أحسن الحال».

دین مبین اسلام همیشه به آراستگی تاکید بسیاری دارد و برای عید نوروز 11 آداب و سنن زیبا و غنی را تزریق کرده که یکی از آنها پیراستگی، نظافت و بهداشت بوده که در میان ایرانیان به خانه تکانی معروف است، این امر در میان مردم رونق بسیاری داشته و هر ساله همزمان با سال جدید این نظافت ها شکل می گیرد.

از آدابی که در بین کاسبان و تاجران  رعایت می‌شد، محاسبه مالی است که قاعدتا در اول سال مطرح است و توده های مردمی که دستی بر اقتصاد دارند قبل و در آستانه عید دست به محاسبه مالی می‌زنند که از نظر اسلام اگر برای خارج کردن خمس و زکات و حقوق دیگر باشد واجب شرعی است، نکته اینجا است که اسلام یاد می‌دهد در پایان سال همانطور که محاسبه مالی می کنیم محاسبه نفسانی کنیم یعنی یک سال عمر خود را مورد بازبینی قرارداده و قبل از آنکه به حساب ها رسیدگی کنند به حسابمان رسیدگی کنیم.

از سنت های بسیار ارزشمند فرهنگ اسلامی است و طبق روایات کسی که مومنی را زیارت کند،گویا خدا را در عرش زیارت کرده و کسی که در راه دیدن مومن به مشکلی برخورد کند خداوند 70 مشکل از او را برطرف می کند.

از آداب و سنن دیگر نوروز صلح و آشتی دادن است که میان ایرانیان رسم است، از قدیم رسم بوده که در این ایام دل های کینه ورز را به هم نزدیک می کردند و صلح می دادند و این از پیام های بسیار ارزشمند قرآن است که بین مومنین صلح ایجاد کنید تا روابط اصلاح شود.

 از دیگر آداب اسلامی که در ایام نوروز تاکید شده نو پوشی و تمیز پوشی است که از ارزش های بزرگ اسلام است و همچنین بوسیدن یکدیگر از آداب دیگر است.

همچنین سفر کردن از آداب دیگر است و از لازمه های زندگی بشر و سفرها در ایام عید با هدف صله رحم، تفریح و یا زیارت انجام می شود که بسیار نیکو است و مورد تاکید دین مبین اسلام نیز هست.

از جمله دستورات اسلام در ایام نوروز، زیارت اهل قبور است که مردم در لحظه سال تحویل در مزار گذشتگان خود و شهدا حاضر شده و یاد و خاطره آنها را گرامی می دارند.

دعا و نیایش در لحظه سال تحویل از دیگر مسائلی است که دین مبین اسلام در لحظه سال تحویل به آن سفارش و تاکید دارد، پیوند تحویل سال با دعا از مسائل بسیار مهمی است که ایرانیان به آن توجه کرده و با حضور در اماکن مقدسه، امامزادگان، بقاع متبرکه، زیارتگاه های معصومین به راز و نیاز می پردازند.

هدیه دادن

یکی از آداب عید نوروز هدیه دادن است، دین مبین اسلام تاکید کرده که دست ضعیفان را گرفته و به آنها کمک کنیم و باید این فرهنگ ها را به نسل های آینده نیز منتقل کرد.

طبق روایات مطرح شده، امام صادق(ع) در نوروز خود را شسته و بهترین وتمیز ترین لباسهای خویش را می پوشیدند و آراسته می کردند، بعد از خواندن نوافل ظهر و عصر چهار رکعت نماز می خوانند که در رکعت اول بعد ازحمد ، ده مرتبه سوره قدر و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره کافرون و در رکعت سوم بعد ازحمد ده مرتبه سوره توحید و در رکعت چهارم بعد ازحمد ده مرتبه سوره معودتین (ناس و فلق ) را قرائت می کردند. ایشان پس از اتمام نماز به سجده رفته و سجده شکر به جای می آوردند و در سجده می خواندند: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ والِ مُحَمَّدٍ الاوَضِیآءِ الْمَرضیّینَ و عَلی جمیع اَنْبیآئک وسلکَ بِاَفْضَلِ صَلَواتِکْ و بارِکْ عَلَکْهِمْ بِاَفْضَلِ بَرَکاتِکَ وَ صَلِّ عَلی اَرْواحِهِمْ و اَجْسادِهِم اَللّهُمّ بارِکْ عَلی مُحَمَّدٍ والِ مُحَمَّدٍ و بارِکَ لَنا فی یَومِنا هذَا الّذَی فَضَّلْتَهُ و کَرَّمتَهُ و سرَّفتَهُ و عَظَّمْتَ خَطَرَهُ اَللّهُمَّ بارِکْ لی فیما اَنْعَمْتَ بِهِ عَلَیَّ حَتّی لا اَشْکُرَ اَحَداً اغَیَرَکَ و وَسِّعْ عَلَیَّ فی رِزْقی یا ذَاالجَلالِ والاکْرامِ اَللّهُمّ ما غابَ عَنّک فَلا یَغیبَنَّ عَنّک عَونُکَ و حْفِظُکَ وما فَقَدْتُ مَنْ لا مِنْ شَیءٍ فَلا تُفقدلی عَوْنَکَ عَلَیْهِ حَتّی لا اَتَکَلَّفَ ما لا اَحْتاجُ اِلَیهِ یاذَاالجَلالِ والاِکرام.

 از امیر المومنین علی(ع) حدیثی وارد شده که فرمودند برای دفع تمام بیماری ها وآفات به مدت یکسال باید در نوروز (روز اول فروردین) هفت سین را با مشک  وزعفران برظرف چینی سفید  نوشته وسپس آن را با گلاب شسته بنوشی تا انشاالله سال دیگر ازهر بلا محفوظ باشی وهفت سین این است : سلام قولا من رب رحیم، سلام علی نوح فی العالمین، سلام علی ابراهیم، سلام علی موسی وهرون، سلام علی ال یاسین، سلام علیکم فدخلوها خالدین، سلام هی حتی مطلع الفج.