فرهنگ توحیدی در فرهنگ رضوی تجلی پیدا کرده است

خبرگزاری شبستان- خراسان رضوی- مرضیه وحدت؛ فرهنگ رضوی فرهنگ علم، اخلاق، عبودیت، پرستش خدا و فرهنگ مبارزات سیاسی به صورت روشنگرانه است و فرهنگ رضوی فرهنگ شناخت و نابود کردن دشمن و مبارزات سیاسی حاد و انقلابی و رابطه با همه مردم و عقاید و اندیشه های مختلف است و ما اگر بخواهیم فرهنگ رضوی را ایجاد کنیم مشهد باید تربیون فرهنگ اسلامی شود .حجت الاسلام «علی اکبر نوایی» مسئول قرارگاه سیاست و جامعه حوزه علمیه خراسان  و استاد سطح عالی حوزه علمیه خراسان در خصوص فرهنگ رضوی با این خبرگزاری گفتگو داشته که در ادامه تقدیم می شود:

فرهنگ ائمه به ویژه امام رضا (ع) چه فرهنگی بود و چگونه جامعه را به خوبی ها، خیرات، عدالت و اخلاق هدایت می کردند؟

امام رضا (ع) در کتاب تحف العقول فرمودند: ذریه و عترت پبامبر داناترین و عالم ترین فرد به کتاب و سنت هستند و در مشکلات جامعه ائمه و عترت پیامبر سزاوارترین فرد نسبت به امامت و رهبری جامعه انسانی و ریسمان محکم هستند.

در حال حاضر رهبری اختصاص به فرد خاصی ندارد و امروز در دنیا حکومت های ظالم با رهبری فاسدترین افراد وجود دارد در حالی که ائمه سزاوارترین افراد در هر دوره و زمان برای رهبری بشر هستند و می توانند افرادی را مشخص کنند و در دوره غیبت فقط ولی فقیه حق رهبری دارد و امروز در دنیا رهبری پاک و بی آلایش و بی مسئله به کسانی اختصاص دارد که ائمه مشخص کرده باشند.

موضع گیری های سیاسی و نوع و چینش اقتصادی و رهبری اجتماعی امام رضا (ع) چگونه بود؟

امام رضا (ع) وجود مبارکشان به قدری برجسته است که در بین امامان به عنوان عالم آل محمد معروف هستند و این یکی از مهمترین القابی است که توسط ائمه قبل از خودشان به حضرت داده شده است.

علت اینکه به امام رضا (ع) عالم آل محمد گفته شده چیست؟

در دوره حضرت رضا (ع) مامون علاقه زیادی به علم داشت و در عین حال انسان شیطان صفتی بود، امام رضا (ع) را از مرو به توس آورد و بابرگزاری جلسات هم حضرت را زیر نظر داشت و هم به گونه ای عمل کند که اعتبار حضرت را در نظرها کم کند لذا جلسات مناظره با زرتشتیان مسیحیان و .. برگزار می کرد و چون حضرت در تمام مناظرات پیروز شدند ظاهر شد که ایشان عالم آل محمد هستند؛ همچنین  موسی بن جعفر (ع) به فرزندان خود فرمودند: این برادر شما علی بن موسی عالم آل محمد است و مسائل خود را از او بپرسید. این نشان می دهد صفت بارز امام رضا (ع) عالم آل محمد است.

حضرت در مباحث کلامی، عقلانی، سیاسی، اجتماعی، فقه، حقوق کلام، فلسفه و حتی در ریاضیات تبحر داشتند اما یکی از مسائلی که به عنوان فرهنگ رضوی می توان مطرح کرد این است که حضرت در پروراندن شیعیان و شاگردان بر علم و دانش تکیه و تلاش کردند اینها به علوم مجهز شوند.

امام هشتم عالم و دانشمند و حجت خدا بر بندگان و راهنمای بشر و مسلمین و فصل الخطاب بودند و در جهت بسط و گسترش علم، فرهنگ و دانش در جامعه شیعی حرکت کردند لذا آستان قدس رضوی به واسطه وجود امام رضا (ع) باید پایگاه علم شود و جامعه علمی ایران را برعهده بگیرد.

در خصوص فرهنگ توحیدی امام رضا (ع) توضیح دهید؟

فرهنگ دیگری که از امام رضا (ع) می توان  نام برد، فرهنگ توحیدی است چهره جامعه اسلامی باید توحیدی شود یعنی جامعه کاملا انگیزه الهی پیدا کنند و موحد شوند متاسفانه علی رغم اینکه در این بیش از 40 سال بعد از انقلاب جامعه رشد معنوی خوبی داشته اما فرهنگ توحیدی که امام رضا (ع) مد نظر داشتند محقق نشده است.

فرهنگ توحیدی و موحد بودن، گرایش الهی داشتن و به هیچ جیز دیگر غیر خدا اعتنا نکردن در فرهنگ رضوی برحسته است؛ حضرت در مسیر مرو به خراسان در نیشابور در حالی که هزاران نفر به استقبال حضرت آمده بودند و سخنان حضرت را می نوشتند حدیث معروف سلسله الذهب را بیان فرمودند: « لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی قَالَ فَلَمَّا مَرَّتِ الرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا  ...خداوند جل جلاله می‌فرماید: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ من است، پس هرکس که در دژ من درآید از عذابم در امان است. چون مرکب به راه افتاد [امام رضا](ع) گفت: با شرایطش و من جزو شرایط آنم».

لذا در فرهنگ رضوی به جامعه توحیدی تاکید فراوانی شده است که متاسفانه چنین چیزی در جامعه ما آنگونه که باید نمودار نشده است و با فرهنگ توحیدی امام رضا (ع) فاصله زیادی داریم.

فرهنگ عبودیت و بندگی خدا از جمله  فرهنگ رضوی است، در این خصوص توضیح دهید؟

فرهنگ دیگری که جزو فرهنگ امام رضا (ع) است فرهنگ عبودیت و بندگی خدا است، امام رضا (ع) بنده خالص خدا بود، زبان او ذکر و تلاوت قرآن بود، به محرومین رسیدگی و با آنها نشست و برخواست و امداد رسانی می کرد البته عبادت صرفا نماز و روزه نیست و بخش مهم آن تعاملات اجتماعی است.

راهبردهای سیاسی امام رضا (ع) چگونه بود؟

یکی دیگر از مواردی که در فرهنگ رضوی می توان مشاهده کرد، راهبرد های سیاسی امام رضا (ع) است، حضرت در زمان مامون با تقیه به گونه ای عمل کردند که سیاست های مامون شکست خورد. از جمله راهبردهای حضرت این بود که وقتی می خواستند از مدینه به مرو بروند آشکارا بیان کردند که به اجبار می روند و سفری بی بازگشت خواهد بود، ولایت عهدی را با اجبار قبول کردند و در اذهان اعلام کردند که نمی خواهند ولایت عهدی را قبول کنند و به اجبار مامون است و از تریبون خلافت برای بیان مطالبی که با تقیه گفته می شد استفاده کردند.

امام رضا (ع) رابطه قوی با مردم داشتند و بنیه مبارزات انقلابی شیعه را تقویت کردند و شکست عظیمی را به مامون وارد و او در همه جا مفتضح شد در حالی که عظمت امام در نظرها بیشتر شد . حتی در آن دوره اهل سنت دیدگاه مثبتی نسبت به امام رضا (ع) و تشیع پیدا کردند و برای حنفی ها، حنبلی ها و مالکی ها عظمت امام رضا (ع) ملموس شد.

فرهنگ رضوی فرهنگ علم، اخلاق، عبودیت، پرستش خدا و فرهنگ مبارزات سیاسی به صورت روشنگرانه است و فرهنگ رضوی فرهنگ شناخت و نابود کردن دشمن و مبارزات سیاسی حاد و انقلابی و رابطه با همه مردم و عقاید و اندیشه های مختلف است و ما اگر بخواهیم فرهنگ رضوی را ایجاد کنیم مشهد باید تربیون فرهنگ اسلامی شود .