به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: پیاده‌روی اربعین که اکنون پس از گذشت سالها تبدیل به کنگره عظیم بین‌المللی شده است، رویدادی مردم‌محور بر پایه سنت زیارت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در روز اربعین محسوب می‌شود که توانست جمعیت فراوانی از مسلمانان را از سراسر نقاط جهان برای چند روز گرد هم آورد تا پای پیاده رهسپار زیارت امام حسین (ع) در سرزمین کربلا شوند. در باب اهمیت این زیارت همین بس که امام حسن عسکری (ع) در حدیثی فرمودند: «يكى از نشانههاى مؤمن، زيارت امام حسين عليهالسلام در روز اربعين است».
با توجه به جایگاه رفیع این زیارت در معارف شیعی، طبیعی است که هرساله خیل فراوانی از عاشقان سیدالشهدا (ع) در پیاده‌روی اربعین شرکت کرده و سفر زیارتی متفاوتی را تجربه کنند. با این حال بسیاری پیش آمده است که حین حرکت در مسیر، زوار با مشکلات مختلفی دست به گریبان شوند که اصلی‌ترین علت آن آشنا نبودن به زبان عربی بوده است. توجه به اهمیت این مساله و آشنایی زائران با ضروریات زبان عربی، «زهرا کثیری» » مدرس زبان عربی، لهجه عراقی و موسس مجموعه آموزشی «دنیای عربی» را بر آن داشت تا دست به قلم شده و کتاب متفاوتی را با عنوان «طریق‌الحب» به رشته تحریر در آورد و امکان تعامل میان مخاطب فارسی‌زبان و عرب‌زبان را در سفر اربعین ایجاد کند. وی با هدف معرفی و بررسی هرچه بیشتر کتاب «طریق‌الحب» یادداشت اختصاصی را در اختیار خبرگزاری شبستان قرار داده است. در ادامه این یادداشت را می خوانید:
زیارت اربعین امروز در شاکله اعتقادات دینی تبدیل به یک فرهنگ بین‌المللی بین مسلمانان شده است و این شاید از این جهت است که از سراسر نقاط جهان هر ساله با جمعیت عظیمی از زوار برای حضور در این پیاده‌روی مواجه هستیم. با این وجود این سفر نیز مثل بسیاری از سفرهای خارجی در صورتی که مسافر به زبان کشور مقصد آشنا نباشد، با سختی‌هایی همراه است.
در واقع من پس از سالها تجربه سفر اربعین و طی گفت‌وگوهایی که با دوستان و شاگردان خود داشتم متوجه شدم که زوار ایرانی حتی برای تامین ساده‌ترین مایحتاج خود در سفر اربعین با مشکل مواجه‌اند؛ بسیار پیش آمده است که زائر مسیر را گم کرده و نتوانسته نشانی محل مورد نظر خود را بیابد و ساعتها سرگردان بوده است، یا اینکه برای تهیه مایحتاج خود به موکب‌دار عرب‌زبان مراجعه کرده و موفق به انتقال منظور نظر خود نشده است. از این موارد فراوان بوده و هست.
به یاد دارم یکی از زوار فرزندش حین مسیر پیاده‌روی بیمار شده بود و او که دچار استیصال شدیدی بود با یکی از مخاطبان عرب‌زبان مشاجره کرد آن هم در حالی که نه او زبان مخاطب را متوجه می‌شد و نه فرد مقابل؛ و تنها شاهد درگیری لفظی بودیم که می‌توانست اتفاق نیفتد آن اگر والد این کودک، حداقلِ واژگان عربی مربوط به چنین شرایطی را می‌دانست.
بنابراین مواردی نظیر آنچه که اشاره شد و بسیاری از اتفاقات دیگر که از زبان زائران نقل می‌شد، انگیزه من برای نوشتن این کتاب شد، در عین حال در موارد متعددی نیز با این خواسته مواجه شدم که افراد به دنبال کتاب آموزشی زبان عربی بر محور احتیاجات سفر اربعین و موقعیت‌های آن بودند و این چنین بود که فرآیند پژوهش و نوشتن کتاب «طریق‌الحب» کلید خورد.
ما برای تالیف این اثر فراخوان گسترده‌ای را در فضای مجازی و شبکه‌های پیام‌رسان داخلی منتشر کردیم تا بازخوردی از افرادی که در سفر اربعین به واسطه آشنا نبودن با زبان کشور مقصد دچار مشکل شده بودند، دریافت کنیم و بدین صورت چیزی حدود 5 هزار جمله به زبان فارسی از آنچه که زوار برایمان ارسال کرده بودند جمع‌آوری شد. بعد از دستچینی که انجام شد، دو هزار و 200 جمله انتخاب شد.
با همکاری گروهی از دغدغه مندان، این جملات را از حیث موضوعی دسته‌بندی کردیم، ذیل این تقسیم بندی به 12 موضوع اصلی بر محور نیاز زوار اربعین در مکالمه‌های روزمره در این سفر زیارتی رسیدیم و هرکدام را «قدم» نام‌گذاری کردیم. بر این اساس 12 قدم در کتاب ارایه شد که شامل آشنایی، فرودگاه، مرز، در راه، موکب، غذا برای رستوران، وسایل نقلیه، آدرس پرسیدن، در کربلا، در حرم، اسکان، خرید، پزشکی، داروخانه است. هر یک از این «قدم»ها قدمی به در «طریق» عشق است.
در هر قدم بین 100 تا 150 جمله ارایه شده است. با این وصف جملات را موضوع‌بندی کرده و به لهجه عراقی برگردان کردیم و در ادامه چندین ویراستارعراقی که تحصیلات عالیه در زمینه ادبیات عرب داشتند و از ساکنان کربلا و کاظمین و نجف و البته تنی چند از هموطنان خوزستانی، اقدام به ویراستاری این اثر کردند.
نکته مهم این است که در این ویراستاری، لهجه معیار، لهجه کربلا و بغداد بود. کلمات را بروز و اصطلاحات را بر اساس آنچه که در زندگی روزمره مردم عراق جریان دارد ویرایش کردیم. این ویراستاری چهار بار تکرار و نهایتا با وسواس اعراب‌گذاری شد تا امر خواندن را برای مخاطب فارسی زبان آسان کند و ادای آن صحیح صورت گیرد. صوت جملات توسط دوستانی فرهیخته از کشور عراق خوانده شد که مخاطب می‌تواند با اسکن QR کد، به راحتی صوت جملات را دریافت کند.
یکی از نکات جالب در مورد این کتاب همکاری افراد متخصص برای جمع‌آوری جملات بود. برای مثال برخی پزشکان که توفیق حضور در موکب‌ها را داشتند و از نزدیک دغدغه بیماران را لمس کرده بودند، با نگاه تخصصی و از منظر نگاه پزشکی بسیاری از جملات را برای ما ارسال کردند، یا دیگری در ایران هتل‌دار بود و با بحث اسکان و مشکلات مربوط به آن در اربعین آشنا بود و...؛ و گاهی حتی در حین جمع آوری و تالیف در کشور عراق ساکن بودند و روزمره موارد مهمی را که برخورد داشتند، به جمع منتقل می‌کردند. در نتیجه جملات جمع آوری شده اولا دقیق و کاربردی و ثانیا جامع و تخصصی شد.
برای تسهیل دسترسی به واژه ها، جدا از دسته بندی موضوعی، از روشی متفاوت بهره بردیم؛ یک فهرست واژگان مفصل در پایان کتاب تعبیه شده تا مخاطب بتواند به راحتی و در کوتاه ترین زمان، به کلمه مورد نظرش در متن برسد. این فهرست واژگان که جز در کتابهای مرجع مرسوم نیست، کم و بیش حکم یک لغت نامه را هم خواهد داشت. جمله این موارد باعث شد تا این اثر بعنوان اولین کتابهمراه یا هندبوک سفر اربعین، که تجربه‌ای نو در زمینه یادگیری لهجه عراقی را رقم زد، با اقبالی بیش از آنچه مورد توقعم بود مواجه شود.
از جمله اتفاقاتی که به عنوان مولف این کتاب برایم بسیار جالب بود، بازخوردها و نظراتی بود که مخاطبان نسبت به این اثار ارایه کردند که در فایل جداگانه‌ای جمع‌آوری کردم و برایم بسیار ارزشمند است. حداقل پانصد نظر برایم ارسال شده است که در این مجال به چند مورد اشاره می‌کنم. یکی از زوار در طول مدت سفر خود به منزل یکی از دوستان عراقی‌اش رفته بود و این کتاب را پیش رویش باز کرده و مشغول پیدا کردن برخی جملات بود. این جست‌وجو منجر به برانگیخته شدن کنجکاوی میزبان شد و او و سایر اهل منزل گرد هم جمع شدند و بر اساس این کتاب با یکدیگر گفت‌وگو کردند و در واقع کتاب باب مکالمه بین آنها را باز کرد؛ در مورد دیگری که ذیل همین نظرات برایم ارسال شده بود زائر در مورد گفت‌وگوی خود با راننده عراقی صحبت کرده و علاوه بر آن عکسی از راننده را برایم ارسال کرده که این کتاب در دست‌اش است و مشغول صحبت است؛ یا برخی زائران کتاب را به درخواست موکب دار یا میزبان عراقی شان، به او هدیه کرده بودند و برای چندمین بار قصد تهیه این اثر را کرده بودند. چنین تجربیاتی عنوان اثر را بیش از پیش برایم بامسما کرد. کتاب «طریق الحب» آغازی‌ست برای یک گفتگو!
نظر شما