خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: صفحات تاریخ حجاز مملو از علمای مسلمان بسیاری است که پیرو اهل بیت(ع) هستند، اما برجسته‌ترین آنها در قرون گذشته و کنونی علامه «شیخ محمد علی العَمْری» متولد ۱۹۱۱میلادی است که گفته شده نسب او به «عثمان بن سعید عمری» نایب امام زمان(عج) می‌رسد. پدر وی نیز عالم مشهوری بوده است که زود وفات یافت و در نزد دو تن از اساتید علمای نجف اشرف، آیت الله العظمی اصفهانی و آیت الله نائینی تعلیم یافت.
وی برای کسب علم در حوزه های علمیه نجف اشرف در سنین جوانی به همراه مادرش، به عراق رفت و مدت ۲۱ سال در آنجا ماند تا به مرحله‌ای عالی در صفوف علما دست یافت. پس از آن به عربستان بازگشت و در آن زمان در سال ۱۹۲۵ عربستان توسط نیروهای حجاز اشغال شده بود و مذهب وهابی تکفیری به زور اسلحه بر مردم آن زمان تحمیل شد.
اما شیعیان اهل بیت در مدینه که درصد زیادی از جمعیت اصلی شهر رسول خدا را در اوایل قرن گذشته تشکیل می دادند، وهابیت و تکفیری‌ها را نفی کردند و عقاید و شعائرهای خود را حفظ کردند. هنگامی که شیخ العمری نیاز کشور به او را احساس کرد، از نجف به مدینه بازگشت و پیروان اهل بیت را در آنجا رهبری کرد و به مرور زمان تغییر کرد و به مرجعی بزرگ برای شیعیان به ویژه در مدینه منوره و به طور عام در حجاز تبدیل شد.
وی تحصیلات خود را نزد تعدادی از اساتید حوزه علمیه از جمله شیخ محمدرضا مظفر، شیخ محمد حسین مظفر، شیخ محمد جواد مغنیه، سید مسلم حلی، آقای باقر الشخص، شیخ محمد تقی آل صادق و سید علی مدد گذراند.
شیخ العمری تا سال ۱۹۵۰ در شهر نجف اشرف ماند و در طلب علم بود و از آن دست برنداشت و سپس برای رسیدگی به اهل شیعه و امر به معروف و نهی از منکر به مدینه منوره بازگشت.
با تسلط حکومت وهابیت بر مردم و علما، مسلمانان اهل سنت پیرو مالکی که اکثریت مردم مدینه را تشکیل می دهند، دچار آزار و اذیت شدیدی شدند و کتب آنان را تحریم کردند و مانع تدریس و تبلیغ و رهبری مراجع آنان شدند و وهابیت را جایگزین کردند و این امر در مورد شیعیان نیز اتفاق افتاد.
شیخ العمری بلافاصله پس از بازگشت به مدینه، با دفاع از اهل سنت مالکی و همچنین از حق شیعیان در ادای مناسک خود در مقابل این امر مقاومت کرد و مجموعه ای از مساجد، مؤسسات مدنی مذهبی، حسینیه ها و مسجد و اماکن خیریه را راه اندازی کرد. مردم حجاز به ویژه مردم مدینه از پیروان اهل بیت(ع) و دیگران گرد او جمع شدند.
در برابر افزایش تعداد هواداران شیخ العمری،خانواده آل سعود شروع به هدف قرار دادن و آزار وی کردند. اما شیخ العمری با وجود ظلم و زندان همواره در میان مردم محبوب بود واز روابط گسترده خود در محافل اجتماعی مدنی مدینه بهره برد تا مردم را از ظلم و ستم حفظ کند.
وی در برابر این اقدامات از پا ننشست و سالها در زندان بود تا اینکه سال ۱۹۸۰ دولت سعودی او را آزاد کرد تا بتواند بازگردد، اما این امر دیری نپایید، زیرا با وجود جایگاه والایی که در بین تمام مردم شهر داشت، دوباره او را به دلیل فعالیت‌هایش به زندان انداختند، تا اینکه بی عدالتی به حدی رسید که شیخ را دوبار به اعدام محکوم کردند، اما ترس از قیام همه جانبه شیعیان و حجازی‌ها، مانع این مسئله شد، زیرا شیخ یک روحانی شیعه معمولی نبود، بلکه بالاترین مرجع شیعیان حجاز به ویژه در مدینه منوره به شمار می‌رفت.
شیخ العمری تا آخرین لحظات عمر خود به عنوان قطبی در میان شیعیان در منطقه غرب باقی ماند و به ترویج گفتمان همزیستی و اعتدال دینی در این منطقه پرداخت. موضع او در حمایت از جمهوری اسلامی و امام خمینی (ره) نیز تأثیر زیادی بر شیعیان حجاز داشت.
مردم مرحوم شیخ العمری را به خاطر خدمات بزرگی که در سطوح دینی و اجتماعی در مدت شصت سال انجام داده بود، ارج می‌نهند.
بر اساس گزارش‌ها، شیخ العمری ۴۵ سال از عمر خود را در زندان عربستان گذراند و چند سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از زندان آزاد شد. آل سعود چند بار برای او حکم اعدام صادر کرد و هیچ کدام اجرا نشد و خود در این باره گفت که به طرزمعجزه آسایی نجات یافتم.
وی گفت: «همه چیز دست به دست هم داد تا مرا اعدام کنند. پس از چندماه زندانی شدن، سرانجام روز اعدام فرا رسید. مرا در ملأ عام و مقابل هزاران شیعه و برخی عاملان حکومت به پای چوبه دار بردند و طناب را به گردنم انداختند. به حضرت زهرا(س) توسل کردم. وقتی طناب دار را کشیدند پس از حدود ۳۰ ثانیه طناب پاره شد و من بیهوش شدم. وقتی به هوش آمدم ۳۵ روز گذشته بود و در یکی از بیمارستان‌های مدینه بستری بودم و فهمیدم نجات یافته‌ام.»
مزرعه او که نام او را داشت، نشان دهنده یک مرکز مذهبی بود که زائران شیعه از کشورهای مختلف به آنجا می‌رفتند. او از بسیاری از علما، مراجع و شخصیت‌های برجسته شیعه پذیرایی می‌کرد.
شیخ العمری فرزندانی از خود به جای گذاشت که بارزترین آنها فرزندش شیخ کاظم العمری است که از دیرباز به عنوان یکی از روحانیون برجسته شیعه در مدینه به حساب می‌آمد.
شیخ در دوران حکومت آل سعود مواضع کوبنده ای داشت، چرا که حمایت مطلق خود را از انقلاب اسلامی ایران که به رهبری امام خمینی (ره) اعلام کرد و او با وجود همه فشارهای سعودی از آن عقب نشینی نکرد.
شیخ العمری در بیستم صفر سال ۱۴۳۲ هجری قمری درگذشت. وی پس از گذراندن عمر خود در خدمت اسلام و مسلمین در صبح روز پنجشنبه ۲۳ صفر ۱۴۳۲ هجری قمری در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.
نظر شما