علوم انسانی از فقدان روحیه نوآوری رنج می برد

خبرگزاری شبستان: با توجه به اهمیت پژوهش و ضرورت آسیب شناسی آن جهت ارتقای سطح کیفی پژوهش ها گفتگویی با حجت الاسلام و المسلمین عراقی، از محققان پژوهشکده فقه و حقوق انجام شده که در ذیل می آید:  

مشکل کنونی پژوهش‌های ما در عرصه علوم انسانی، به ویژه مطالعات دینی چیست؟

قبل از شروع به عنوان مقدمه باید عرض کنم که میان علوم انسانی و دین از نسب‌های چهارگانه منطق رابطه عموم و خصوص من وجه برقرار است. این نسبت میان دو مفهومی برقرار است که در برخی مصادیق همپوشانی و اشتراک دارند به این معنا که برخی از مسائل علوم انسانی مثل آمار و حسابداری ربطی به دین ندارد و برخی از مسائل دینی نیز ربطی به علوم انسانی ندارد. اما بیشتر مسائل علوم انسانی ارتباط با دین دارد. بنابراین مکتب اسلامی نمی تواند از علوم انسانی جدا باشد و هیچ نظری درباره آنها نداشته باشد.

با این مقدمه باید گفت که مشکلات پژوهش در گروه علوم انسانی عبارتند از: وجود روحیه ترجمه گرایی و خود باختگی در برابر غرب، کمبود پژوهشگر متخصص و متعهد، کندی فرایند اجرایی طرح تحول علوم انسانی(بومی سازی ،نهاد سازی ،کادر سازی)،کمبود کتاب های آموزشی و ناکارآمدی برنامه ها، راهکارها و روش‌های مدیریتی

چه علل و عواملی موجب چنین مشکلی شده است؟

بخشی از مشکل به عدم وجود روحیه نوآوری و نظریه پردازی پژوهشگران این عرصه بر می‌گردد که مانع پویایی و درخشش علوم انسانی می‌شود. بخش دیگر به عدم توجه برخی مسئولان بر می‌گردد آنهایی که بودجه تخصیص می دهند و تصویب می‌کنند، لااقل به اندازه ورزش به پژوهش‌های علوم انسانی اهمیت نمی‌دهند و حمایت نمی‌کنند. فرض کنیم اعتباری هم در نظر گرفته شود، نظارت واقعی بر عملکرد اعتبارات پژوهشی نیست و به دریافت گزارش‌های صوری قناعت می شود.

معیارهای یک تحقیق علمی و پژوهشی چیست؟

1- تفکر خلاق، تحلیل و استدلال در آن ظهور و بروز داشته باشد.

2- استدلال ها و بحث ها در تمام متن مرتبط باشند و بوسیله مدارک و مستندات یا ارجاعات پشتیبانی شوند.

3- از ساختار شفاف مفهومی برخوردار باشد.

چه راهکارهایی جهت دستیابی به چنین پژوهشی پیشنهاد می کنید؟

پژوهش یک فرایندی است که از یک نقطه آغاز و به یک نقطه مشخص ختم می گردد و به تولید دانش جدید یا گزارش دقیقی از یافته های علمی منتهی می شود. لذا پیشنهاد می‌شود:

1- بهینه سازی فرایند تولید دانش از طریق مدیریت مولفه‌های نظام پژوهش (پژوهشگران، مراکز و محصولات پژوهشی) که در راهبری پژوهش و تولید دانش دینی مورد نیاز است.

2- استانداردسازی پژوهش ها و سنجش و ارزیابی آنها.

3- آینده پژوهی و چگونگی ایفای نقش مراکز پژوهشی در عرصه تولید دانش.

4- ایجاد زیر ساخت‌های ارتقای پژوهشگران برتر
 

منبع: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

پایان پیام/