خبرگزاری شبستان - سرویس فرهنگ و ادب: سیاست‌گذاری فرهنگی یا سیاست فرهنگی به دو شکل قابل بررسی است؛ سیاست‌های فرهنگی «سنتی» مبتنی بر حفظ و نگه‌داری و سیاست‌های فرهنگی «جدید» مبتنی بر سازمان‌دهی فرهنگی. در سیاست فرهنگی سنتی، هدف در اختیار گذاشتن میراث فرهنگی نخبگان برای عموم مردم است. در مدل سنتی که مداخله دولت در فرهنگ بسیار زیاد است به سلایق و نیازهای مردم کمتر توجه می‌شود و ایجاد یک یا چند مرکز فرهنگی در دستور کار دولت قرار می‌گیرد. با توجه به سند چشم‌انداز بیست‌ساله کشور که مورد تاکید مقام معظم رهبری در دیدار با هیات دولت بود و همچنین شرایط جدید جهان امروز در تهاجم فرهنگی و پیچیدگی ارتباطات رسانه‌ای، سیاست‌گذاری‌های دولت باید در راستای پرورش مردم جامعه به عنوان یک تولیدگر فرهنگی ارتباطی قرار گیرد و نه صرفاً مصرف‌گر فرهنگی.
از منظری دیگر، سیاست فرهنگی را می‌توان اصول راهنمای کارگزاران فرهنگی و مجموعه علائم و نشانه‌هایی دانست که مسیر حرکت را نشان می‌دهد به عبارت دیگر نوعی دستورالعمل فرهنگی است که روشنگر حرکت است. مسئولان، متصدیان و همه مراجع و مراکز فرهنگی وابسته به دولت و نظام جمهوری اسلامی ایران، مجریان و مخاطبان سیاست فرهنگی کشور در درجه اول هستند. سایر افراد نیز لازم است با درجات و نسبت های مختلفی که دارند و این امر از شان اجتماعی و نیز نوع و نحوه فعالیت فرهنگی آنها ناشی می شود به تناسب مورد، با مواد و مفاد این سیاست فرهنگی برخورد داشته و نقض کننده آن نباشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در کشور ما، یکی از مجریان اصلی سیاست‌های فرهنگی است. وی وظیفه دارد در کنار پیشبرد توسعه فرهنگی و هنری کشور، سیاست‌گذاری‌های فرهنگی دولت در راستای پرورش فرهنگ مردم را بارور کند.
با برگزاری یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران و انتخاب دکتر حسن روحانی به عنوان رییس جمهور، وی نیز «علی جنتی» را به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزید. علی جنتی در سخنان خود، فرهنگ و هنر را تشنه برخوردهای کریمانه دانسته است و تاکید کرده که مدیریت فرهنگی را به اهلش خواهد سپرد و می کوشد دغدغه های صاحبان اندیشه و هنر را بر طرف کند. وی همچنین سیاست‌های کلان فرهنگی را برگرفته از اسناد بالا دستی نظام می‌شمرد و می‌گوید: تقویت فرهنگ عفاف و حجاب، ترویج فعالیت‌های قرآنی، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و دفاع مقدس، ارج نهادن به دیدگاه‌های علما و روحانیون به عنوان سرمایه ای بزرگ و ارزشمند، اهمیت دادن به نقش و جایگاه فرهنگی مساجد و هیات های مذهبی از جمله این سیاستهاست.
مقوله تمرکززدایی فرهنگی و کاهش تصدی‌گری دولت در زمینه فرهنگ، موضوعی مهم است که مسئولان فرهنگی کشور بارها بر آن تاکید داشتند، چراکه در سال‌های اخیر آسیب‌های اجتماعی به واسطه صدمه دیدن مبنای فرهنگ کشور رو به افزایش بوده است و در میان انواع راهکارهای مختلف مهم‌ترین راهکار تمرکززدایی فرهنگی است، چون تا زمانی که فرهنگ دولتی باشد مسائل حل و فصل نمی‌شود. در مقوله فرهنگ تا زمانی که دنبال کمیت باشیم و هر روز آمار دهیم و تولید آمار کنیم اما دنبال اثربخشی نباشیم، مسائل حل نمی‌شود.کمّی کردن فرهنگ دشوار است؛ در نتیجه مشکل می‌توان هدف‌های کمّی سنجش پذیر برای برنامه ریزی فرهنگی تعریف کرد.
دولت یازدهم از ابتدای کار بنا را بر تمرکززدایی فرهنگی گذاشته است، همچنان که «حسن روحانی» رییس جمهور معتقد است: هرچند دولت در زمینه فرهنگ باید سیاستگذار باشد و نظارت و حمایت کند و اولین حمایت هم شفافیت در مقررات و ایجاد فضای امن در جامعه است اما در عین حال باید کار را به صاحبان اصلی اصحاب هنر واگذار کنیم و دولت حامی آنها باشد. این سخن، بارها در سخنان آقای وزیر نیز مشهود است؛ جنتی بارها در سخنانش با بیان اینکه من معتقد به تمرکززدایی فرهنگی هستم، گفته است: شهرستان‌ها باید سهم به مراتب بیشتری از مراکز در تولیدات فرهنگی داشته باشند.
سیاست‌های فرهنگی دولت یازدهم، امید تازه‌ای به جان اهالی فرهنگ و هنر انداخته است و آنها را امیدوار به ادامه راه کرده است. هچنان که علی جنتی در دیدار با هنرمندان به آنها وعده داده بود که مدیران فرهنگی کاملاً فرهنگی را بر می‌گزیند و هدفش را سپردن فرهنگ به دست کسانی دانست که این حوزه را می‌شناسند و با انتخاب علی مرادخانی به سمت معاونت هنری، این امید جان تازه‌ای گرفت.
منابع:
مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی
مقاله «برنامه ریزی فرهنگی در ایران» نوشته چنگیز پهلوان
سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیدار با هنرمندان
یادداشت: آزاده فضلی
پایان پیام/
نظر شما