سیر تکاملی روح چه زمان به دست می آید؟

خبرگزاری شبستان: گرایش به حق، موهبتی نهفته در وجود ماست و با پرورش آن می توانیم خود را تهذیب و تربیت کنیم. بزرگ ترین بدبختی انسان، سد از حق است. با میل به حق، انسان از جانوران متمایز می شود و بر آن ها برتری می یابد. برای پرورش این محرک یا میل، دین و پیامبران و کتاب های آسمانی می آیند. متن زیر برگزیده از کتاب "ایمان و معرفت، فطریات، انسانیت" پیرامون هویت دینی است.

هویت دینی

از بزرگ‌ترین نعمت‌های خداوند کمک او به انسان برای شناخت و سیر تکاملی روح او است. این نعمت هنگامی بدست می‌آید که خود انسان درصدد پیمودن این راه برآید و در این مسیر گام بردارد. اگر چنین شد اراده خداوندی آن را تقویت می‌کند و سرانجام به ثمر خواهد رسانید. آنچه انسان را به عالم روحانی باز می‌گرداند، نشان از تقدس دارد، چه تنها آنچه از عالم روحانی نزول یابد می‌تواند محمل صعود به آن قرار گیرد. گرایش به خداوند و تسلیم به او وظایف و اعمال انسان را در راستای اراده خداوند قرار می‌دهد. انسانی که به کلام خدا گوش فرا می‌دهد و از آن پیروی می‌کند به رشته‌ای استوار و ناگسستنی چنگ می‌زند و از تاریکی و ظلمات بیرون می‌آید و به سوی نور می‌رود. همچنین کسانی که نمی‌خواهند سخنان خدا را بشنوند و بپذیرند، در تاریکی به سر می‌برند و در دنیاخواهی غوطه‌ورند.

عالم مخلوق است و دوام‌اش را به غیر خود مدیون است ولی خالق از رهن غیر آزاد است. عالم به واقع چنان آکنده از قدرت و زیبایی و نظم و هماهنگی است که آدمی همواره در خطر آن است که آنها را بپرستد. از این روی عقل آدمی باید در فانی و متغیر نشانه‌های وجود واجب و متعال خالق را جست‌وجو کند. همه خلقت از او است و به او بازمی‌گردد. او اول و آخر و قیوم و نامخلوق است. او در همه صفات و قوای خود بی‌همتا است. جمله نام‌های زیبا از آن او است. خدای احد و واحد و غنی به ذات است. حکیم علی‌الاطلاق است و همه چیز را درباره همه چیز می‌داند و چیزی بیرون از حوزه آگاهی او نیست.

خداوند به همه اشیاء علم دارد چه اشیایی که از دید و منظر ما غایب هستند و یا پدید نیامده‌اند و چه آنهایی که در مرأی و منظر ما هستند یا اکنون موجودند.

امام هادی (ع) فرمود: همه چیز در برابر خدا یکی است، در علم و قدرت و تسلط و احاطه او به همه چیز و همان‌گونه که الوهیت و خدایی او در ازل ثابت بوده است و او تام‌الفاعلیه به همه موجودات و مخلوقات بوده است، علم و شنوایی و بینایی و بقیه صفات او در ازل ثابت بوده و عدم به او راه نداشته است. علم او محیط است گذشت و آینده ایشان را می‌داند و به چیزی از علم او احاطه و آگاهی نیابند مگر آنچه خود بخواهد. غفور است و دعای بندگان‌اش را اجابت می‌کند، بی‌اعتنا و کناره‌گزین و دور نیست و حتی از رگ‌ گردن انسان به او نزدیک‌تر است. او عدل و حق است و سریع‌الحساب. تناقضی در این صفات نیست، هر تصوری که انسان از خدا پیدا کند او غیر از آن است. خدا فارغ از همه ستایش‌ها است. خدا غنی مطلق است، خدا تنها با صفات‌اش با ما است. او نیازی به عبادی‌ که وجودشان را مدیون لطف او هستند، ندارد. نص قرآنی: جن و انس را جز برای آنکه مرا بپرستند نیافریده‌ام. دال بر این است که اینان خلق شده‌اند تا با پرستش پروردگار خود را کامل کنند.

اوقات و زمان‌ها مصاحب او نیستند و مکان‌ها ذات او را دربر ندارند. وجود او قبل از وجود اوقات و زمان‌ها است. هستی او بر عدم پیشی جسته و ازلیت او بر ابتدا سبقت گرفته است. خداوند پیوسته بوده است بدون زمان و مکان و الان نیز چنان است. امام کاظم (ع) فرمودند: او آفریننده زمان و مکان و سکون است.

زمان‌ها مصاحب وجود خداوند نیستند. امام رضا (ع) فرمود: کسی که وجود خداوند متعال را ملازم چیز دیگر بداند دیگر هرگز نمی‌تواند وجود هیچ‌یک از آن دو را مجرد از زمان فرض کند بلکه باید بپذیرد که لازمه این تلازم این است که وجود خداوند را دارای زمان دانسته باشد، نه اینکه در مورد آن اشیاء ملازم با وجود خداوند متعال قایل به تجرد باشد.

هیچ‌کس بی‌جهت نزد خدا عزیز نیست و هیچ‌کس هم بی‌دلیل خوار و مطرود خدا نمی‌شود چون نگاه خدا با همه موجودات یکسان است، دیگر دلیلی ندارد که عمل نیک از کسی مقبول باشد و از کسی دیگر نباشد. اگر اعمال یکسان باشند جزای آنها هم یکسان خواهد بود زیرا فرض این است که نگاه خدا با همه انسان‌ها یکسان است، پس عدالت ایجاب می‌کند خداوند به همه بندگانی که کار نیک انجام می‌دهند، یکسان پاداش بدهد.

بنابراین گزارش، کتاب ایمان و معرفت فطریات، انسانیت به قلم علیرضا مسجد جامعی از سوی سازمان چاپ و انتشارات روانه بازار نشر شده است.

پایان پیام/