دکتر «صادق زیباکلام»، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفت وگو با خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، با اشاره به گسترش کارکرد مساجد بعد از انقلاب اسلامی اظهار کرد: بعد از وقوع انقلاب ظرفیت مساجد به اوج رسید یعنی مسجدی که در دوران رژیم گذشته تنها محلی عبادی قلمداد می شد کارکردهای دی گری یافته و در حوزه های مختلف مسجد به عنوان نماد شناخته شد.
وی ادامه داد: مسجدی که قبل از انقلاب صرفا محل مراجعه مردم بود طی سال های 1356 تا 1357 نقش سیاسی یافت و این کارکرد به اوج رسید، البته به نظر می رسد با وجود تلاش حکومت برای نگاه داشتن این نقش برای مساجد به تدریج مسجد به کارکرد سنتی خود یعنی کارکرد عبادی بازگشت و از آن حالت کانون فعالیت سیاسی محله و منطقه باشد خارج شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: برگشت مساجد به حالت قدیمی و سنتی باید درس عبرتی باشد برای بسیاری از ما چراکه بر اثر یک سری نقش هایی که نهادها بر عهده گرفتند به تدریج این کارکرد مسجد از بین رفت و این تجربه خوبی نیست و باید این کارکردها برای مساجد احیا شود.
زیباکلام در این راستا افزود: البته منظور از احیای این کارکرد این نیست که مسجد را تبدیل به باشگاه سیاسی یا تبدیل به یک حزب کنیم چرا که به نظر نمی رسد تبدیل مسجد به یک کانون سیاسی و حزب با استقبال مومنان و متدینان جامعه مواجه شود، البته اگر این اتفاق در کشوری به جز جمهوری اسلامی اتفاق می افتاد مردم می گفتند حکومت سعی کرد جایگاه مسجد را به حالت غیرعبادی برگرداند.
استاد دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: اما در ایران می دانیم که این مسئله یعنی افزایش ظرفیت کارکرد مساجد توسط مردم و به طور طبیعی وجود دارد یعنی با وجود کمرنگ شدن سایر کارکدهای مساجد همچنان رویکرد سیاسی نیز در مساجد وجود دارد اما نه در اندازه ای که بگوییم مسجد یک باشگاه سیاسی شده است که به این مساله پیش تر نیز اشاره کردم.
وی گفت: بنابراین معتقدم باید روی این تفکر که مسجد حکما باید کارویژه سیاسی داشته باشد تامل کرد، لزومی در این رابطه وجود ندارد، چنین کارکردی را می توان برای مساجد تعریف کرد چنانچه وجود دارد اما الزامی در کار نیست و تجربه سه دهه بعد از انقلاب نیز نشان می دهد که کارکرد اولیه مساجد در اولویت است.
زیبا کلام در ادامه به اهمیت مسئله تقریب میان مذاهب اسلامی اشاره و خاطر نشان کرد: متاسفانه مسئله تقریب در ایران آنچنان که باید جدی گرفته نمی شود، واقعیت آن است که وقتی از مساله تقریب صحبت می شود تصور می کنیم که منظور فقط دفاع از مساله تشیع است و دفاع صرف از حریم تشیع را وظیفه خودمان می دانیم اما وقتی اهل سنت از مذاهب شان دفاه می کنند آنها را متهم به سلفی گری می کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: این در حالی است که به هرحال دفاع از مرام و مذهب و پافشاری روی اعتقادات امر قابل قبولی است و چه اشکالی دارد که دیگران از نیز از این جایگاه و داشته خود دفاع کنند، بنابراین مساله تقریب مساله همه جانبه است و در این میان در راستای گسترش این رویکرد باید اولا احترام به سایر مذاهب اسلامی را در دستور کار خود قرار دهیم و در وهله بعد رهبران دینی باید با استفاده از آموزه ها و گفتمان های دینی به مساله تقریب کمک کنند و تحمل و صبر بالا رود.
زیباکلام اظهار کرد: مسجد یکی از ارکان مشترک میان مسلمین است اما باید بدانیم که در راستای ایجاد تقریب میان مذاهب اسلامی مسجد به تنهایی کافی نیست و باید تعصبات دینی را به حداقل رسانیم و در وهله بعد گفتمان دینی را تقویت کنیم.
پایان پیام/
نظر شما