در ابن سینا مانده ایم و برای زمان خود حرفی نداریم

به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر یحیی یثربی، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، در اولین روز از همایش «ابن سینا و فلاسفه اسلامی» با ارائه مقاله ای تحت عنوان «نقد معرفت شناسی ابن سینا یا تلاش برای گام دوم» ، ضمن انتقاد از نوع پژوهش ها و مطالعات فلسفی رایج در کشور، ادامه فلسفه ابن سینا را با توجه به دغدغه ها و نیازهای روز خواستار شد.

وی در ابتدای سخنانش با اشاره به اینکه نگرش ما در تاریخ فلسفه باید یک نگرش تحلیلی و انتقادی باشد، اظهار داشت: نخستین گام ها اگر ادامه پیدا کنند به منظور و مقصد می رسد، اما درغیر این صورت، هرچقدر هم گام نخست محکم و استوار باشد، به هیچ هدفی نمی رسند.

یثربی مدعی بود که یکی از مشکلات جامعه ما این است که نخستین گام را به حدی گرامی می داریم که به گام دوم نمی رسیم. ما در ابن سینا مانده ایم و حرف زمان خود را نداریم، اما هیچ وقت به مسائل روز و مشکلات جامعه خود نمی پردازیم.

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم وبتوانیم که این نخستین گام ها را به گام های بعدی تغییر بدهیم، می توانیم امیدوار باشیم که می توانیم به نتیجه برسیم، ادامه داد: در غرب هم اینگونه است که امروزه می توان دید که 20 قرن است که به دور ارسطو چرخیده اند.

یثربی بر این باور بود که زمانی که غربیان به نقد ارسطو روی آوردند، به شدت در نقد او پیشرفت کردند و با منطق جدید و تفکر جدید رو به رو شدند. او در این باره افزود: تمام چراغ هایی که در غرب روشن است، دستاورد تکانی است که فیلسوفان به جامعه داده اند. ما باید فلسفه را کارآمد کنیم تا راه نشان را دهد.

وی با تاکید بر این اصل که ماندن در این مرحله که عقل اول فلان و عقل دوم فلان هیچ پیشرفتی به همراه ندارد، اظهار داشت: اگر چه به نام معرفت شناسی مبحث معینی نیست، اما پرداختن به آن نشانه روشنگری است. هرکس باید خودش فکر کند و با جهان رو به رو شود. این می شود معرفت شناسی که با بیداری دوم، انسان پیدا می شود.

یثربی با بیان اینکه فلاسفه ما در این رابطه دقت نظر داشتند و توجه می کردند که اگرچه به نام معرفت شناسی مبحث مستقلی ندارند، اما ابن سینا گام اول بود. در حالی که هم او برای ما گام آخر شد. دکارت هم گام اول بود اما به گام آخر تبدیل نشد.

وی با تاکید بر اینکه برای رسیدن به گام دوم باید داشته های خود را ارزیابی کنیم، ادامه داد: قبول امکان خطا در فکر، اطمینان در توان انسان و واقع گرایی، از نقاط مثبت معرفت شناسی است. مبارزه با نسبت گرایی و شک گرایی ، توجه به شک روشی، اعتبار دادن به حسن و تجربه و ایجاد پیوند میان فلسفه و علوم نیز جدید از جمله این راهکارها است.

گفتنی است همایش ابن‌سینا و فلسفه اسلامی به همت بنیاد حکمت اسلامی صدرا در سالن تلاش وزارت تعاون با حضور اندیشمندان، پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزه فلسفه در 26 و 27 مهر برگزار می شود.

پایان پیام /