صلابت و استواری دوای درد جهان اسلام است/ مقاومت زیرساخت‌ مفهوم عزت

خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف: آیت الله «علیرضا اعرافی» در دیدار دست اندرکاران همایش ملی «مقاومت اسلامی از نگاه قرآن کریم» که به همت پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامی برگزار خواهد شد، گفت: ادامه حیات بشر به یک نوع صلابت، استواری و مقاومت در جریان ها وابسته است و هر موجودی که مقاومت نداشته باشد، زودتر در معرض زوال و نابودی است.

مدیر حوزه های علمیه کشور، مقاومت را از زیرساخت های مفهوم عزت عنوان کرد و افزود: در برابر صلابت، مقاومت و عزت، شکستن و فروپاشی قرار دارد و مقاومت یکی از زیرساخت های مفهوم عزت است؛ مفهوم مقاومت آن نیست که در آن حکمت، عقلانیت و انعطاف نباشد. یکی از ابعاد مقاومت آن است که در صورت لزوم، انعطاف نشان می دهد اما هدف را گم نمی کند و در مسیر پیش می رود.

وی با اشاره به این که مقاومت انسانی ابعاد و ساحت های مختلفی دارد، اظهار داشت: مقاومت درجات دارد و مقوله به تشکیک است و تابع عوامل متغیر، درجات مختلفی را پیدا می کند.

آیت الله اعرافی مقاومت انسانی را تابعی از علم، معرفت و روحیات شخص و جامعه دانست و گفت: برای بالا رفتن مقاومت باید در عناصر سازنده و عوامل پایه آن تصرف کنیم؛ بنابراین، مقاومت برآمده از مجموعه ای از عوامل معرفتی، روحی، اخلاقی و فرهنگی است که در انسان ها و جامعه وجود دارد.

مدیر حوزه های علمیه کشور با بیان این که انقلاب اسلامی اندیشه ای بر آمده از اسلام است، تصریح کرد: شرایط کشور و انقلاب ما شرایطی است که بیش از هر زمانی عنصر مقاومت را می طلبد، چرا که فراتر از گفت و گو و بحث هایی که وجود دارد، انقلاب اسلامی اندیشه ای بر آمده از اسلام است که می خواهد نظام فکری، معرفتی، نرم افزار و سخت افزار دنیای تمدنی امروز را تغییر دهد. تغییر این معادلات، تمدنی است که دستاوردها و ضعف هایی دارد و ما هم در مقابل آن، داعیه تمدنی داریم و این مسأله، مقاومت ویژه ای را می طلبد.

آیت الله اعرافی اظهار داشت: برای تحلیل تمدن امروز حداقل شش ساحت است که در تمدن غربی وجود دارد و جهان را تحت سیطره خود گرفته است که یکی این ساحت ها، حوزه فکری، معرفتی و فلسفی است و تمدن امروز، درون مایه ای از عناصر، مؤلفه ها و معادلات فکری، فلسفی و معرفتی دارد که از عهد رنسانس شروع شد و امواج آن در جریان است.

وی گفت: ساحت دیگر، حوزه علمی و فناوری تمدنی است که در جهان حضور و سیطره دارد و علم و فناوری چه در حوزه علوم طبیعی، ریاضی و غیره و چه علوم انسانی ـ اجتماعی و سپس تجلی که این علم در فناوری و غیره پیدا کرده است.عرصه سوم، عرصه های فرهنگی ـ اجتماعی و سبک های زندگی است و همه در پرتو دو مؤلفه قبلی شکل گرفته است.حوزه چهارم، حوزه سیاسی است که از میان این نظام فکری و معرفتی، یک اندیشه سیاسی بیرون آمده و تجربه های سیاسی شکل گرفته و الگوها و مدل هایی هم تولید شده و در دنیا رواج یافته است.

آیت الله اعرافی اظهار داشت: حوزه پنجم، حوزه اقتصادی است که امر بسیار مهمی می باشد و اقتصاد سرمایه داری و غیره، اقتصادی است که حتی روح آن در اقتصاد سوسیالیستی بوده و روح اقتصاد مبتنی بر حس، ماده گرایی و دنیاگرایی وجود دارد که در همه این مؤلفه ها قرار دارد.ششمین عرصه و ساحت، حوزه نظامی و امنیتی است که نظام امنیتی و قدرت سخت در دنیا شکل گرفته و شاهد آن هستیم.

مدیر حوزه های علمیه کشور تصریح کرد: ما به عنوان اسلام، اندیشه الهی و انقلاب اسلامی وقتی که داعیه تمدنی داریم، یعنی ضمن پذیرش مزایایی که در اینها وجود دارد و غرب هم دستاوردهایی داشته که در جای خود محفوظ است، اما بالأخره به نوعی مجموعه این معادلات می خواهد تغییر پیدا کند و این منظومه ۶ ساحتی کار عادی نیست و کوچکترین کار در این زمینه، آن چیزی بود که در عصر انقلاب رخ داد و رژیم ساقط شد که خود این مسأله بزرگ بود.

وی افزود: تغییر این منظومه فکری، اجتماعی، معیشتی و معرفتی که در عالم وجود دارد، با نگاهی که آسیب ها را می بیند و می خواهد نرم افزار جدیدی را به دنیا ارائه کند، یعنی برابری با مجموعه ای از عوامل بسیار مهاجم، سخت و پرفشار است.

آیت الله اعرافی اظهار داشت: مقاومتی که به عنوان مقاومت اسلامی در اندیشه امام راحل بود و در اندیشه رهبری و در جریان فکر اسلامی وجود دارد، باید با این درجه از فشار تنظیم شود؛ مقاومت درجاتی دارد و باید این مقاومت تمدنیِ جامعِ عمیق (که شرایط و ضوابطی دارد)، تنظیم شود.

وی بر لزوم ایجاد روح صلابت و مقاومت در جهان اسلام گفت: دوای درد جهان اسلام آن است که روح صلابت، استواری و مقاومت در پیکره جهان اسلام دمیده شود و این کاری است که انقلاب اسلامی شروع کرد، البته آن طور که مطلوب است، پیش نمی رود و عوامل و موانعی دارد اما این مسأله، ضرورت جهان اسلام است و اگر مقاومت در این طراز، مفهوم و معنی تفسیر و ارائه شود، دنیای اسلام هم می پذیرد؛ هر چند که ممکن است که افراد کم اطلاع زیر بار این مسأله نروند اما ذات آن، ذات قابل قبولی است.

مدیر حوزه های علمیه کشور با بیان این که اگر معارف اسلامی و انقلاب اسلامی به درستی عرضه شود، مورد پذیرش واقع می شود، تصریح کرد: بنده شاید به ۹۰ کشور دنیا سفر کرده باشم و دیده ام که اگر حرف معارف الهی، دینی، اخلاقی و انقلاب اسلامی به درستی و بدون پیرایه هایی که به آن بسته می شود، عرضه شود، توده های مردم و افراد سالم آن را می پذیرند اما عرضه درست آن هنر می خواهد.

وی افزود: این مسائل، نشان دهنده آن است که به درستی موضوعی را انتخاب کرده اید که دوای دردهای امروز و پایه ای برای افق های تمدنی آینده جهان اسلام است و امیدواریم در این جهت، موفق باشید و این کار، کاری ارزشمند و مهمی است.

آیت الله اعرافی بر ضرورت تهیه منشور مقاومت توسط دفتر تبلیغات اسلامی تأکید کرد و اظهار داشت: مقاومت که گفته می شود، نیازمند یک منشوری است که در آن اخلاق و شرایط مقاومت در آن دیده شود؛ داعش هم نوعی مقاومت جاهلانه و احمقانه داشت، گرچه ذات آنها فرآورده غربی ها است و این مقاومت منظور ما نیست.

وی گفت: در آن طرف نیز، کسانی مثل آل سعود را داریم که اضمحلال در بیگانه دارند و در آخر هم به هم می رسند، رسیدن به یک منطق و گفتمان و منشور معرفتی، مفهومی و عملیاتی در حوزه مقاومت نیاز است که مقاومت هم به معنای جمود، تحجر، احمقانه و ایستادگی غیرمنضبط نرسد و هم واقعاً در اوج صلابت و سختی در برابر دشمن و همراه با عقلانیت و حکمت باشد.

مدیر حوزه های علمیه کشور تصریح کرد: این ها مسائلی است که مجموعه آنها می شود در یک منشور مقاومت به آن دسترسی پیدا کرد که اگر بتواند این همایش بحث ها را به سمت خروجی فکری جامعی به عنوان منشور مقاومت در بیاورد، خیلی کار خوبی است، البته این منشور هم در اسلام و اصل آن در قرآن و بعد هم تبیین آن در انقلاب وجود دارد.

وی با اشاره به تبیین ارزش و ضرورت مقاومت برای جوانان افزود: مسأله دیگر این که نسل جوان امروز ما به ویژه نسل جوان در دانشگاه و حوزه ها که در آینده سرنوشت ساز هستند، باید ارزش مقاومت و ضرورت آن را بفهمد و نیاز به تبیین دارد.

آیت الله اعرافی با بیان این که الگوهایی مقاومت حوزه قابل ارائه است، اظهار داشت: در تاریخ حوزه هم جلوه های مهمی از مقاومت داریم که اگر برای آنها پرتویی می افکندید، مناسب بود؛ چرا که حوزه، نهادی است که در کوران حوادث رشد پیدا کرده و درختی است که در بیابانی بوده و همیشه از هر طرف باد می وزیده و خود را حفظ کرده است.

وی گفت: این عنصر مقاومت در حوزه در ابعاد علمی، معرفتی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و هر قلمرویی، عنصر مهمی می باشد و تاریخ حوزه با مقاومت گره خورده است و جلوه های بسیار عجیبی دارد؛ اگر به این مسأله هم توجهی شود و الگوهایی به دست بیاورید، این الگوها قابل عرضه و ارائه است.

مدیر حوزه های علمیه کشور به بسط یافتن جریان مقاومت انقلاب اسلامی در جهان پرداخت و تصریح کرد: البته، انقلاب اسلامی یک جریان مقاومت است که امروز در جهان بسط پیدا کرده است و به شکل محور مقاومت در آمده است اما در تاریخ گذشته ما هم مسائل مهمی وجود دارد که عرضه آنها می تواند الهام بخش باشد.

وی افزود: این مقاومت، امری است که در ظاهر در اقتصاد، سیاست و جنگ و غیره بروز پیدا می کند اما اصل آن، مقاومت معرفتی و درونی است که افراد را استوار می کند و نمونه آن مالک اشتر است که در خطبه ای می فرماید «لَوْ کانَ جَبَلًا لَکانَ فِنْد» که حضرت علی(ع) در این خطبه به مقاومت مالک اشتر اشاره دارد.

آیت الله اعرافی اظهار داشت: از طرف دیگر مقاومت هم حوزه فکری، فلسفی و معرفتی دارد و هم حوزه فقهی ـ اخلاقی که باید به آن پرداخت و مقاومت های جاهلانه در مقابل مقاومت های حکیمانه و در مقابل آن، انعطاف های ناروا به شاخص های فقهی، اخلاقی و ارزشی که در قرآن هم وجود دارد.

همایش ملی «مقاومت اسلامی از نگاه قرآن» ۱۷ بهمن‌ماه به همت معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی در قم برگزار می‌شود.