خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : چندماه قبل، وقتی ویروس کرونا در ایران همه گیر شد و غالب فعالیت های اجتماعی را به تعطیلی کشاند، آینده ای مبهم پیش روی بسیاری مشاغل قرار گرفت. در این شرایط، بسیاری از مردم دورکار شدند و برخی شرکت ها و موسسات نیز که امکانی برای دورکاری نداشتند، کارمندان خود را تعدیل کردند.
حالا پس از گذشت چند ماه از آن روزها، فعالیت های اجتماعی آرام آرام به حالت عادی بازمی گردد و مشاغل یکی پس از دیگری کار خود را از سر می گیرند. در این میان مشاغل فرهنگی هنری بسیاری نیز هستند که ماه ها فضاهای عمومی خود را به روی مردم بسته بودند اما از امروز بیست و چهار خرداد تا اول تیرماه به تدریج در به روی علاقه مندان می گشایند.
در روزهای گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی رسمی نظارت بر فعالیت های حوزه فرهنگ و هنر، تکاپوی بسیاری برای تضمین سلامتی مخاطبان به خرج داده و با در نظرگرفتن مقرراتی مشخص، متولیان فضاهای فرهنگی و هنری را به رعایت اصول بهداشتی واداشته است. در این زمینه حتی برخی سازمان های زیرمجموعه ارشاد تفاهم نامه هایی با نهادهای بهداشتی کشور امضا کرده اند تا از این طریق از آموزش دست اندرکاران فضاهای فرهنگی هنری اطمینان حاصل کنند.
به هرروی غالب فعالیت های عمومی در عرصه فرهنگ و هنر از امروز به سوی بازگشایی حرکت می کنند تا شاید آغاز تابستان و فراغت بیشتر خانواده ها بتواند مرهمی بر ضرر اقتصادی هنگفتی باشد که این فضاها در ماه های گذشته متحمل شده اند. اما از جمله مهم ترین بخش هایی که در هفته جاری بازگشایی می شوند، سینماها و تماشاخانه ها هستند؛ فضاهایی که پیش از کرونا به عنوان مهمترین محمل حضور جمعی علاقه مندان به سینما و تئاتر شناخته می شد اما در دوران قرنطینه، تنها به خاطره ای خوشایند برای علاقه مندان بدل شد.
با بررسی زندگی اجتماعی مردم ایران و جهان، همواره می توان پاتوق هایی را یافت که محل رفت و آمد کلنی های اجتماعی است. در واقع می توان چنین گفت که هر گروه اجتماعی در سیطره زیست اجتماعی خود، پاتوق هایی را برای گذران وقت برمی گزیند؛ مکان هایی برای گردهم آیی افراد تقریبا هم فکر که کارکردی تسکین دهنده دارد. نگاهی به گروه های متنوع اجتماعی در یک فرهنگ به خوبی پاتوق های مورد علاقه آن گروه ها را نمایان می کند.
اهالی فرهنگ و هنر نیز به عنوان یکی از گروه های اجتماعی یادشده، همواره در تلاش برای یافتن فضاهایی بوده اند تا در آن گردهم آیند و از علایق مشترک سخن بگویند. سینماها، تماشاخانه ها، کنسرت ها، کتابفروشی ها، گالری ها و کافه ها از جمله مهمترین این فضاها هستند که در هر دوره به تناسب شرایط اجتماعی، پاتوق علاقه مندان به فرهنگ و هنر بوده اند. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که در هیچ دوره ای سهم فضاهای یاد شده در جذب مخاطبان یکسان نبوده و هریک از این پاتوق ها به تناسب فراوانی مخاطبان خود پذیرای طیفی از آن ها بوده اند. مثلا در مقایسه سینماها و تماشاخانه ها، همواره کفه ترازو به سمت سینماها سنگینی می کرده و کنسرت ها بیش از گالری ها مخاطب داشته اند.
اما آن چه در این میان اهمیت دارد، جایگاه بی بدیل این پاتوق ها در زیست اجتماعی اهالی فرهنگ و هنر است؛ به گونه ای که به نظر می رسد قرنطینه ماه های گذشته نه تنها مشکلات اقتصادی فراوانی برای صاحبان این اماکن به همراه داشته بلکه تاثیری عمیق بر روحیه فعالان و علاقه مندان به فرهنگ و هنر به جای گذاشته است. نگاهی گذرا به کامنت هایی که در دوران قرنطینه از سوی این گروه اجتماعی در فضای مجازی منتشر شده، به خوبی می تواند بر نقش پاتوق ها در سلامت روحی گروه های فعال در فرهنگ و هنر صحه بگذارد. چنان که از این کامنت ها برمی آید این پاتوق ها پیش از کرونا، سهمی مهم در وقت گذرانی و تامین خوراک فکری گروه های مخاطب خود داشته اند.
در هفته های اخیر تجربه پایان قرنطینه و بازگشایی مشاغل در ایران و جهان، با استقبال مردم مواجه شده است؛ چنان که در برخی شهرها بار دیگر بیم گسترش کرونا می رود. این حضور پررنگ اجتماعی مثال کوچکی است برای باور به این نکته که مردم یک جامعه تا چه اندازه به حضور در فضاهای اجتماعی و مراوده با دیگران نیاز دارند. نیازی که حتی بر ترس ابتلا به کرونا فائق آمده است.
علاقه مندان به فرهنگ و هنر نیز از این قاعده مستثنی نیستند. به همین خاطر پیش بینی می شود با بازگشایی پاتوق های فرهنگی هنری، به تدریج شاهد حضور پرشور مردم در این فضاها و اشتیاق اجتماعی به حضور در این اماکن باشیم. به طور مثال در مورد سینماها، با وجود اکران آنلاین فیلم ها در پلتفرم های نمایش اینترنتی در ایام قرنطینه، در آینده نزدیک باید منتظر استقبال قابل توجه از تماشای فیلم در سالن های سینما و تمام شدن بلیط سینماها در روزهای تخفیف دار باشیم.
در سایر زمینه های مرتبط با فرهنگ و هنر نیز، کم و بیش وضع به همین منوال خواهد بود تا تشنگان تئاتر، موسیقی، ادبیات و هنرهای تجسمی بار دیگر پس از ماه ها اندکی سیراب شوند.
نظر شما