به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، به مناسبت قرار گرفتن در ماه محرم حسینی در سلسله گفتگوهایی با حجت الاسلام «محمدرضا نصوری»، معاون ارتباطات و تبلیغ مرکز تخصصی مهدویت آموزه های مهدوی و امام شناسانه زیارت عاشورا را به بحث و بررسی گذاشته ایم که در ادامه سومین بخش آن تقدیم حضورتان می شود:
در زیارت عاشورا سلام های متعدد بر امام حسین(ع) و یاران باوفایشان فرستاده می شود فلسفه این سلام ها چیست و چه حقیقتی را بیان می کند؟
زائر امام حسین(ع) در زیارت عاشورا با فرض صد سلام پایانی جمعا 312 مرتبه بر حضرت سیدالشهداء(ع) و یارانشان سلام می فرستد. این نشان دهنده اوج ارادت و علاقه و تسلیم بودن فرد در برابر آن حضرت(ع) است.
در بخش های متعدد زیارت عاشورا این سلام ها به صورت ویژه آمده؛ در ابتدا با عبارات «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ»، «اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يَابْنَ رَسُولِ اللَّهِ» و ...
در پایان زیارت هم صد مرتبه می گوییم «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ»، صد مرتبه می گوییم «عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللَّهِ» و «السَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ» و در سجده می گوییم «الَّذینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ».
باید این 312 مرتبه سلام بر امام حسین (ع) در زیارت عاشورا را جدی بگیریم. اگر کل روزها را عاشورا و کل زمین ها را کربلا بدانیم و اگر امام حسین(ع)، امام زمین و زمان و جن و انس و ملک هستند و اگر مصیبت امام داغدارترین مصیبت باشد، پس سلامی باید بدهیم که شایسته آن امام معصوم(ع) باشد.
و آن سلامی نیست مگر سلامی که از سوی خدا که تا ابدیت در زیارت عاشورا به آن اشاره شده «اَبَداً ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ».
در زیارت عاشورا صلوات های ویژه نیز وجود دارد، این صلوات ها زائر را در چه مسیری هدایت می کند؟
صلوات درودی از سوی خدا بر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) ایشان است. مؤمنین و موحدین به عنوان ذکری کیمیا از آن برای تقرب به ساحت ربوبی و اولیای حق بهره می‌برند. همانطوری که امیرالمومنین علی (ع) می‌فرماید: با درود و صلوات به رحمت الهی دست پیدا می کنیم پس برای پیامبرتان زیاد صلوات بفرستید.
در زیارت عاشورا علاوه بر ابلاغ سلام‌های متعدد به امام حسین (ع) و اصحاب ایشان به ذکر صلوات بر محمد(ص) و آل محمد(ص) در دو موضع عنایت ویژه ای شده: «عَلی لِسانِک وَ لِسانِ نَبِیکَ صلیَّ الله علیهِ و اله»، در موضع دوم «فى کُلِّ مَوْطِنٍ وَ مَوْقِفٍ وَقَفَ فیهِ نَبِیُّکَ صَلّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ».
اما علاوه بر صلوات بر همه اهل بیت(ع) که شامل امام حسین(ع) هم در این بخش می‌شود، در این زیارت صلواتی خاص بر امام حسین (ع) هم ابلاغ شده است: «بِقَتْلِهِمُ الْحُسَيْنَ صَلَواتُ اللهِ عَلَيْهِ».
در زیارت عاشورا امام حسین (ع) با عنوان «اباعبدالله» معرفی شده اند، این چه دلایلی دارد؟
برخی گفتند از آنجایی که آن حضرت(ع) فرزندی به نام عبدالله داشته ایشان را اباعبدالله می گویند، برخی می گویند مراد از اطلاق این کنیه برای آن حضرت(ع)، انتساب منشأ عبودیت در عالم به ایشان است. چرا که ایشان حق پدری بر گردن همه عبادالله و بندگان شایسته خدا دارد، چراکه بندگان واقعی خدا طریقت و عبودیت و معنای واقعی بندگی را از مکتب ایشان گرفتند.
وقتی می خواهیم به قله عبودیت و بندگی برسیم امام حسین (ع) به عنوان یک الگوی انسان متعهد است. چنانچه همین تعبیر درباره پیامبر(ص) و امیرمومنان علی(ع) هم وارد شده که «أَنَا وَ عَلِیٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّة» من و علی پدران معنوی این امت هستیم.
برخی نیز گفته اند از آنجایی که امام حسین (ع) در جریان روز عاشورا همه اقسام عبادات مالی و جانی واجب و مستحب را بجا آورد به ایشان کنیه اباعبدالله اطلاق می‌شود. «السَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَی الاَْرْواحِ الَّتی حَلَّتْ بِفِناَّئِکَ».
تعبیر «ثارالله» که در زیارت عاشورا برای امام حسین(ع) به کار رفته است، چه معنایی دارد؟
ثار از ثور به معنای خون است و در مورد خون به ناحق ریخته شده به کار می رود، مورد دیگر اینکه کاربرد خونخواهی برای ولی‌دم و انتقام گیرنده خون است که در این زیارت ثار اضافه به الله شده، به معنای اول دلالت دارد. برای اینکه خونی که در روز عاشورا بر زمین ریخته شده خون خدا بود. بنابراین معنای دوم یعنی خونخواه این خون و اختیاردارش هم خود خدا است و خود اسباب انتقام گیری از این خون را فراهم می کند.
از جهتی دیگر امام حسین (ع) می دانست که در این قیام باید با خون خودش دین خدا را یاری کند لذا از همان آغاز در خطبه های خروج از مکه تأکید داشت هر کس حاضر است خون قلب خود را در راه ما نثار کند با ما همراه بشود.
باید توجه داشت بنابر روایات دو قطره در نزد خدا بسیار عزیز است: یکی قطره خون شهید و و دیگری قطره اشکی که از خوف خدا در نیمه های شب بر گونه های انسان می ریزد.
باید توجه داشت اگرچه در تاریخ دنیا خون های پاک فراوانی به زمین ریخته شده ولی کلمه «ثارَ اللَّهِ» فقط درباره سیدالشهداء(ع) و امیرالمومنین(ع) به کار رفته که در اوج و اعلی‌درجه مظلومیت به شهادت رسیدند.
چه تعابیر دیگر در زیارت عاشورا وجود دارد که اوج غربت و مظلومیت حضرت سیدالشهداء(ع) را تصویر می کند؟
نکته دیگری که در زیارت عاشورا وجود دارد تعبیر «وَالْوِتْرَ الْمَوْتُورَ» است. وتر به معنای تنها و یگانه و موتور به معنای تنها رهاشده است. برای «وَالْوِتْرَ الْمَوْتُورَ» دو معنا قابل تصور است: یکی معنای منحصربفرد و بی همتا چراکه وجود مقدس امام حسین (ع)، نهضت، سربازان، مصائب و آثار نهضت ایشان در تاریخ بشریت بی مثال است.
دیگر اینکه به معنای تنها و غریب و رهاشده است. چون امام حسین(ع) هم از سوی عوام رها شد و هم از سوی خواص جامعه لذا با توجه به غربت شدید حضرت(ع) تعبیر «موتور» تناسب بیشتری با ایشان دارد.
فلسفه نامیده شدن حضرت اباعبدالله الحسین(ع) با این عنوان در زیارت عاشورا چیست؟
نکته اول بیان شدت غربت امام حسین(ع) است و دوم بیان تلاش شیطنت آمیز دشمنان اهل بیت(ع) برای پراکنده کردن مردم از اطراف سیدالشهداء(ع) است تا هیچ یار و یاوری برای ایشان باقی نماند!
علت بعدی بیان تکلیف پیروان آن حضرت(ع) در همه اعصار و تلاش برای خروج ظلم ستیزی حسینی و فرهنگ اصلاح گری ایشان از غریب است. برای همین است که امروز ندای «هَلْ مِنْ ناصِرٍ ...» حسین زمان یعنی حضرت ولی عصر (عج) همچنان از کربلای غیبت و غربت به گوش می رسد و یاورانی می طلبد که برای حمایت از دین و امام زمان خودشان لبیک باید بگویند.
نکته بعدی می توانیم این را بگوییم این تعبیر اشاره به آن دارد از جمله علل اصلی شهادت امام حسین (ع) و حسین گونه ها در طول زمان تنها ماندن ایشان از سوی یاران رفاه طلب، دنیاپرست، بی‌وفا و مدعی است.
خوب است منتظران با عبرت از این فراز و تعبیر، امام زمان(عج) را تنها نگذارند و به مطالبات و خواست های ایشان لبیک بگویند.
نظر شما