معنویت فطری در مکتب نور علی و بهرام الهی

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، «زکریا فصیحی» در کمیسیون تخصصی «نقد شخصیت‌ها و جریان‌های مطرح در معنویت‌های نوظهور» همایش ملی «معنویت های نوظهور؛ شاخصه ها ونقدها» که پیش از ظهر امروز(چهارشنبه 19 شهریور) در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، به تبیین مقاله خود با عنوان «معنویت فطری در مکتب نورعلی الهی» پرداخت.

پژوهشگر فلسفه و کلام اسلامی افزود: انسان امروزی به این نتیجه رسیده که نجات از حیرت و اضطراب ناشی از زندگی ماشینی پسامدرن، معنویتی است که از ماورای علت‌های مادی به دست ‌آید.

وی با بیان این که وجود نحله‌ها و جریان‌های مدعی معنویت در جهان امروز، شاهد این مدعاست، خاطرنشان کرد: یکی از این نحله‌ها «مکتب نورعلی الهی» است؛ او یکی از رهبران معاصر فرقۀ «اهل حق» ایران و معرف مسلک خاص معنوی در دل فرقۀ اصلی، موسوم به «مکتب» است.

فصیحی بیان داشت: در حال حاضر آموزه‌های او را فرزندش بهرام الهی با ظواهر علمی در جامۀ جدید عرضه می‌کند و مدعی است معنویت مانند علوم تجربی دیگر، دارای مبانی و اصول علمی و منطقی است، پس نمی‌توان آن را به سطحی‌نگری و تراوش‌های ذهن و خیال افراد سودجوی مدعی کشف و شهود واگذار کرد؛ بلکه باید با نگرش علمی - تجربی مورد بررسی، تعلیم و تعلم قرارداد.

وی با بیان این که نورعلی الهی و بهرام الهی، راه‌های کسب این معنویت را دینی معرفی کرده‌ اند، گفت: آنها مسلک خود را معنویت فطری، طب جدید روح و جوهر ادیان می‌دانند و مدعی‌اند عصارۀ هر دینی را گرفته و کنار هم گذاشتیم تا وسیلۀ مطمئنی برای رسیدن انسان‌ها به کمال شود.

پژوهشگر فلسفه و کلام اسلامی با بیان این که طبق این نظر دین اسلام و آموزه‌های معنوی آن در کنار آیین‌های دیگر مطرح می‌شود، نه به ‌عنوان دین خاتم یادآور شد: این درحالی است که نورعلی خود را مقید به اسلام و تشیع و منشأ این معنویت را مافوق علّی و اصول آن را نازل‌شده از مبدأ الهی می‌داند که هدفش رسیدن به خودشناسی و خداشناسی است.

وی با اشاره به این که همه ابعاد این نظریه قابل پذیرش نیست، تصریح کرد: بدون شک این نظریه کاستی‌هایی دارد که باید با شاخصه‌های درونی یعنی به صورت درون‌مکتبی و بیرونی یعنی اسلامی نقد شود.

فصیحی ادامه داد: متولیان این مکتب از یک ‌سو معنویت را علم مستقل می‌دانند که برای هر کسی با استفاده از همان مبانی و روش علمی آموختنی است و از سوی دیگر فهم خودشان را به‌ عنوان معنویت واقعی برجسته می‌کنند و مدعای دیگران را قبول ندارند.

وی با بیان این که بهرام الهی بر علم و تجربی‌بودن معنویت تأکید دارد؛ درحالی‌که نورعلی الهی آن را جوهر ادیان می‌دانست و به منابع اسلامی نیز استناد می‌کرد، گفت: در بررسی مکتب یادشده، این تناقض نیز بررسی شده است، بر این اساس بررسی این دیدگاه برای شناختن و شناساندن ( صادقیت یا کاذبیت ) آن ضروری به نظر می‌رسد.