به گزارش خبرگزاری شبستان، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و نماینده پیشین مردم کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری درگذشت. آیت‌الله ممدوحی، سه شنبه اول مهر به‌دلیل بیماری، دعوت حق را لبیک گفت.
تولد و دوران كودكي
حضرت آیت الله حسن ممدوحی آيت‌الله ممدوحي در سال 1318 هجري شمسي در كرمانشاه در خانواده‌اي متدين و دانش دوست چشم به جهان گشود. پدرش به پيشه تجارت اشتغال داشت و خود، تا شرح لعمه را خوانده و بر آن مسلّط بود. خانه ايشان در كرمانشاه محل رفت و آمد روحانيان و علماء شهر بود.
دوران تحصيل
ممدوحی در سن ۷ سالگی به دبستان رفت و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی به تحصیل علوم دینی روی آورد، امّا این مسئله ابتدا با مخالفت خانواده‌اش رو به رو شد. وی در خصوص مخالفت پدرش با تحصیل چنین می‌گوید: «وقتی تحصیلات مدرسه‌ای ما تمام شد حدود ۱۶–۱۷ ساله بودم که آیت الله عزیزالله خوشوقت یکی دو بار از تهران آمدند کرمانشاه و ایشان ذوق طلبگی را در من زنده کرد. با پدرم دربارهٔ طلبگی صحبت کردم اما ایشان مخالف بودند. برای اینکه درس حوزه را بخوانم، از شهر فرار کردم چون پدرم راضی نبود. فرارم از شهر این طور بود که یک آقایی به نام «شیخ عبدالجواد جبل عاملی» از طرف آقای «[آیت الله العظمی] بروجردی» در کرمانشاه ساکن بودند که ایشان از لحاظ علمی در مرز مراجع بودند اما بسیار متواضع بودند ما خیلی به ایشان ایمان داشتیم و من هم دغدغه داشتم که اگر بخواهم فرار کنم پدرم از این کار راضی نیست. برای اینکه پدرم راضی بشود من بروم قم و درس حوزه بخوانم چهل روز زیارت عاشورا خواندم ولی همچنان پدرم راضی نمی‌شد آخرش رفتم پیش آقای «جبل عاملی» استخاره کردم و نیتم این بود که من بروم قم یا نروم و پدرم که راضی نیست باید چکار کنم؟ این آیه آمد: «... وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا…» و از آن کس که قلبش را از یاد خودمان غافل ساخته‌ایم، اطاعت مکن! (سوره کهف آیه ۲۸) البته ایشان غافل از این مسئله بود وگرنه در امور دینی واقعاً مؤمن بود، لذا فرار کردم و رفتم قم. تابستان سال بعد رفتم کرمانشاه، پدرم می‌گفت دیگر نباید قم برگردی و باید اینجا بمانی! تابستان که تمام شد دیدم انگار پدرم همچنان راضی به برگشتن من به قم نیست لذا دوباره فرار کردم. ما همچنان درس را ادامه دادیم تا رسیدیم به «شرح لمعه». پدرم بر «شرح لمعه»، «عروة الوثقی» و «وسیله‌النجاة» تسلط داشتند. روزی که رفته بودم پیش پدرم، کتاب لمعه را باز کرد و به من گفت این عبارت را بخوان! وقتی عبارات را صحیح خواندم، گفت: معلوم می‌شود خوب درس خوانده‌ای! و از آن زمان، به بنده اعتقاد پیدا کرد و آرام گرفت. حتی آمد قم و در حوزه ما چند شب ماند و آرام آرام خانه‌ای برای ما خرید و بعد مقدمات ازدواج ما را فراهم کرد و از همان وقت ایشان رابطه‌اش با ما خوب شد.»
ممدوحی زمانی که به قم رفت، بخشی از دروسِ دوره مقدمات حوزه را به پایان برده بود و در قم به تکمیل دروس دوره مقدمات پرداخت و سپس به فراگیری درس "شرح لمعتین" پرداخت. او "شرح لُمعه" را نزد محمد تقی ستوده، کتاب "مکاسب" به درس علی مشکینی، "رسائل" را نزد حسین نوری همدانی و احمد آذری قمی و "کفایه" را از کلاس درس سید محمدباقر سلطانی فرا گرفت.
با اتمام دوره "سطح" و ورود به درس "خارج"، در درس فقه سید محمد محقق داماد شرکت کرد و مدت ۱۴ سال به درس سید محمدرضا گلپایگانی رفت و تا دو سال پیش از درگذشت او، در درس او حاضر می‌شد. در این سالها، برای تحصیل "اصول فقه" نیز به درس "خارج اصول" میرزا هاشم آملی" رفت. ممدوحی در سال‌های تحصیل خود، برای فراگرفتن علوم عقلی و حکمت، مدتها در درس "اسفار" محمد حسین طباطبایی حاضر می‌شد. علاوه بر آن در جلسات خصوصی وی که در شب‌های پنج‌شنبه و جمعه تشکیل می‌شد، شرکت داشت و نیز از شیوه اخلاقی و برنامه‌های سیر و سلوک او بهره‌های فراوان می‌برد. با درگذشت طباطبایی، در درس" اسفار" و "فصوص الحکم" عبدالله جوادی آملی شرکت نمود و بعدها به درس حسن حسن‌زاده آملی نیز می‌رفت و کتاب‌های عرفانی نظیر "تمهید القواعد" "ابن ترکه"، "فصوص" "محیی الدین" و "مصباح الانس" "قونوی"، را به صورت درسی از اول تا آخر باً حسن‌زاده آملی خواند.
ممدوحی در سال‌های تحصیل خود با طلاب و فضلا مباحثه و دوستی داشت که از جمله آنان به سید محسن خرازی، رضا استادی و قدرت اللّه نجفی اشاره کرد. وی بسیاری از دروس آموخته را با این افراد مباحثه می‌نمود.
استادان و دوستان
آيت‌الله ممدوحي در سالهاي تحصيل خود، محضر عالمان بسياري را درك كرد. او كه شرح لمعه را نزد آيت‌الله ستوده خوانده بود، براي خواندن كتاب مكاسب به درس آيت‌الله مشكيني رفت و رسائل را نزد آيت الله نوري همداني و مرحوم آيت‌الله آذري قمي و كفايه را خدمت آيت الله سلطاني فرا گرفت. با اتمام دورة سطح و ورود به درس خارج، در درس فقه مرحوم محقق داماد شركت كرد و مدت چهارده سال به درس آيت‌الله العظمي گلپايگاني(ره) رفت و تا دو سال پيش از رحلت آن مرجع بزرگ، در درس او حاضر مي‌شد. در اين سالها، براي تحصيل اصول فقه نيز به درس خارج مرحوم ميرزا هاشم آملي رفت و سالها از محضر او كسب فيض كرد.
آيت‌الله ممدوحي در سالهاي تحصيل خود، علوم عقلي و حكمت را نيز به خوبي فرا گرفت و مدتها در درس اسفار علامه عظيم الشأن سيد محمد حسين طباطبايي(ره) حاضر مي‌شد. علاوه بر آن در جلسات خصوصي علامه كه در شبهاي پنج‌شنبه و جمعه تشكيل مي‌شد، شركت داشت و نيز از شيوة اخلاقي و برنامه‌هاي سير و سلوك او بهره‌هاي فراوان مي‌برد. با رحلت علامه طباطبايي، در درس اسفار و فصوص الحكم آيت‌الله جوادي آملي شركت نمود و بعدها به درس آيت‌الله حسن‌زادة آملي نيز مي‌رفت و از محضر اين دو عالم بزرگوار نيز به بهترين وجه استفاده مي‌نمود.
آيت‌الله ممدوحي در سالهاي تحصيل خود با طلاب و فضلاي مباحثه، مرافقت و دوستي داشت كه از جمله آنان به آيت‌الله سيد محسن خرازي، آيت‌الله رضا استادي و آقاي شيخ قدرت اللّه نجفي اشاره كرد. وي بسياري از دروس آموخته را با اين بزرگواران مباحثه مي‌نمود.
فعاليت هاي علمي و فرهنگي
زندگي آيت‌الله ممدوحي سرشار از تلاشهاي علمي و فرهنگي است. اين عالم بزرگوار در سالهاي عمر خود بارها كتب درسي فقهي و اصولي تا سطح كفاية الاصول را تدريس كرده است واز اين رهگذر شاگردان بسياري را تربيت نموده است؛ امّا با توجه به نياز حوزه‌هاي علميه به آشنايي با علوم عقلي و با توجه به ضرورتهاي موجود در جهان اسلام و با سفارش آيت‌الله جوادي آملي، به تدريس علوم عقلي روي آورده است و پس از بارها تدريس كتب بداية الحكمة و نهاية الحكمة علامه طباطبايي، شرح اشارات ابن سينا و شرح منظومه سبزواري، هم اكنون به تدريس كتاب اسفار مي‌پردازد او چندي است به تدريس كتاب شريف توحيد صدوق با روش كارشناس و تحقيق در متن و انطباق با براهين فلسفي و كلامي اشتغال دارد.
آيت‌الله ممدوحي در طي اين سالها كتب فراواني را تأليف و به عالم اسلام ارزاني داشته است كه از آن ميان مي‌توان به شرح صحيفه سجاديه، شرح نهج‌البلاغه، شرح رسالة الولاية علامه طباطبايي، رساله‌اي در علم امام، حقوق اساسي، انسان و جهان در شناخت مكتب اسلام، اجتهاد و تقليد، حكمت حكومت فقيه و شرح رسالة الوجود كاشف الغطاء اشاره كرد.
او بارها در مجامع عمومي و در شهرهاي گوناگون به سخنراني و تبليغ مباني اسلام و شيعه پرداخته است كه همواره با استقبال اقشار گوناگون، به ويژه جوانان برومند رو به رو شده است.
فعاليت هاي سياسي
آيت‌الله ممدوحي با نخستين بارقه‌هاي مبارزه با رژيم طاغوت، به صف مبارزان پيوست و در طول ساليان حكومت خاندان پهلوي از هيچ تلاشي در راه مبارزه با آن حكومت خائن فروگذار نكرد كه بر اثر آن، بارها مورد تعقيب و تهديد قرار گرفت.
او همكاري خود با جامعه مدرسين حوزه علميه قم را از همان سالها آغاز كرد و در امور گوناگون به برنامه‌ريزي براي مبارزه منسجم مي‌پرداخت. او در اماكن و شهرهاي گوناگون سخنرانيهاي تندي عليه رژيم شاه انجام مي‌داد كه گاه به دستگيري و بازداشت او مي‌انجاميد.
علاوه بر آن، آيت‌الله ممدوحي با شناخت هجمه‌هاي فرهنگي و ضرورت تلاش فرهنگي براي خنثي كردن شبهه‌هاي ماركسيسم و كمونيسم به تلاش براي آشنايي جوانان با مباني اسلام و نقد ديدگاههاي مكاتب التقاطي مي‌پرداخت.
آيت‌الله ممدوحي پس از انقلاب نيز به حمايت خود از امام(ره) و رهبر معظم انقلاب ادامه داد و در مسائل گوناگون همواره مدافع انقلاب بود. او هم اكنون در قم به تدريس و تربيت شاگردان مكتب امام صادق(ع) اشتغال دارد.
| نام: | حسن ممدوحی نماینده استان کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری (دوره چهارم) |
| شناسنامه: | متولد ۱۳۱۸ در کرمانشاه. نام پدر: محمدحسین |
| تحصیلات و اساتید مطرح: | تحصیلات: خارج فقه و اصول، فلسفه، عرفان، تفسیر، کلام – اساتید: محقق داماد، گلپایگانی، آملی، آذری قمی، سلطانی، علامه طباطبایی، جوادی آملی، حسن‌زاده آملی. |
| سوابق علمی و اجرایی | سوابق علمی: تحقیق و تدریس خارج فقه و فلسفه، تألیفات: شرح صحیفه سجادیه، شرح نهج‌البلاغه، شرح رساله الولایه علامه طباطبایی، رساله‌ایی در علم امام، حقوق اساسیی، انسان و جهان در شناخت مکتب اسلام، اجتهاد و تقلید، حکمت حکومت فقیه و شرح رساله الوجود کاشف الغطاء و… سوابق اجرایی: عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و… |
نظر شما