خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: کتاب «دیبای پیروزه» گزیده و شرح متون تاریخی فارسی برای دانشجویان رشتة زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «متون نثر 1 (متون ادبی ـ تاریخی با تکیه بر تاریخ بیهقی)» به ارزش 2 واحد تدوین شده است.
فهرست این اثر عبارت است از:
بخش اول : مقدمه
فصل اول: پیشینه تاریخ نگاری فارسی
بخش دوم: گزیده و شرح متون تاریخی فارسی
فصل اول: شاهنامه ابومنصوری
فصل دوم: تاریخ طبری؛ گردانیده منسوب به بلعمی
فصل سوم: زین الاخبار
فصل چهارم: تاریخ سیستان
فصل پنجم: سفرنامه ناصرخسرو
فصل ششم: تاریخ بیهقی
فصل هفتم: راحة الصدور
فصل هشتم: سیرت جلال الدین مینکبرنی
فصل نهم: تفتة الصدور
فصل دهم: تاریخ جهانگشای جوینی
فصل یازدهم: تاریخ وصاف
فصل دوازدهم: تاریخ عالم آرای عباسی
فصل سیزدهم: درّة نادره
فصل چهاردهم: ناسخ التواریخ
فهرست منابع مقدمه و حواشی
واژه نامه
در پیش سخن مؤلف در ابتدای کتاب چنین آمده است: ضرورت آشنایی دانشجویان ادبیات با حوزههای مختلف ادبی به صورتی تخصصی و در عین حال ساده و دلپذیر بر کسی پوشیده نیست. ضرورت آشنایی با غنای فرهنگ ایرانی و تنوّع جنبههای ادبی و فکری آن بهویژه در روزگاران گذشته سبب شده که در نظام آموزشی کشور به صورت مجزّا و تخصصی به آن نگریسته شود، بدون اینکه از پیوستگی همۀ این جنبهها بخواهیم غافل بمانیم. ادبیات فارسی هم از این نگاه به کلیت فرهنگ ایرانی شبیه است؛ یعنی در عین تنوع و تفاوت به کلیت و پیوستگی خاص خود هم نظر دارد.
مطالعۀ متنهای تاریخی در پیکرۀ کلی آن معنا پیدا میکند؛ یعنی همواره باید به کلیت و یکپارچگی زبان فارسی به عنوان پیونددهندۀ همۀ اقوام و طوایف و اقلیتها و گرایشها و سلیقههای مختلف نظر داشت و آن را در مجموعۀ فرهنگی و یکپارچگی ایران بزرگ دید. چنانکه ملاحظه میشود تاریخهایی هم که به زبان فارسی در دورههای مختلف نوشته شده به همة قلمرو زبان فارسی و نه لزوماً ایران جغرافیایی امروز تعلق دارد. قلمرویی که از آسیای صغیر و صفحات غرب و جنوب غرب و مرکز ایران کنونی تا خراسان تاریخی و آسیای میانه و شبهقارۀ هند را دربر میگیرد.
در این میان در بخش معرّفی و انتخاب قطعات بنا بر طرح درسی که به این منظور در کمیتۀ برنامهریزی زبان و ادبیات فارسی پیشبینی شده، اشاره به تواریخ فارسی با تأکید بر تاریخ بیهقی بوده است. به دلیل محدودیت صفحات این کتاب بهناگزیر از برخی از تواریخ مهم تنها نام بردهایم و از بعضی هم قطعه یا قطعاتی کوتاه انتخاب کردهایم.
همه جا هم در ابتدا به معرفی بسیار کوتاه هر اثر پرداختهایم و انتظار داریم دانشجویان عزیز در درس تاریخ ادبیات و مطالعات شخصی خود با این کتابها بهتر و بیشتر آشنا شده باشند. امیدوارم دانشجویان عزیز برای آشنایی بیشتر با این کتابها اهتمام داشته باشند و با مراجعه به متن کتابها بخشهای بیشتری از آنها را بخوانند و از زبان و اندیشة مؤلفان بزرگ فارسی برای تقویت زبان و اندیشۀ خود الهام بگیرند و درنتیجه با مواریث کهن و فرهنگ دیرینهسال ایرانی بیشتر و بهتر آشنا شوند.
کتاب دیبای پیروزه؛ گزیده و شرح متون تاریخی فارسی نوشته محمدجعفر یاحقی استاد دانشگاه فردوسی مشهد و عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی به همت پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت) اخیرا به بهای 22 هزار تومان منتشر شد.
نظر شما