به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، دکتر «حسینعلی قبادی» در افتتاحیه همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که عصر امروز(پنجشنبه 20 آذر) از سوی مجمع پژوهشگاه های علوم انسانی-اسلامی و با همکاری معاونت پژوهشی وزارت علوم و معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت دکتر فخری زاده و رحلت آیت الله یزدی اظهار داشت: با همت معاونت پژوهشی و ستاد هفته پژوهش و با اتصال خوبی که با شبکه نخبگانی داریم امروز شاهد حضور چند صد استاد و ارائه بحث های دقیق در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی هستیم.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در تبیین آسیب شناسی کاربردی سازی علوم انسانی در ایران خاطرنشان ساخت: بنده به نحوی زیست 41 ساله خود را در عرصه پژوهش های علوم انسانی بیان می کنم تا مورد نقد و ارزیابی قرار بگیرد و بتواند بحث قابل استفاده ای برای آینده باشد، از این رو در هشت قسمت مطالب خود را بیان خواهم کرد.
وی در ادامه عنوان کرد: این هشت بخش شامل حوزه نظری، ساختار، فقر تاریخی گری، ضعف تقنینی و سیاست گذاری، ضعف فهم معرفتی نسبت به کارکردهای غیر صریح و ضمنی علوم انسانی در کشور، معتر پنگاری و توانمند نبودن و توانمند نمودن، فرایندها و ضعف مدیریت در پژوهش های علوم انسانی و در نهایت نداشتن شاخص و شاخص مند نبودن برخی فعالیت های پژوهشی علوم انسانی در حوزه کاربرد می‌شود.
قبادی با اشاره به این که در حوزه نظر با سه عنصر و پدیده رو به رو هستیم که علوم انسانی را می رنجاند، گفت: این سه پدیده نخست کم باوری صاحب نظران علوم تجربی در ایران نسبت به کم اثری و سودبخشی علوم انسانی و هژمونی مهندسی زدگی و تجربی زدگی در ایران است که مانع مهمی در تعیین کارآمادی علوم انسانی در حوزه کاربرد محسوب می شود؛ دوم ضعف تبیین کارآمدی علوم انسانی به وسیله اصحاب خود علوم انسانی و کم کوشی ما است و سوم تشکیک مغالطه ای نسبت به اصل ضرورت و ماهیت و کارآمدی علوم انسانی و بعضا زیان مند دانستن علوم انسانی در کشور است.
وی بیان داشت: بحث دوم در حوزه ساختار است که البته معلول چالش های نظری یاد شده است که موجب شده در ساختار نهادی و تقنینی و سیاست گذاری رسما هیچ ساختاری مدافع علوم انسانی نباشد و به رغم تصریحات رهبر معظم انقلاب مبنی بر تعیین مسیرها به وسیله علوم انسانی در عمل هیچ نهاد و ساختار نظام مندانه مدافع علوم انسانی نیست و حامی برای علوم انسانی وجود ندارد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: فقر تاریخی و عدم توجه گذشتگان ما به علوم انسانی نیز تبدیل به یک بینش شده و ادامه دارد؛ ما از تاریخ خوب عبرت نگرفته ایم و آن را جبران نکرده ایم و این مسأله تا ظهور چهره درخشان علامه طباطبایی(ره) و نوشتن کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم ادامه دارد که تازه بعد از آن کمر بنیادین مارکسیسم در ایران شکسته می‌شود و نشان می دهد علوم انسانی می تواند مسأله مند حرکت کند.
قبادی در ادامه سخنان خود خاطرنشان ساخت: بحث چهارم نداشتن تضمین در حوزه تقنین و سیاست گذاری است که تا علوم انسانی مطرح می‌شود نظام های تقنینی حمایت کننده نداریم خیلی از ایده ها شکل می گیرد ولی روی زمین می ماند و پژوهش های خوبی در حوزه علوم انسانی شروع شده و روی زمین مانده است.
وی یادآور شد: پنجم ضعف فهم معرفتی نسبت به کارکردهای غیر صریح و ضمنی علوم انسانی در کشور است؛ امروز در دنیا این طوری است که علوم انسانی دو لایه کارکرد دارد یک لایه مربوط به تأثیرات صریح آن می‌شود مثلا روانشناسی یا جامعه شناسی تأثیراتی در کاهش آسیب های اجتماعی دارد، اما بخش اعظم کارکرد علوم انسانی پنهان و ضمنی و غیر صریح است.
استاد دانشگاه ادامه داد: مثلا در حوزه تاب آوری تجربه ای از جریان کرونا پیدا کردیم، همچنانکه ما خیلی زود به این نتیجه رسیدیم که نیازمند به یک امیدآفرینی اجتماعی داریم چون هرچه قدر سخت افزار داشته باشیم ولی روحیه مردم خراب باشد در مواجهات جهانی نمی توانیم موفق باشیم یا اعتماد عمومی، سرمایه اجتماعی، اتصال به تمدن و مسائلی از این دست همگی از جمله لایه های غیر صریح علوم انسانی هستند.
این پژوهشگر و منتقد ادبی با تأکید بر این که بحث ششم در ارتباط معتر پنداری و معتر انگاری است، ابراز داشت: فکر می کنم که بخش هایی در علوم انسانی توان دفاع از خود را نداریم و این که بگویند هرکس بی سواد است سمت علوم انسانی می رود خیلی بی انصافی است، بنابراین ما قدرت دفاع را نداریم که همین مسأله به کارایی علوم انسانی لطمه می زند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: هفتم حوزه ضعف فرایندها و مدیریت حوزه پژوهش علوم انسانی است که باید بازتعریف شده و افرادی که آموزش دیده اند، کلان نگر هستند، تک بعدی فکر نمی‌کنند، خیلی انسان های توسعه یافته ای هستند، ذهن خلاقی دارند و سعه صدر داشته باشد، در این عرصه ورود کنند.
نظر شما