به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، امامزاده صالح (ع) در فرحزاد، بر اساس زیارتنامه موجود از نوادگان امام زین العابدین (ع) معرفی شده است.
این امامزاده در مكاني مناسب با پتانسيل گردشگري مذهبي می‌باشد. این امامزاده در شمال شرقی محله فرحزاد و در شمال غربی شهر تهران، در دامنه کوهستان قرار دارد. جنوب این امامزاده صالح ایوانی بلند با دو ستون چوبی وجود دارد و بر روی سنگ این امام زاده تاریخ بنای این ساختمان این امام زاده 986 قمری نوشته شده است.
در حیاط این امامزاده نیز، پنچ تن از شهدای گمنام هشت سال دفاع مقدس دفن شده اند که می توانید علاوه بر زیارت امامزاده، بر سر قبور این عزیزان نیز حاضر شوید.یکی از قبرستان های فرحزاد در کنار این امامزاده واقع شده است.همچنین این بنا دارای امکانات رفاهی مورد نیاز زائران عزیز می‌باشد.
از آنجا که این امامزاده اخیراً مورد بازسازی قرار گرفته، روزانه پذیرای تعداد اندکی زائر است و در سطح شهر تهران چندان شناخته شده نیست. سه خیابان امامزاده داوود، ایثار و البرز ششم به ترتیب در جنوب، شرق، شمال و غرب امامزاده قرار دارند. بقعه از شرق، شمال و غرب با ساختمان های مسکونی بلند و نوساز احاطه شده است. در دسترسی به بنا مشکل خاصی وجود ندارد و وسایل نقلیه به راحتی تا مقابل بقعه در رفت و آمدند.
راه دسترسی به بقعه از طریق بزرگراه یادگار امام، خیابان ایثار، چهار راه ایثار، خیابان امامزاده داود است. در گذشته، پهنۀ فرحزاد دهی در شمال غربی دارالخلافۀ تهران بوده که به دو بخش بالا (بالا ده) و پایین (پایین ده) تقسیم می شده است. تاریخ احداث بنای اولیۀ بقعه بر لوحه سنگی و طرف بالای مرقد در داخل ضریح روی زمین نصب و کتیبۀ روی این لوحه در پنج سطر به خط نستعلیق حک شده است.
در سال 1348 یا 1349 ه ش امامزاده تقریباً مخروبه و مطابق منابع، بقعه عبارت بوده است از یک اتاق کاهگلی کوچک که محوطۀ مربع داخل آن کمتر از چهار متر و نیم طول و چهار متر و نیم عرض داشته است.
بازسازی بنای بقعه در سال 1318 هـ ش /1359هـ ق به همت شخص خیری از اهالی تهران به نام ابوطالب دربان پایان یافته است. دو لوحۀ کاشی حاکی از این تعمیر هنوز هم در پیش فضا بر دیوار نصب اند.بانی بازسازی، مرقد و اطراف آن را با کاشی های جدید می پوشاند (مصطفوی، آثار تاریخی طهران، ص234؛ ستوده، ج2، ص625؛ ص131). در سال 1319 ـ 1318هـ ش نیز آب انباری برای رفاه زوّار در حیاط بقعه احداث می کند (آثار تاریخی طهران، ص234؛ ستوده، ج2، ص625). اما در حال حاضر، اثری از آب انبار نیست.
مدخل بقعه از طرف جنوب ایوانی بلند با دو ستون بوده که بر فضای سبز درخت کاری شدۀ جنوب بقعه و کشتزارهای فرحزاد اشراف داشته است.
قسمتی از فضای سبز نیز به قبرستان عمومی ده تبدیل شده بود که، برای انجام امور مربوط به مراسم تدفین، غسال خانه ای در ضلع شمال شرقی داشت. دورتادور صحن امامزاده را هم دیوار کاهگلی احاطه کرده است.
بر اساس عکسی از بنا که مربوط به سال های دهۀ 1330 است، ورودی صحن در گذشته به شکل دری با طاق هلالی شکل و دو طاق نما در دو طرف و نمای آجری بوده است. چنانکه مشهور است، در حدود چهل سال قبل،ایوان ورودی تبدیل به پیش فضای کنونی شده است، گنبدخانه به شکل اولیۀ خود باقی مانده و تغییری در آن صورت نگرفته است.
از آنجایی که بنای امامزاده بالاتر از سطح خیابان اصلی و در میان ساختمان های بلند واقع شده است از دور قابل رؤیت نیست و تنها راهنمای زائران به طرف زیارتگاه تابلو سبز رنگ مستطیل شکلی به ابعاد دو متر و نیم در دو متر با عبارت «السلام علیک ایها الشخص الشریف الطاهر الکریم صالح بن علی بن حسن» است که در ابتدای مسیر فرعی منتهی به بقعه، در خیابان امامزاده نصب شده است.
بقعه دارای یک ورودی در ضلع جنوبی صحن است که فاقد چهارچوب است و اشخاص مستقیماً وارد صحن می شوند. طرح فعلی بقعه از گنبدخانه، پیش فضا (در جنوب گنبدخانه) و یک فضای جانبی به عنوان نمازخانه (در شرق گنبدخانه و پیش فضا) تشکیل شده است که قسمت قدیمی بنا است. علاوه بر این، در ضلع شمال و غرب گنبدخانه یک مسجد در دست احداث است که سفت کاری آن به اتمام رسیده است.
زائران پس از طی کردن راه فرعی آسفالت شده و با اندکی شیب از طریق تعدادی پله وارد صحن می شوند. در گوشه و کنار صحن تعدادی صندلی آهنی سبز رنگ، باغچه و درختانی کوتاه و بلند وجود دارند.در فاصلۀ چند قدمی از پله های ورودی صحن قبر شش شهید گمنام روی سکویی پوشیده است سنگ مرمر سیاه رنگ قرار دارد که تابلویی سبز رنگ با مضمون گلزار شهدای گمنام دفاع مقدس و نیز درج مشخصات آن ها شامل سن، نام عملیات محل شهادت نصب شده است.
علاوه بر گنبدخانه و فضاهای جانبی آن، بناهای دیگری نیز در بقعه وجود دارد که کاربردهای مختلفی دارند: از جمله یک آرامگاه خانوادگی و سرویس بهداشتی همجوار بقعه در ضلع شمالی صحن و نیز انبار، دفتر امامزاده، آشپزخانه، آبدارخانه و یک آبخوری در ضلع شرقی صحن قرار دارند.
همچنین کتیبۀ سنگی سفیدی با محتوای زیارتنامۀ امامزاده صالح به خط نستعلیق در بالای سر در ورودی حرم تعبیه شده است.
از دیگر کتیبه های موجود، متن دست نوشتۀ زیارت امامزادگان و در ادامۀ آن تاریخچه ای از بنا بر گرفته از کتاب آثار تاریخی طهران همراه با قاب سلطنتی است که در زیر کتیبۀ عمودی ضلع شرقی نصب گردیده است.
علاوه بر این، در ضلع شمالی دو کتیبۀ گچی، تزیین شده با نقوش اسلیمی، دیده می شوند.
در وسط کتیبۀ شرقی لفظ «الله جل جلاله» و در اطراف اسماء الهی «النور، القادر، المقتدر، مالک و الملک» نوشته شده اند. در وسط کتیبۀ غربی آمده «الله جل جلاله» و در اطراف آن اسماء پنج تن نقش بسته اند.
نظر شما