به گزارش خبرگزاری شبستان از رشت، کتاب «نهضت جنگل و اوضاع فرهنگی و اجتماعی گیلان و قزوین»، نوشته صادق کوچکپور به کوشش محمدتقی میرابوالقاسمی توسط انتشارات گیلکان رشت در سال ۱۳۶۹ چاپ شده است. صادق کوچکپور از افسران نهضت جنگل بود و خاطراتش، سال ها پس از مرگ کوچکپور منتشر شد.
کوچکپور در سال ۱۲۷۵ خورشدی به دنیا آمد. او پس از تحصیلات ابتدایی در مدارس «جامع» و «وطن» رشت به تهران رفت. در تهران ابتدا به تحصیل در دارالفنون پرداخت، اما با شکل گیری شهربانی درس را رها کرد و در شهربانی استخدام شد. وی پس از طی آموزش سه ماهه با درجه آسپیرانی به شهربانی گیلان آمد. او با مشاهده پیشرفت جنگلی ها به آنان پیوست و در تهیه اسلحه جنگلی ها کمک کرد و وارد نهضت گردید و با ابراز لیاقت مورد اعتماد میرزا قرار گرفت.
میرابوالقاسمی درباره ویژگی کلی کتاب می‌نویسد: «هنگام مطالعه کتاب در می‌یابیم که حوادث با بیانی ساده و فشرده که سبک خاص و هنرمندانه نویسنده را نشان میدهد، بیان گردیده است. خاطرات او پیرامون چگونگی تعامل میرزا با افسران جنگل، نقش انگلستان در جنبش جنگل، حاج احمد کسمایی و میرزا کوچک خان، عقب نشینی میرزا از گیلان به شهسوار، وقوع جنگ‌های داخلی و چگونگی آن از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است.»
هرچند کوچکپور سعی داشته تا از داوری درباره شخصیت‌ها پرهیز کند با این حال نویسنده علاوه بر اینکه درباره نقش بلشویک‌ها اشاره چندانی نداشته است، از پرداختن به فعالیت های آنان در جنبش نیز طفره رفته است. هرچند در گزارش‌های کوتاه وی می‌توان استنباط کرد که مردم انزلی و مناطق اطراف آن در ارتباط با بلشویک‌ها بوده‌‌اند، از آنان و عملکردشان راضی نبوده‌اند.
یکی از دلایل عدم پرداختن کوچک پور به مسائل بلشویک‌ها در جنبش، گرایش وی به چپ‌ها بود تا مجبور به گزارش عملکردهای ناصواب آنان نباشد. به طور کلی کوچک پور روایتگری صرف بوده است و با تکیه به حافظه خود سعی در بازخوانی روایت‌های زندگی خود دارد که بخش زیادی از آن به حوادث جنگل و بخشی نیز به وقایع گیلان پس از شهریور ۱۳۲۰ اختصاص یافته است. بخش دوم این کتاب خاطراتی است که کوچک پور از دوران پس از جنبش درباره حیات سیاسی و اجتماعی خود در عصر رضاشاه، حوادث گیلان، خدمت او در وزارت فرهنگ و به ویژه حوادث سیاسی دهه ۲۰ و فعالیت او به عنوان یکی از کوشندگان توده‌ای در گیلان ارائه میدهد.
نظر شما