خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی؛
ترسیب کربن به عنوان یک راهکار اساسی در کاهش گازهای گلخانه ای، افزایش ماده آلی و حاصلخیزی خاک، به تبع آن افزایش کیفیت محیط زیست و تنوع زیستی در راستای پایداری اکوسیستم محسوب می شود. به منظور بررسی اهمیت و نقش ترسیب بیولوژیکی کربن به عنوان کاهنده گازهای گلخانه ای، تحقیقاتی انجام شد. نتایج نشان می دهد ترسیب بیولوژیکی کربن به عنوان اقتصادی ترین روش در ذخیره و تله اندازی کربن و به دنبال آن کاهش اثرات نگران کننده زیست محیطی به خصوص در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران به شمار می آید و می تواند جهت برنامه ریزی استراتژی های مدیریت سرزمین اجرا و بازدهی مطلوبی داشته باشد.
پروژه ترسیب کربن (GSP) با سه هدف در سطح محلی «بهبود شرایط اجتماعی ـ اقتصادی»، در سطح ملی «احیای مراتع» و در سطح جهانی «ترسیب کربن» در اوایل سال ۱۳۸۰ در کشور اجرایی شد. کارشناسان و محققانی که در امر توسعه و بیابان‌زدایی فعالیت کرده و به موضوع توسعه پایدار می‌پردازند، معتقدند که «اساساً مبارزه علیه فقر، مبارزه با بیابان‌زایی» است.
پروژه ترسیب کربن در سال ۲۰۰۰، یکی از پروژه‌های طراحی شده توسط دفتر عمران ملل متحد (UNDP) و صندوق جهانی محیط زیست (GEF) است. اولین بار در سال ۱۳۷۸ دفتر عمران ملل متحد با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشورمان افرادی را برای آشنایی با طرح ترسیب کربن به کشورهایی که طرح در آنها اجرا شده بود فرستاد و در سال ۱۳۸۰ این طرح در شیرآباد زاهدان کلید خورد ولی بعد از مدت کوتاهی متوقف شد. پس از آن در سال ۱۳۸۳ از سوی دفتر عمران ملل متحد (UNDP) سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور به عنوان مجری طرح انتخاب شد تا آن را در کشور اجرایی کند.
ترسیب کربن به جذب دی اکسید کربن اضافی جو توسط اندام‌های هوایی و زیرزمینی گیاهان مرتعی به منظور کاهش اثرات سوء پدیده گرمایش زمین گفته می‌شود. حدود 60درصد گرمای زمین به خاطر دی اکسید کربن است و اگر این گاز کنترل یا کم شود تا 70 درصد اثر گازهای گلخانه‌ای بر کره زمین کاهش پیدا می کند.
استراتژی پروژه «احیای مراتع تخریب یافته برای مردم و با مردم (یعنی از نهال‌کاری صرف به بهره‌گیری مردم از منافع نهال‌کاری)، اتخاذ رویکردی یکپارچه و همه‌جانبه‌نگر و استفاده از همکاری توأم زنان، مردان و جوانان، در مدیریت مراتع (از طریق تعقیب اهداف توسط همه مردم و استفاده از نظرات آنها)» است. اجزای این پروژه نیز به چهار بخش «محرومیت‌زدایی»، «مشارکت و کار گروهی»، «مشارکت و توانمندسازی جوامع محلی» و «احیای مراتع و ارائه مدل‌سازی ترسیب کربن» تقسیم می شود.
در کشور ما این پروژه در ۱۹ استان آذربایجان غربی، اصفهان، البرز، بوشهر، تهران، جنوب کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، مرکزی، یزد، کرمان، گلستان، قم، ایلام، فارس، سیستان و بلوجستان و مازندران در حال اجرا است.
فرسایش خاک در خراسان شمالی از میانگین کشوری بالاتر است
بر اساس آخرین مطالعات انجام شده میانگین فرسایش خاک در استان که ۱۷.۵ تُن در هکتار است، یک تُن بیشتر از میانگین کشوری است که یکی از پروژه‌های مهم استان را در زمینه کاهش تبعات بیابان زایی و فرسایش خاک، پروژه ترسیب کربن (طرح مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی) است که این طرح در سال ۹۳ آغاز شده و گستره آن در اسفراین ۱۲۶ هزار هکتار است و با اضافه شدن گرمه و جاجرم گستره پروژه بین المللی تعمیم ترسیب کربن در این استان در سال های بعد ۱۰۰ هزار هکتار افزایش یافته است.
اهداف پروژه، رشد شاخص ( GDP تولید ناخالص داخلی)، کاهش گاز دی‌اکسید کربن موجود در جو از طریق افزایش پوشش گیاهی مراتع، همچنین افزایش تولید، بهبود حاصلخیزی خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و جلوگیری از فرسایش آبی و بادی و رشد شاخص توسعه انسانی ( HDI درآمد- سلامت و آموزش) است.
نکته قابل توجه در پروژه، مشارکت جوامع محلی در تمامی مراحل است که نمونه آن تشکیل ۱۴۴ گروه توسعه روستایی، ۲۱ صندوق خرد اعتباری با عضویت دو هزار و ۲۶ نفر است که موجب شد تا هشت میلیارد و ۱۳۷ میلیون ریال از پس اندازهای مردمی در صندوق های اعتباری تجمیع شود.
این طرح با رویکرد محیط زیستی شروع می شود و با بررسی ظرفیت‌های اکولوژیکی ادامه پیدا می‌کند. نیازهای اجتماعی احصا و برنامه اجتماعی-اقتصادی برای ترسیب کربن و معرفی مشاغل جایگزین به روستاییان ختم می شود. افق طرح ترسیب کربن در کشور ۲,۵ میلیون هکتار است.
مدیر اجرایی پروژه ترسیب کربن خراسان شمالی گفت: این طرح بین المللی با هدف کمک به توسعه و اقتصاد منطقه در ۴۷ روستا و نقاط سکونتگاهی سه شهرستان اسفراین، جاجرم و گرمه استان با مساحت ۲۳۶ هزار هکتار در دست اجرا است.
احمد یزدانی اظهارداشت: ۱۷ هزار و ۵۶ نفر از جمعیت خراسان شمالی تحت پوشش این طرح قرار دارند.
نظر شما