خبرگزاری شبستان- قم: حوزه های علمیه به عنوان مهمترین و شاخص ترین داعیه دار ترویج و تبیین معنویت و دینداری در طول تاریخ، همواره محور تحولات و نقطه عطف در تاریخ بوده و هستند. حوزه های علمیه نه تنها جریان ها را راهبری کرده و می کنند بلکه در بسیاری از مقاطع تاریخی، خود، جریان ساز و حادثه ساز بوده اند.
با این نگرش، مدیریت درونی حوزه ها و یا حتی نگاهی که از بیرون به حوزه های علمیه می شود، به طور جد و حتم می تواند تعیین کننده و سرنوشت ساز هم در چگونگی ادامه حیات حوزه های علمیه و هم کارکردها و مدیریت بیرونی جامعه توسط حوزه ها باشد.
بر اساس همین رویکرد، می توان اساس شکل گیری انقلاب اسلامی و رهبری داهیانه امام راحل به عنوان یک حوزوی و عالم دینی را تفسیر و تبیین کرد. با انقلاب بسیاری از نگرش ها در حوزه های علمیه تغییر یافت. از سوی دیگر پس از جریان انقلاب، هم از ناحیه حضرت امام(ره) و هم مقام معظم رهبری، مباحثی مبنی بر تحول در حوزه های علمیه و لزوم موضع گیری این نهاد در مسایل مختلف مطرح شد. این امر در سال های اخیر به طور جد از سوی مقام معظم رهبری در دیدارهایی که به بهانه های مختلف، طلاب و اساتید حوزه های علمیه با ایشان داشته اند، مورد تاکید و سفارش خاص ایشان قرار گرفته است.
تحول در حوزه های علمیه چه از لحاظ آموزه ها و تعالیم محتوایی و چه از منظر ساختار و روش، مسئولیت علمای دین در نظریه پردازی و تولید علوم انسانی، ضرورت تبیین چشم انداز و برنامه ریزی در حوزه های علمیه بخشی از توصیه هایی بوده که ایشان دائما به آن نظر داشته و دارند. بعد از گذشت 2 سال از آخرین سفر مقام معظم رهبری به قم و دیدار حوزویان با ایشان، بر آن شدیم تا در گفتگو با صاحبنظران این مسایل مهم و راهکارهای دستیابی به حوزه علمیه مطلوب را مورد بررسی قرار دهیم.
تحول امری مستمر است
حجت الاسلام جواد رفیعی، مدیر کل امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه کشور و معاون پژوهش حوزه علمیه قم در بخش دوم گفتگو با خبرنگار شبستان با اشاره به توان حوزه های علمیه در بخش فرهنگی و مسئله تحول خاطرنشان کرد: تحول امری نیست که یک روزه و یا حتی چند ساله صورت گرفته و پرونده آن بسته شود، تحول موضوعی مستمر است و باید آرام آرام در جریان این تحول مجموعه شرایط خود را با شرایط جامعه تطبیق داده و با مطالعات به تدریج شاهد خروجی های مثبت این تحولات باشیم.
مدیر کل امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه گفت: مطلبات از حوزه پس از پیروزی انقلاب بسیار افزایش یافت که با توجه به ساختار محدود آن دوران حوزه ها نمی توانستند با این حجم وسیع وارد مسایل اجتماعی و جامعه شوند.
وی افزود: حوزه های علمیه به تدریج باید ساختار خود را مطابق با نیاز جامعه و مطالبات موجود تغییر دهند.
حجت الاسلام رفیعی تصریح کرد: به فراخور زمان سیل طرح پرسش های جدید ما را در موقعیتی قرار داده که با پاسخ های کوتاه نمی توان با آن مواجه شد و برای برون رفت از این موقعیت باید و ارائه پاسخ های ریشه ای به این سوالات نیاز به تربیت نیروی انسانی داریم که باید در حوزه های علمیه به آن پرداخته شود.
وی با اشاره به برخی اقدامات صورت گرفته توسط حوزه در این خصوص خاطرنشان کرد: برگزاری دروس خارج، کرسی های نظریه پردازی، ایجاد بیش از 40 نشریه و همکاری با 180 نشریه علمی و پژوهشی از جمله فعالیت هایی است که در کنار ایجاد توانایی علمی در مباحث مرتبط توانسته گامی در راستای پاسخگویی به نیازهای عصر حاضر و مطالبات از حوزه های علمیه باشد.
معاون پژوهش حوزه علمیه قم ادامه داد: با وجود انتظارات فراوان باید بدانیم که حوزه هم توان محدودی دارد و باید مطابق با نیازها در آن سرمایه گذاری کرد.
حجت الاسلام رفیعی در خصوص لزوم توجه به موضوع آینده نگری در حوزه های علمیه گفت: البته در این خصوص باید مولفه های آینده نگری و آینده نگاری را مشخص کنیم و ببینیم که چگونه می توان برنامه های آینده را محقق کرد.
وی تصریح کرد: البته این موضوع چند سالی است که به صورت نظری و جدی مطرح شده است، حوزه باید برآوردهایی از گستره مطالبات ملی و فراملی داشته و برنامه ریزی لازم را داشته باشیم تا بتوانیم در آینده در سطح جهانی ملی و منطقه ای پاسخگو باشیم.
مدیر کل امور پژوهشی معاونت پژوهش حوزه های علمیه افزود: در حوزه های علمیه باید متناسب با نیازهای سیاسی، اجتماعی، عقیدتی و فکری زمان فکر و برنامه ریزی داشته باشیم.
وی گفت: در همین راستا برنامه ریزی هایی صورت گرفته و طرح هایی مصوب شده که البته چشم انداز حوزه نیز شکل گرفته و امیدواریم در آینده با برنامه ریزی دقیق بتوانیم به این مسایل پاسخ دهیم.
پایان پیام/
نظر شما