به گزارش خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رییس‌جمهور کشورمان در جشن آغازین سال تحصیلی جدید که صبح یکم مهرماه در دبیرستان حضرت فاطمه زهرا (س) برگزار شد، به برپایی زنگ گفت و گو در مدارس و مطالبات رهبری مبنی بر برپایی کرسی های آزاد اندیشی اشاره کرد.
طرح این مبحث از چند جنبه قابل بررسی است که در نوشتار زیر به آن اشاره می شود:
اگر چه اصل این ایده و پیشنهاد مناسب و خوب است اما نگاه متعادل به این مقوله چنان باید باشد که در راستای تشکیل زنگ گفت و گو در مدارس، شتابزده عمل نشود؛ این برنامه باید با کار کارشناسی، دقت، ظرافت و بررسی همه جانبه همراه شده و با تسلط مربیان و معلمانی به اجرا در آید که آموزش های لازم را دیده و صلاحیت فکری و علمی کافی داشته باشند.
اما در گام بعدی مهم این است که این زنگ ها چگونه هدایت شوند؛ تجربه های قبلی که در همین راستا در دوره های پیشین اتفاق افتاد، یکسری شبهات و سوالات در ذهن دانش آموز ایجاد می کرد اما افراد پاسخگو وجود نداشتند تا به این شبهات سامان دهند یا این ساعات به عنوان زنگ تفریح مطرح و جدی گرفته نمی شد. بنابراین اگر قرار است چنین برنامه ای در مدارس پیاده شود، باید معلمان متصدی این کار به خوبی آموزش دیده و طرح در قالبی روشن در در شورای عالی آموزش و پرورش مورد بحث و بررسی قرار گرفته و بتدریج به اجرا در آید. همچنین مدارسی اعلام آمادگی برای اجرای این برنامه در مدارس خود کنند که توسط معاونت آموزش و پرورش تایید شده و به طور واقعی بتوانند زمینه ساز و مجری آن باشند.
اما با توجه به مطالبات رهبری در خصوص برپایی کرسی های آزاداندیشی می توان بحث تقویت بُعد علمی و فناوری کشور، نقش دانش آموزان در ارتقای این توانمندی، همچینن انس آنها به تحصیل، تزکیه و ورزش، بحث هایی که اخیرا رهبری مطرح کردند مبنی بر عناصر فکری، عقلی و اخلاقی که باید در میان دانش آموزان نهادینه شود، نقش خود دانش آموزان در بعد تزکیه، تحول آموزش و پرورش از جهت مبانی نظری و تحقق اهدافی که این نهاد به دنبال ان است، مورد گفت و گو قرار گیرد.
در این راستا باید در نظر گرفت مهمترین مقدمه و لازمه این کار، مربی و دبیری است که می خواهد این کلاس ها را اداره کند چرا که کیفیت اداره دانش آموزان غیر از دانشجویان است. در دانشگاه ها نسشت و نقد نظر و گفتگوی آزاد راحت تر برگزار می شود چرا که دانشجویان از پختگی و آمادگی بیشتری در این زمینه برخوردار هستند اما در دبیرستان، اینکه این زنگ گفت و گوها نتیجه بخش باشد و آنها را دچار سرخوردگی نکند، سخت تر است. همچنین زمان لازم باید مشخص شود؛ شاید در ذیل درس تاریخ، ادبیات، دینی، اجتماعی و پرورشی یا ذیل موضوع درسی تفکر و خلاقیت که اخیرا در برنامه درسی دانش آموزان قرار گرفته، تشکیل این زنگ موضوعیت جدی تری پیدا کند.
اما برگزاری چنین کلاس هایی می تواند تمرینی باشد برای سال های آتی، به این معنا که این مسیر زمینه ساز نظریه پردازی برای محققی در آینده می کند که در این دوران دانش آموز بوده و شیوه گفتمان و نقد و نظر را فراگرفته است؛ دانش آموز رشد یافته در این بستر، هنگامی که با محیط دانشگاه روبه رو می شود، تصور نمی کند که از یک فضای بسته وارد فضایی باز شده، بلکه می تواند ارتباط نزدیکی میان فضای دبیرستان و دانشگاه در ذهن خود ایجاد کند. بنابراین باید این جلسات را به عنوان تمرینی برای گفت و گو و پذیرش سخن طرف مقابل و رسیدن به جمع بندی مشترک تلقی کرد و انتظار بالایی از آن نداشت.
اما در برپایی و تشکیل چنین کلاس هایی ممکن است با آسیب های احتمالی از جمله غلبه سیاست زدگی، فراهم شدن بستری برای ورود افراد حزبی و سیاسی و استفاده از این کلاس ها به عنوان تریبون برای مطرح کردن اندیشه ها و نظرات خود و نبود مربی و معلم با دانش و علم کافی، روبه رو و مواجه شویم که هوشیاری آموزش و پرورش را می طلبد. این نهاد با حمایت فکری، محتوایی، مادی، معرفی کارشناسان زبده و متخصص و تصویب ایین نامه و ضوابط خاص، می تواند اهرم تشویقی برای دانش آموزان تعبیه کرده و با برنامه ریزی دقیق این کلاس ها را به سرانجام رساند.
در حال حاضر برخی از مدارس، جلساتی خارج از برنامه درسی در مباحث تربیتی و مشاوره در قالب زنگ گفت و گو برگزار کرده و به سوالات دانش آموزان پاسخ داده می شود. بنابراین اجرای این برنامه محال و ناممکن نیست اما نمی توان گفت این برنامه فراگیر است و همه مدارس می توانند آن را به اجرا در آورند. در واقع مدارسی باید دست به این کار بزنند و اعلام امادگی کنند که بتوانند به نحو شایسته و احسن و همه جانبه از پسِ آن بر آیند. لذا این برنامه نباید شتابزده، بدون پختگی و فکر و ضربتی اعمال شود. یک نمونه از شکل برگزاری این کلاس ها این گونه می تواند باشد که به طور مثال معلم درس اجتماعی چند جلسه از کلاس خود را به برگزاری گفت و گوهای آزاد و پرسش و پاسخ اختصاص دهد.
در پایان شایان ذکر است شبیه همین برنامه در دولت آقای خاتمی در مدارس اجرا شد اما با اعتراض هایی روبه رو شد و برخی چهره های جهت دار و سیاسی تلاش کردند از این رهگذر مواضع سیاسی و حزبی خود را برای دانش آموزان جا بیندازند؛ البته جای امیدواری دارد که دولت دکتر روحانی سرپرست باذکاوتی را برای امر آموزش و پرورش منصوب کرده است که می تواند محافظت های لازم را در این زمینه اعمال کند. از این روی باید مراقب بود تجربه آن سال ها دوباره تکرار نشود.
پایان پیام/
نظر شما