خبرگزاری شبستان: وهابیت که بر تمامی مذاهب اسلامی انگ تفکیر می زند خود دارای انحرافی ترین عقاید است از این رو در خصوص یکی از انحرافات جدی فرقه ضاله وهابیت با حجت الاسلام محمدمحسن مروجی طبسی، عضو گروه فِرق و ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب گفتگویی انجام داده ایم؛ که مشروح آن از نظرتان می گذرد:
دیدگاه وهابیت نسبت به اهل سنت چیست و آیا وهابیت، اهل سنت را همطراز با خود می دانند؟
وهابی و سلفی که دوروی یک سکه هستند بازتاب های فراوانی در جهان اسلام و بین الملل داشته اند و انحرافات آنها هر یک به نحوی به اسلام ضربه زده است.
اما اصل این انحراف و ریشه آن به لحاظ شخصیت حقیقی به تئورسینی به نام ابن تیمیه (قرن هفتم و هشتم هجری) باز می گردد که در دمشق زندگی می کرده است. اما به لحاظ حقوقی و این که چه تفکر و جریانی موجب خروج چنین شخصیتی شد باید گفت تفکر بنیادگرایانه اهل حدیث موجب سربرآوردن چنین جریانی شده است.
برای توضیح این مطلب باید بگویم کل جریان های اهل سنت به دو جریان عقل گرا و حدیث گرا تقسیم می شود که هر یک دو جریان افراطی و اعتدالی بر آنها حاکم است؛ عقل گراهای اعتدالی در فقه به مالکی ها بازمی گردد. عقل گرایی افراطی در فقه حنفی ها هستند و در کلام معتزلی ها.
اهل حدیث هم همین تقسیم بندی را دارند؛ اعتدالی در فقه شافعی ها و در کلام طحاویه هستند. اهل حدیث افراطی در فقه حنبلی ها هستند و در کلام اشعری.
ابن تیمیه از شاخه اهل حدیث افراطی و کسی است که با عقل گرایی در تضاد بوده و ریشه این تضاد، قرائت بسته و منجمدی است که از متون مقدسی دینی برداشت می کرد و منجر به این انحراف شد. چرا که او بدون هیچ تاویلی و تفسیر و استعاره ای و تنها به ظاهر متون و اجتهادات شخصی خود به نام دین، از خود رای صادر می کرد و فتوا می داد.
این حرکت و انحرافات او توسط محمدبن عبدالوهاب در قرن 12 احیا شد و در شبه قاره هند توسط شاه ولی الله دنبال شد و همه اینها تاثیرات منفی بر جهان اسلام گذاشت.
واکنش علمای اهل سنت در برابر انحرافاتی که ابن تیمیه پایه گذاری می کرد چه بود؟
حرکت ابن تیمیه از همان ابتدا با مخالفت بزرگان اهل سنت آن دوره و دوره های پس از آن قرار گرفت و این موضوع نشان می دهد او از همان بدو حرکت خود با علمای اهل سنت رو به رو بود نه شیعه! در واقع ابن تیمیه غده سرطانی در بین اهل سنت بود که عَلَم مخالفت با آنها را برداشت.
می توان به مصداق هایی عقاید این تیمیه که در تضاد با اهل سنت بود و موجبات مخالفت آنها را برانگیخت اشاره کنید؟
بله برخی عبارت ها او موجود است که می توان به آنها اشاره کرد. از جمله ابن تیمیه در کتاب کتاب مجموع الفتاوی، جلد 22، صفحه 248 فتوا می دهد کسی که از مذهب حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی تقلید کند، وی کافر است و واجب است توبه کند و اگر توبه نکند باید کشته شود.
وی در همان کتاب جلد 20 صفحه 210 مطرح می کند مسلمانان حق ندارند از ائمه مذاهب اربعه تقلید کنند.
همچنین از مهمترین دلایلی که موج مخالفت علمای اهل سنت را در برابر او برانگیخت، فتوایی بود که وی در باب زیارت پیامبر (ص) صادر کرد. بنا بر این فتوا ابن تیمیه هر فردی که به قصد زیارت پیامبر (ص) از شهر خود به حرم ایشان سفر کند این سفر را حرام و معصیت می شمارد.
لطفا برای نمونه به چند تن از علمای اهل سنت که با این تیمیه به مخالفت برخاستند اشاره کنید.
برخی از این مخالفت های به صورت شفاهی و برخی به صورت کتبی و گاه هر دو با هم بیان شده است؛ قاضی شیخ شرف الدین حرانی، حنبلی مذهب که در زمان ابن تیمیه می زیست، اولین کسی بود علیه او موضع گیری کرد. صفی الدین ارموی از علمای شافعی در دوره حیات ابن تیمیه ردیاتی علیه او به صورت شفاهی و کتبی دارد. ابن مرحل، شافعی مذهب بود و مناظرات زیادی با ابن تیمیه داشته و افکار انحرافی او را برملا می کرده است.
قاضی القضات ابن زملکانی شافعی مذهب بود و دو کتاب در رد عقاید ابن تیمیه به نام "الدرة مضیه فی الرد علی ابن تیمیه" و " العمل المقبول فی زیارة الرسول" دارد.
از علمای شافعی در دوره او تقی الدین سبکی شافعی است که ایشان چند کتاب در رد او دارد؛ یکی از آنها "شفاء اسقام فی زیارة خیر الانام" است، وی در این کتاب به آراء ابن تیمیه در خصوص حرمت زیارت حضرت رسول (ص) می تازد.
از مالکی مذهبی ها نیز ابن بطوطه مراکشی در زمان ابن تیمیه به دمشق کرده و در صفحه 112 کتاب خود با عنوان " رحله ابن بطوطه" بیان می کند: ابن تیمیه در علوم و فنون مختلفی اظهار نظر می کرد در حالی که اختلال ذهنی و مشکل عقلی داشت؛ روزی در جلسه درس او شنیدم که می گفت همان گونه که من از منبر پایین می آیم خدا نیز از آسمان زمین می آید."
همچنین از حنفی ها، محمد بن محمد بخاری حنفی علنا فتوا می دهد ابن تیمیه بدعت گذار و کافر است و در جلسات درس خود می گفت هر کس ابن تیمیه را شیخ الاسلام بداند کافر است.(البدر الطالع، ج 2، ص 137)
"مقاله المرضیه فی الرد علی ابن تیمیه" تالیف محمد بن ابی بکر اخنانی مالکی، "الرد علی الاتیمیه فی الاعتقادت" اثر محمد حمید الدین دمشقی حنفی، جوزجانی حنفی کتاب "الابحاث جلیه فی الرد علی ابن تیمیه" نوشته جوزانی حنفی نیز به ترتیب آثاری است که از علمای مالکی و حنفی علیه ابن تیمیه تدوین شده است. همچنین در عصر حاضر کتاب "شناخت وهابیت" اثر نجم الدین طبسی به طور مفصل به مخالفان اهل سنت چه معاصر و غیر معاصر اشاره می کند.
با این توصیف چه نتیجه ای می شود از دیدگاه وهابیت نسبت به اهل سنت به دست آورد؟
اهل سنت نخستین قربانی های وهابیت و سلفی ها بودند و هستند و این تفکر که آنها تنها دشمن شیعه هستند، تفکری واهی است. در رتبه بندی دشمنان وهابیت که این گروه در لیست خود دارند، نخستین رده اهل تسنن است که از لبه تیغ تکفیر آنها گذشته و می گذرند. جوانان اهل سنت باید هوشیار باشند و وهابیت را ناجی خود ندانند چرا که آنها در لباسی به ظاهر زیبا تفکرات مسمومی را در جامعه تزریق می کنند و هدف آنها تفرقه افکنی میان شیعه و سنی است. در جایی که ابن تیمیه اهل سنت را به دلیل پیروی از ائمه خود و به زیارت رفتن حضرت رسول (ص) کافر و واجب القتل می شمارد، آیا سنخیت و دوستی میان وهابیت و اهل سنت باقی می ماند؟
پایان پیام/
نظر شما