خبرگزاری شبستان: اسلام برای تنظیم روابط اجتماعی و گسترش اعتماد اجتماعی بر مسئله وفای به عهد بسیار سفارش کرده و به مسلمانان گفته است اگر به کسی قول دادید خوش‌قول باشید و وفا کنید و به آنچه متعهد شده‌اید پایدار باشید، در تعبیر زیبای پیامبر اکرم (ص) آمده است که وعده نوعی دین و تعهد است زیر بار این دین نمانید و خود را از آن نجات دهید و هیچ‌وقت خود را بدهکار سخن و قول‌تان قرار ندهید.
به عنوان هشدار سه مرتبه فرموده است:" وای به حال کسی که وعده دهد سپس مخالفت ورزد"، این هشدار جدی است. مسلمانان باید این هشدار پیشوای امت حضرت ختمی مرتبت را به عنوان یک دستورالعمل در زندگی اجتماعی تابلو راه قرار دهند و از هرچه خیانت و بدقولی و بی‌صداقتی است، بپرهیزند تا آبروی دین و مسلمانی را بخرند و صدمه و لطمه‌ای به اعتقادات دینی مردمان وارد نسازند. متن زیر گزیده ای از کتاب "هشدارها از نگاه آیات و روایات" هشدار اول(اخلاق) است.
انواع عهده‌ها
در یک نگاه کلی سه گونه عهد و پیمان را می‌توان ترسیم کرد:
1. عهد بین انسان و خدا
2. عهد بین انسان و خودش
3. عهد بین انسان و دیگران
در بخش اول یعنی پیمان انسان با خدا باید گفت: همه ما انسان‌ها در ازل و در عهد الست تعهد کرده‌ایم که از مسیر فطرت و عبودیت منحرف نشویم و بندگی او را بپذیریم که از آن به عنوان عالم ذر یاد می‌شود.
قرآن مجید می‌فرماید: "ای فرزندان آدم! مگر با شما پیمان نبستم که شیطان را اطاعت نکنید همانا او برای شما دشمنی آشکار است و تنها مرا بپرستید که راه مستقیم همین است".
این پرسش را در عمل باید پاسخ داد و مسیر زندگی را به گونه‌ای تنظیم کرد که زحماتی باشد نه شیطانی، بنابراین همه کسانی که از شیطان حرف‌شنوی دارند و به حقیقت پشت کرده‌اند، عهدشکن و بیوفا به شمار می‌روند.
آنان‌که عمل به آن عهد کردند در فرهنگ قرآن در شمار صادقین قرار می‌گیرند.
نوع دوم پیمانی است که انسان خودش را به آن پایبند می‌کند و سپس آن را رها می‌کند و عهد می‌شکند، مانند عهد و نذری که می‌بندد و بعد آن را عمل نمی‌کند و یا قول و قراری که خودش با خودش می‌بندد و بهم می‌زند این هم نوعی خیانت و بی‌صداقتی است که روح انسان را آلوده می‌کند و فضای جان و روان آدمی را تیره و تار می‌سازد.
گفت و گوی حضرت عیسی و مار
گویند حضرت عیسی (ع) روزی از مسیری می‌گذشت، مارگیری را دید که مشغول افسون خواندن است تا مار بزرگی را بگیرد و به وسیله آن امرار معاش کند، هنگامی که حضرت از کنار آن مارگیر عبور کرد، مار به زبان آمد و گفت: یا نبی‌الله! ای پیامبر خدا! با این شخص بگو اگر بخواهد مرا بگیرد و نیش مرا بکشد او را به وسیله زهرم نابود خواهم کرد؟!
حضرت عیسی سخن مار را به مارگیر رساند و صحنه را ترک کرد، بعد از ساعتی برگشت با کمال تعجب دید مارگیر مار را گرفته و در دست خود قرار داده و نیش او را هم کشیده ولی سالم است. به مار فرمود: ای حیوان چرا آنچه گفتی عمل نکردی و نیش تو را بیرون کشیده و به او صدمه نزدی؟
مار گفت: ای عیسی هنگامی که مارگیر می‌خواست مرا دستگیر کند و بگیرد به من قول داد که به نیش من کاری نداشته باشد. هنگامی که به من دست یافت و می‌خواست نیش زهرآگین مرا بکشد می‌توانستم او را نیش بزنم و خاکسترش کنم اما این کار را نکردم زیرا همان دروغی که گفت و همان بدقولی که کرد اثرش در جان او از سم و زهر من زیان‌بارتر است!
آری خلف وعده و دروغ و بدقولی حوزه جان آدمی را بمباران می‌کند و فضای روح انسانی را آلوده میِ‌کند و دل آدمی را به ظلمت‌کده تبدیل می‌نماید.
سومین نوع بدقولی و خلف وعده که مهم‌ترین آن هم هست این است که انسان به هم‌نوع خود قول و وعده بدهد ولی به آن پایبند نباشد قرآن در زمینه ترسیم چهره مؤمنان راستین می‌گوید: مؤمنان رستگار آنان‌اند که امانت و عهد را رعایت می‌کنند.
و در جای دیگر می‌فرماید: هر گاه عهد کنند به عهدشان وفا کنند.
در روایات و سخنان و سیره معصومین (ع) نیز به مسئله وفای به عهد تأکید فراوان شده است.
امام علی (ع) می‌فرماید: "برترین خوبی‌ها وفای عهد است".
در نهج‌البلاغه این مسئله به شکل زیبایی مطرح شده است: "ای مردم وفا همراه راستگویی و صداقت است و هیچ سپری از آن برای انسان محکم‌تر نیست (انسان را در برابر شیطان حفظ می‌کند) کسی که به یاد معاد باشد عهدشکنی نمی‌کند، سوگمندانه در زمانی قرار گرفته‌ایم که بسیاری از مردم خیانت و حیله‌گری را کیاست و زرنگی می‌شمارند و نادان‌ها آنان را اهل تدبیر می‌خوانند".
سخن پایانی آنکه وفا یکرنگی است نه سادگی، جوانمردی است نه بوقلمون صفتی، مردانگی است نه مردانی، خلاصه آنکه هر کس مبدأ و معاد را قبول داشته باشد بر سر عهد و پیمان‌اش استوار می‌ایستد و هیچ توجیهی او را سست نمی‌سازد.
بنابراین گزارش، کتاب هشدارها از نگاه ایات و روایات به قلم ابوالقاسم یعقوبی از سوی انتشارات اجر روانه بازار نشر شده است. از جمله موضوعات گردآوری شده در این کتاب می توان به "قساوت قلب و سنگدلی"، "عوامل نرمی دل"، "آفات زبانی"، " هشدار به اهل قلم"، "دروغگویی و شایعه پراکنی" و "ترک امر به معروف و نهی از منکر" اشاره کرد.
پایان پیام/
نظر شما