به گزارش خبرگزاری شبستان، بزرگترین و مهمترین زیر مجموعه سیستم حملونقل، حملونقل جاده‌ای است كه در دو بخش حمل كالا و مسافر فعالیت دارد. حملونقل جاده‌ای به دلیل ویژگی‌هایی كه دارد متداول‌ترین شیوه حملونقل كالا و مسافر در جهان است. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به انعطاف پذیری در انتخاب مسیر، زمان سفر، هزینه سفر و همچنین سهولت دسترسی به مراكز تولید و جذب بار و مسافر اشاره کرد.
امروزه یكی از نیازهای مهم برای جوامع توسعه یافته و صنعتی، ایجاد سیستم حملونقل كامل، منظم و فراگیر است بطوریكه حملونقل به عنوان یكی از مهمترین شاخص‌های توسعه یافتگی محسوب می شود. حمل و نقل از آنجایی كه یك فعالیت زیربنایی است تاثیرات شگرفی بر سایر بخش‌ها داشته و چنانچه این بخش دارای كاركرد و عملكرد مطلوب باشد می‌تواند در رشد و تسهیل ارتباط بین سایر فعالیت های اقتصادی نقش بسزایی ایفا کند.
براساس آمار موجود سهم ارزش افزوده بخش حملونقل در تولید ناخالص داخلی حدود 8.5 درصد است. در این میان سهم ارزش افزوده زیر بخش حملونقل جاده‌ای بیش از سایر شقوق حملونقل بوده و در سالیان اخیر همواره بیش از 90 درصد آن را به خود اختصاص داده است. اعداد و ارقام فوق بیانگر جایگاه ویژه و ممتاز حملونقل جاده‌ای از دیدگاه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است.
از سوی دیگر حملونقل در فرآیند توسعه كشور دچار تحولات و تغییرات كیفی و كمی می‌شود. در واقع می‌توان اذعان کرد كه سهم ارزش افزوده خدمات رابطه مستقیمی با میزان درآمد كشورها دارد. بدون در نظر گرفتن شاخص‌هایی مانند انعطاف پذیری و بهره وری، صرف ایجاد و راه‌اندازی واحدهای خدماتی متضمن حصول نتیجه مطلوب نخواهد بود. از طرفی لازم است قوانین و مقررات موضوعه نیز قابلیت انعطاف پذیری در راستای رقابت سازنده و بهره‌وری سرمایه‌ای و نیروی انسانی را در بطن خود داشته باشد.
رویكرد در این زمینه، ساماندهی فعالیت شركت‌ها و موسسات برای ارتقاء سطح خدمات، ایجاد رقابت بین شركت‌ها و موسسات حملونقل، ارایه خدمات بیشتر و با كیفیت تر، فراهم شدن زمینه برای عرضه خدمات مناسب تر و در نتیجه پویایی حملونقل و سود دهی بیشتر این بخش در قالب وجود رقابت سالم است. در واقع باید شركتهای حمل و نقل تولیدكننده و یا توزیع كننده خدمات حمل و نقل بوده و ارزش افزوده در بخش ایجاد کنند.
اگر عناصر اختصاصی حملونقل را به چهار گروه ناوگان، شركت، راننده و پایانه تقسیم کنیم، بدیهی است كه برای ارتقاء ظرفیت حمل و نقل در كشور، باید ساختار عملكردی این عناصر بهینه و اصلاح شود. آنچه كه در این میان اهمیت زیادی دارد و ضروری است در برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات مدنظر قرار گیرد، تفكیك اصلاح وضع عناصر موجود با آنچه كه برای آینده پیش بینی شده، است. به عبارت دیگر برنامه ها و اقدامات متولیان حملونقل در وهله اول باید اصلاح وضع موجود را مد نظر قرار دهد و قسمت دیگری از برنامه ها باید بنحوی طرح شود كه ورود عناصر جدید به سیستم حمل و نقل مطابق با استانداردهای مطلوب باشد.
البته لازم به ذكر است كه در سال‌های اخیر اقدامات مثبت و بسیار خوبی در این جهت برداشته شده است كه از آن جمله می‌توان به تدوین ضوابط جدید تأسیس و بهره‌برداری از شركتهای حملونقل مسافر، طرح شبكه سیر شركتهای مسافری، ضوابط اختصاصی ارایه خدمات ویژه توسط اتوبوس و مینی‌بوس، ضوابط ارتقاء سطح خدمات در بخش مسافری، طرح رتبه بندی شركتهای مسافری و غیره اشاره کرد.
نوشته: مهدی حاج علی، کارشناس حملونقل./
نظر شما