خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : پیش از این در گزارشی با عنوان «تحول بنیادین رسانه در سایه انقلاب تکنولوژیک» به معرفی مهمترین مولفه های تاثیرگذار بر شکل گیری جهان پیش رو پرداختیم. در آن جا گفتیم که سرعت گرفتن تحولات تکنولوژی در کنار تغییرات محیط زیستی را باید مهمترین فرصت و تهدیدی دانست که نسل آینده با آن روبروست. تغییرات اقلیمی زودتر از آن چه تصور می کنیم آثار خود را نمایان می کند و در مقابل پیشرفت های تکنولوژی از تحولی بنیادین در زندگی بشر آینده خبر می دهد.
اما آن چه اهمیت این دو مولفه را افزون می کند، تاثیر بلاواسطه آن ها بر اقتصاد جهانی است؛ پارامتری که تغییر وضعیت آن بر همه شئون زندگی انسان تاثیر خواهد گذاشت. مساله سکونت و تامین مایحتاج اولیه چیزی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. اگر بخش هایی از زمین در آینده ای نزدیک دیگر قابل سکونت نباشد، بحرانی در ابعاد جهانی شکل خواهد گرفت.
در کنار تغییرات نگران کننده اقلیمی اما، نباید از نقش موثری که تکنولوژی می تواند در بهبود اوضاع جهان بازی کند، غافل شد. شاید در نگاه اول این طور به نظر برسد که انقلاب تکنولوژیک -که با حضور گسترده هوش مصنوعی در زندگی انسان ها محقق می شود- تنها موجب از بین رفتن مشاغل انسانی و جایگزینی ربات ها خواهد شد اما باید گفت که این تصور، بسیار ساده اندیشانه است. تکامل هوش مصنوعی درواقع به معنای دستیابی به نتایج و تحلیل هایی از داده هاست که تاکنون امکان پذیر نبود. به عبارت ساده تر ما هر روز در هر زمینه از زندگی بشر حجم عظیمی از داده مبتنی بر مشاهده تولید می کنیم، اما توانایی تحلیل دقیق و کاربردی آن ها را نداریم. این جاست که هوش مصنوعی به عنوان همکار انسان وارد میدان می شود تا ضعف او در پردازش سریع میلیون ها داده را جبران کند.
حال که کارکرد هوش مصنوعی در جهان آینده به صورت کلی مشخص شد، باید به نمودهای عینی آن در شئون مختلف زندگی انسان پرداخت. پدیده ای که با اندکی دقت می توان نمودهای آن را در زندگی امروز جستجو کرد.
رسانه به عنوان یکی از مهمترین مولفه های زندگی مدرن، از ابتدای شکل گیری دولت ها تاکنون با زندگی بشر عجین بوده و همگام با آن پیشرفت کرده است. از انتشار نخستین روزنامه های عمومی تا شکل گیری شبکه های اجتماعی در فضای مجازی، رسانه همواره واسطه ای برای آگاهی عمومی و تعامل دولت ملت بوده است. در همه این سال ها خبرنگاران کوشیده اند با ابزارهایی که در اختیار دارند، مردم را در سریع ترین زمان ممکن از رخدادها آگاه کنند. گاهی تنها ابزار آن ها روزنامه ای بوده که صبح روز بعد منتشر می شده و گاهی اطلاع رسانی بر بستر شبکه جهانی اینترنت صورت گرفته است. حالا هم که شبکه های اجتماعی آمده اند تا به هریک از شهروندان تریبونی برای اظهار نظر بدهند. امروز هر یک از شهروندان جامعه جهانی در چند شبکه اجتماعی اکانت دارند و هر زمان که اراده کنند می توانند با فشردن یک دکمه گزاره ای متنی یا تصویری را برای مردم سراسر جهان منتشر کنند. این وضعیت شاید در ابتدا برای خبرنگاران و رسانه ها نوعی تهدید به حساب آید اما با اندکی تامل می توان دریافت که خبرنگاران حرفه ای و روزآمد بیشترین بهره را از این وضعیت خواهند برد؛ چرا که می توانند با تسلط بر ابزارها و مدیوم های روزآمد، محتوای حرفه ای خود را به صورتی جذاب تر از گذشته در اختیار مخاطبانی قرار دهند که پس از تجربه تکثر حاکم بر رسانه امروز، در جستجوی مسیری کوتاه به سوی واقعیت اند.
همه آن چه گفته شد اما در برابر فرصت ها و تهدیدهایی که انقلاب تکنولوژیک در آینده ای نزدیک برای رسانه و خبرنگاران پیش خواهد آورد، ناچیز به نظر می رسد.
در سال های اخیر نمونه هایی از این تغییرات در قالب رخدادهایی مقطعی نمایان شده است که از مهمترین آن ها می توان به انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا و همه پرسی برگزیت در بریتانیا اشاره کرد. در هر دوی این موارد ردپای «کمبریج آنالیتیکا» دیده شد؛ موسسه ای که خود را مشاور فعالیت ها و کمپین های سیاسی معرفی می کرد اما در پس آن مجموعه ای از تازه ترین دستاوردهای هوش مصنوعی در عرصه رسانه و افکارسنجی در حال آزمایش بود.
کمبریج آنالیتیکا پیش از نقش آفرینی در انتخابات آمریکا و همه پرسی برگزیت(خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) به مدت بیش از یک دهه مشغول آزمایش مدلی نوین و پیشرفته از کمپین های سیاسی برای انتخابات بود. آن ها مدل خود را چندین مرحله در چند نقطه از جهان از جمله کشورهای آفریقایی آزمودند تا در نهایت به الگویی کارآمد دست یافتند؛ الگویی که توانست پیروزی غیرمنتظره ترامپ در انتخابات آمریکا و رای آری به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را برای سفارش دهندگان خدمات به کمبریج آنالیتیکا به ارمغان بیاورد.
همان گونه که گفتیم کارآمدی هوش مصنوعی وابسته به حجم عظیمی از داده هاست که با تحلیل آن ها می توان نتایجی تازه به دست آورد. اما از چه منابعی می توان این داده بزرگ را استخراج کرد؟ طبیعتا پاسخ موتورهای جستجو و شبکه های اجتماعی است. پلتفرم هایی که هر یک از ما بخش قابل توجهی از ساعات روزمره مان را در آن ها صرف می کنیم. بنابراین کمبریج آنالیتیکا هم به سراغ یکی از همین پلتفرم ها رفت: «فیس بوک». در واقع آن ها با اطلاعاتی که فیس بوک در اختیارشان قرار داد، از هر یک از افرادی که هدف آن ها تلقی می شد حدود پنج هزار نقطه داده استخراج کردند. این جا بود که هوش مصنوعی با بهره گیری از الگوریتم های رفتاری کمبریج آنالیتیکا توانست چندین میلیون رای دهنده آمریکایی را دسته بندی کند.
پایان بخش این پروسه نیز تولید تبلیغات متناسب برای هریک از گروه های هدف بود که آن هم از در صفحه فیس بوک رای دهندگان مشخص شده بارگذاری شد؛ مخاطبانی که تصور می کردند این تبلیغات به صورت رندوم برای آن ها به نمایش درمی آید.
کمبریج آنالیتیکا مدتی است بر اثر فشار افکار عمومی و اتهامات وارده به آن به تعطیلی کشیده شده اما این تنها آغاز مسیری است که با بهره گیری یک موسسه رسانه ای از هوش مصنوعی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی آغاز شده است.
نظر شما