به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن ایام عزاداری های سید و سالار شهیدان(ع) و در آستانه تاسوعا و عاشورای حسینی با حجت الاسلام والمسلمین «محمود ریاضت»، استاد حوزه و کارشناس و سخنران مذهبی درباره وجوه و ابعاد عاشوراییِ مهدویت و انتظار گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
بین عاشورا و ظهور از نظر یاران و همراهان دو امام معصوم(ع) یکی در کربلای سال 61 هجری و دیگری در زمانی که فقط خدا آن را می داند، چه اشتراکات و قرابت هایی وجود دارد؟
بنابر آنچه در روایات ما برای ارتباط شیعه با ائمه(ع) وجود دارد، برای غنی شدن مبانی فرهنگی معرفتی، شیعه باید به دو بال حسینی و مهدوی مجهز شود، امروز جامعه شناسان و محققان و پژوهشگران در عرصه تمدنی تاکید دارند شیعه با دو بال زنده است، یکی بال سرخ که ریشه در عاشورای حسینی دارد و دیگری بال سبز که از ظهور و انتظار برای آن منجی موعود(عج) ریشه می گیرد.
وقتی به روایات هم رجوع می کنیم، می بینیم درباره اصحاب امام مهدی(عج) ویژگی هایی بیان شده که در یاران امام حسین(ع) به خوبی تبلور و عینیت داشته است.
در روایات در بیان مقام و جایگاه یاران سیدالشهداء(ع) آمده حتی شهدای بَدر و اُحُد در رکاب پیامبر(ص) را با آنها مقایسه نکنید، و حضرت سیدالشهداء(ع) درباره آنها فرمودند: بهتر و باوفاتر از شما نمی شناسم ... این یعنی بهتر و باوفاداتر از شهدای کربلا نیامده است و تا انتهای خلقت هم نخواهد آمد.
تنها کسانی که با آن یاران مخلص و وفادار مقایسه می شوند یاران امام مهدی(عج) هستند، یعنی کسانی که آرزوی تحقق حکومت عدل جهانی را پیاده می کنند، آنها کسانی هستند که ویژگی های یاران امام حسین(ع) را در خود ایجاد و بارور می کنند و اینچنین آماده ظهور می شوند چون عوامل و کارگزاران دولت مهدوی باید آراسته به ویژگی های یاران اباعبدالله الحسین(ع) شوند.
مهمترینِ این ویژگی ها که یاران امام مهدی(عج) آنها را از اصحاب امام حسین(ع) الهام گرفته و با آن دولت کریمه را محقق و جهانی می کنند، چیست؟
وقتی حضرت سیدالشهداء(ع) در کنار هر شهیدی اعم از اصحاب و فرزندان و خویشان می رسیدند قبل از ابراز تالم و احساسات، آیه شریفه «مِنَ المُؤمِنينَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيهِ ۖ فَمِنهُم مَن قَضىٰ نَحبَهُ وَمِنهُم مَن يَنتَظِرُ ۖ وَما بَدَّلوا تَبديلًا؛ در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستاده‌اند؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند)، و بعضی دیگر در انتظارند؛ و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود ندادند» را تلاوت می کردند.
یعنی اصحاب حضرت(ع) در هر امری صادق بوده و اهل کذب و به اصطلاح امروزی سرکار گذشتن دیگران نبودند و در اعمال و رفتار و گفتارشان صداقت داشتند و بر عهدشان تا پای جان ایستاده بودند؛ یعنی اگر سرشان برود، صداقت و وفای به عهدشان نمی رود و آنهایی که پای این صداقت و وفای به عهد جان نداده اند منتظر هستند تا نوبت این بذل جان بر سر عهد و پیمان برای آنها در رکاب امام مهدی(عج) از راه برسد.
ویژگی مهم دیگر در شهدای کربلا، اعلی درجه اخلاص است، اخلاص آنها به گونه ای بود که صفر تا 100 برای رضای خدا و رضایت اهل بیت(ع) وارد میدان نبرد شدند.
آنها کاری را که انجام دادند برای خدا بود و از این بابت خدا و اهل بیت(ع) را بدهکار خود نمی دانستند برخلاف عده ای که با نماز و روزه منتظر اتفاقات خوب در زندگی شان هستند و یا اقامه عزا می کنند و در پایان ماه صفر می گویند «ما مزد عزاداری از فاطمه(س) می خواهیم» در واقع برخی با اجرای شعائر الهی، انتظار حاجت روایی دارند! این حس طلبکاری است.
در حالی که شهدای کربلا فقط و فقط رضای خدا و امام(ع) را می خواستند و انتظار نداشتند در مقابل بذل جانشان چیزی دریافت کنند و دغدغه و نگرانی شان این بود که آیا عملشان مورد رضای امام(ع) بوده است یا نه؟
یاران و اصحاب امام مهدی(عج) نیز چنین هستند چنان که در دعای عهد می خوانیم: «والْمُسارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضاءِ حَوَائِجِهِ» یعنی آنها سرعت می گیرند که حاجت امام زمان(عج) را بدهند نه آنکه حاجت بگیرند ... این درجه بالای اخلاص را نشان می دهد.
از نظر تبعیت از امام معصوم(ع) و ولایت پذیری حتی در بذل جان بین حماسه سازان عاشورا و یاران امام زمان(عج) چه قرابت و اشتراکاتی وجود دارد؟
نکته مهم آنکه خروجی صداقت، وفای به عهد و اخلاص آنها در اطاعت و تبیعت آنها از امام زمان‌شان جلوه گری می کند، در زیارت حضرت عباس(ع) که بالاترین درجه شهدای کربلا را دارند، می خوانیم: ایشان عبد صالح و مطیع خدا، پیامبر(ص) و امام زمان خویش است ... «السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ الْمُطِيعُ لِلّٰهِ وَ لِرَسُولِهِ وَلِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِمْ وَسَلَّمَ».
تبعیت و اطاعت از امام معصوم(ع) محصول صداقت، وفای به عهد و اخلاص است که هم در شهدای کربلا وجود داشت و هم در یاران امام مهدی(عج) خواهد بود. به عبارت بهتر، تبعیت محض صفر و صدی از امام زمان(ع) در هر دوی این گروه یاران وجود دارد.
تصریح و تاکید امام صادق(ع) هم در زیارت حضرت ابوالفضل العباس(ع) بر همین نکته است، یعنی آنچه حضرت عباس(ع) را عبد صالح کرده، رشادت، شجاعت و غیوری نیست بلکه مطیع خدا و رسول(ص) و امام بودن، به قمر بنی هاشم(ع) چنین جایگاهی رفیع بخشیده است. البته همه شهدای کربلا چنین بودند اما نمودش در قمر بنی هاشم(ع) عمق و گستره ای متفاوت دارد.
آیا ندای «هَلْ مِنْ ناصِرٍ یَنْصُرُنی» امام حسین(ع) در عاشورای سال 61 هجری متوقف مانده یا امروز هم باید به این ندا لبیک گفته شود؟ چگونه می توان به این ندای امام مهدی(عج) لبیک صحیح و منتظرانه بگوییم؟
در روایتی منسوب به امام صادق(ع) نقل شده وقتی جدشان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در کربلا ندای «هَلْ مِنْ ناصِرٍ یَنْصُرُنی» سر دادند خدا این ندا را به خلق اول و آخر رساند و بسیاری از ابتدا تا انتهای تاریخ به آن پاسخ دادند و تا قیامت همه می توانند به آن لبیک بگویند. امام حسین(ع) وقتی این ندا را سر دادند، می دانستند اصحاب همه به شهادت رسیده اند، امام معصوم(ع) کار باطل انجام نمی دهد پس مخاطب این ندای حضرت(ع) آیندگان بوده اند.
همانطور که امام مهدی(عج) در زیارت شریف «ناحیه مقدسه» می فرمایند: اگر در کربلا نبودم که تو را لبیک بگویم به جایش مجلس و روضه می گیرم و بر مصائب شما گریه می کنم و این را به جای شمشیر زدن در رکاب شما قرار می دهم. یعنی ثواب اقامه شعائر حسینی از طریق مجالس و منابر، جایگزین رشادت ها و بذل جان های شهدای کربلا است.
بنابر فتوای علمایی همچون مرحوم آیت الله العظمی بهجت و نیز امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، تعظیم شعائرالله از طریق عزاداری های حسینی از افضل قربات است، چون به نوعی لبیک به امام حسین(ع) است.
بسیاری از کارهایی که لبیک به اوامر امام حسین(ع) است نیز لبیک به این ندا است، تا قیامت این ندا وجود دارد و می توان به آن پاسخ گفت. و یکی از این لبیک گفتن ها، آماده بودن برای ظهور امام عصر(عج) است. چنان که در زیارت عاشورا می خوانیم که بودن در رکاب امام مهدی(ع) برای گرفتن انتقام خون امام حسین(ع) رزق ما شود.
آیا طرح مباحث و مسائل مهدوی(عج) در مجالس و منابر حسینی(ع) ضرورت دارد؟ این ضرورت از چه باب و اهمیتی است؟
طرح مباحث مهدوی(عج) در مجالس حسینی(ع) ضرورتی ریشه ای و عمیق است، چراکه اساساً بدون مهدویت، نهضت حسیتی ابتر می ماند.
بنابر نقل سیدبن طاووس در «لهوف»، ظهر عاشورا ملائکه در آسمان هفتم به ضجه درآمدند و به خدا به حال گلایه گفتند چرا معجزه ای برای کمک به امام حسین(ع) نمی کنی؟ چرا برای نجات اباعبدالله الحسین(ع) قاعده را بر هم نمی زنی؟
بنابر نقل «لهوف»، خدا چهره مهدی فاطمه(ع) را به ملائکه نشان داد و فرمود: با وی، انتقام حسین(ع) را می گیرم.
در زیارات امام حسین(ع) هم ارتباط تنگاتنگ بین حضرت(ع) با امام مهدی(عج) دیده می شود: «وَ أَنْ يرْزُقَنِي طَلَبَ ثَارِي مَعَ إِمَامٍ هُدًي ظَاهِرٍنَاطِقٍ بِالحَقّ مِنکُم» و «اَنْ يَرْزُقَنى طَلَبَ ثارِكَ مَعَ اِمامٍ مَنْصُورٍ مِنْ اَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ».
این یعنی اگر مهدویت را از نهضت امام حسین(ع) بگیریم، نهضت حسینی حقیقت خود را از دست می دهد چون آرمان های سیدالشهدا(ع) در حکومت مهدوی محقق می شود و امام مهدی(عج) ارتباطی تنگاتنگ با جدشان، امام حسین(ع) دارند و حتی به تصریح روایات، بعد از ظهور حضرت حجت(عج) با روضه امام حسین(ع) خود را معرفی می کنند: «أَلا يَا أَهلَ الْعالَم إِنَّ جَدِّيَ الْحُسَين قتل عَطشاناً»، همانطور که خدا در روز عاشورا به ملائکه فرمود بواسطه او انتقام خون حسین بن علی(ع) را می گیرم!
اساساً امام زمان(عج) با ظهور خود به عاشورا پل می زنند، یعنی در مقدمه و شروع ظهور، ارتباط تنگاتنگ بین قیام مهدوی با نهضت حسینی وجود خواهد داشت.
نظر شما