خبرگزاری شبستان- رشت، مهری شیرمحمدی؛ یکی از خانه های تاریخی در رشت، خانه ای است که ابتدا متعلق به زین العابدین اخوان (رئیس اتاق تجارت رشت) بود و سپس توسط معین پورعباس(نوه دختری اخوان) به محمد حنانی فروخته می شود. این خانه پس از سالها متروک بودن به تازگی توسط مریم خسروآبادی و همسرش خریداری شده و قرار است پس از مرمت به عنوان اقامتگاه سنتی تغییرکاربری یابد.
این خانه در اواخر دوره قاجار ساخته شده است و معماری آن بیشتر شبیه الگوی معماری خانه بادکوبه آذربایجان است. به گفته فرشته حنانی که در این خانه سالها زندگی کرده است، عمارت بیش از ۱۲۰سال قدمت دارد و روی یکی از چوب های سقف، سال ساخت بنا حک شده است. این خانه در محله خواهر امام رشت و انتهای بن بست باریک «سیگارودی» قرار دارد. درب خانه در گذشته چوبی بود و بعدها درب آهنی گذاشتند.
این خانه همچون بناهای دوره قاجار سه حیاط دارد. ورودی بنا به یک حیاط کوچک باز می شود. حیاط اصلی باغچه بندی و یک حوض بزرگ دارد. در پشت عمارت، حیاط کوچکتری هست که در گذشته حوض کوچکی داشته و بعدها پرکرده و تبدیل به باغچه کرده اند. خانه در ۲ طبقه ساخته شده است. ورودی بنا، راه پله کوچکی دارد که با یک غلام گردش به اتاق های طبقه دوم می رسد. این عمارت با اتاق های تودرتو و سه تالار در وسط با درهای متعدد، به‌هم متصل می شود.
تالار های طبقه دوم، دارای آتشدان هایی با گچبری های زیباست. کف اتاق ها پل کوبی و سقف نیز لمبه های چوبی دارد. هر اتاق با چند پنجره در جبهه شمالی و جنوبی به حیاط های دو طرف باز می شود و همین امر به جریان هوا در تمام فضای خانه کمک می کند. از جبهه جنوبی نیز یک ایوان با ستون های بلند چوبی قرار دارد و با یک راه پله با نرده های چوبی به حیاط خلوت می سد.
حیاط مرکزی در گذشته سنگفرش و حوض خانه نیز عمیق تر بوده ولی بعدها حیاط موزاییک و از عمق حوض کاسته اند. خوشبختانه چاه آب حیاط هنوز موجود است و آب آن بسیار پاکیزه است.
اتاق های همکف، ارتفاع کوتاهتری دارد تا در زمستان به‌راحتی گرم شود. این طبقه نیز قرینه طبقه اول است و اتاق های تودرتو دارد. متاسفانه گربه روی عمارت در کف حذف شده و همین امر باعث شده رطوبت زیادی به بنا وارد شود. ساختمان در حال حاضر به شکل L ساخته شده و احتمالا بخش دوم، بعدا به بنا اضافه شده است.
این بخش نیز در دو طبقه با اتاق های متعدد ساخته شده است. ولی به نسبت بخش اصلی بنا، تزئینات کمتری دارد. دیوارهای حیاط طاق ضربی هایی با آجر قرمز و همگی دارای رف است. در گذشته انتهای حیاط ایوانی با ستون های چوبی داشته که در اثر برف سنگین سال ۸۱ ، فرو می ریزد. در حیاط پشتی عمارت، در چوبی قرار دارد که در گذشته به خانه همسایه راه داشت. این خانه در مجاورت عمارت میرزا خلیل رفیع(اولین شهردار رشت) قرار دارد و مالکان هر دو بنا، سالهای سال از همین در باهم رفت و آمد داشتند.
تابستان ۱۳۹۹، این خانه که سالها متروک و بسیار آسیب دیده بود، توسط مریم خسروآبادی و همسرش دیاکو عزیزپور خریداری شد و از همان زمان در حال مرمت است تا پس از احیا به عنوان اقامتگاه سنتی تغییر کاربری یابد.
«مریم خسروآبادی» درباره این عمارت می گوید:« این خانه، شباهت زیادی به پیری فرزانه دارد. در نگاه نخست و از بیرون؛ گوشه گیر، ساکت، ساده و معمولی. وقتی قدم به درونش می گذاری و پای حرف های این پیرسفید گیس می نشینی، به ناگاه از آن کوچه تنگ و درب کوچک فروتن که رد می شوی، روشنگاه زیبایی به جلوه گری ظاهر می شود. گویی دنیای واقعیت سیاه و سفید روزمره محو می شود و دنیای رویاها آغاز می شود. بافت سفالچین شده و خوش نقشِ بام، نمای گچی سفید چشم نواز، طاق های منتظر گلدان، پنجره های بازِ احساس و درهای مهمان دوست و درختان مهربان چون نام بامسمای خانه .»
این زوج در احیای این خانه، بازگرداندن اصالت های معماری بناست. به گفته خسروآبادی، بعد از تراشیدن گچِ دیوار اتاق ها، متوجه نقاشی های زیبایی زیر یک لایه پوشش گچی می شوند و تلاش دارند این تزئینات احیا شود. بخش هایی از عمارت همچون راه پله ها، کاشی های فیروزه ای دوره قاجار داشته که متاسفانه بعدها تعویض شده است. بازگردان سنگفرش حیاط، بازکردن گربه روها، احیای حوض به شکل قدیمی و حذف الحاقات از دیگر برنامه های این زوج برای احیا و مرمت این خانه است.
نظر شما