سومین استان پر آب کشور محروم از ذخیره آب/ امسال خشک ترین سال در لرستان است

خبرگزاری شبستان_ خرم آباد،  خشکسال پدیده ای است که در سال های اخیر مشکلات مختلفی در بسیاری از کشورها و کشور ما به وجود آورده است.

استان لرستان سومین استان پرباران کشور در سال های اخیر با مشکل خشکسالی مواجه است.

لرستان به رغم اینکه سهم خوبی از نزولات جوی دارد، در پی بی تدبیری مسئولان در ذخیره آب و ایجاد سد قدرتمند از خشکسالی به ستوه آمده است.

در لرستان استانی که سالانه 12 میلیارد متر مکعب روان آب از آن خارج می‌شود، «خشکسالی» و در پی آن افت شدید منابع آبی سبب شده تا بسیاری از چشمه‌ها و رودخانه‌های اصلی آن خشک شوند و اکثر شهرستان‌های استان با عبور از مرز بحران آب به تنش برسند.

در پی این خشکسالی که گریبان‌گیر استان لرستان شده است هم اکنون بخش‌هایی از رودخانه‌های استان از جمله کشکان، سیلاخور، مادیان رود و کاکاشرف با 100 درصد کاهش آبدهی خشک شده‌اند و کشاورزان و بهره‌برداران با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده‌اند.

الگوهای مصرفی آب باید مبتنی بر پدیده خشکسالی برنامه ریزی شود

رئیس سازمان جهادکشاورزی لرستان در جمع خبرنگاران،  با اشاره به بروز پدیده خشکسالی در لرستان، گفت: در پهنه لرستان با وجود تولید آب، اما آب ذخیره شده کمی داریم که از دلایل ضربه خوردن استان از سیل و خشکسالی است.

«اسفندیار حسنی مقدم» اظهار داشت: اگرچه لرستان به جهت میزان بارندگی، از استان‌های پر بارش کشور محسوب می‌شود، اما با وجود خشکسالی باید الگوهای مصرفی مبتنی بر این پدیده برنامه‌ریزی شود.

وی خاطرنشان کرد: طی ۱۰۰ سال گذشته به طور مداوم میزان آب در دسترس در حال کاهش است، در دهه ۴۰ میزان آب‌های تجدیدپذیر در اختیار هر فرد بیشتر از ۵ هزار مترمکعب در سال بوده، حال اینکه این میزان آب هم‌اکنون به کمتر از هزار و ۷۰۰ مترمکعب رسیده است.

امسال خشکترین سال ها طی یک قرن اخیر در لرستان بوده است

رئیس سازمان جهادکشاورزی لرستان با اشاره به تنش آبی در استان، بیان داشت: امسال یکی از خشک‌ترین سال‌ها را طی یک قرن اخیر در لرستان تجربه می‌کنیم، تاخیر در بارندگی‌های پائیزه و کاهش بارندگی زمستانه در کنار افزایش دمای هوا موجب شد متوسط بارش‌ها در استان ۴۰ درصد کاهش پیدا کند.

حسنی‌مقدم به خسارت زیاد خشکسالی به بخش کشاورزی اشاره و آخرین برآوردها از این میزان آسیب را بالغ بر ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و سه برابر سیل سال ۹۸ عنوان کرد.

وی ادامه داد: در پهنه لرستان با وجود تولید آب، اما آب ذخیره شده کمی داریم که از دلایل ضربه خوردن استان از سیل و خشکسالی است که امید می‌رود با تدابیر مسوولان برنامه‌ای جهت افزایش تولید آب در استان با احداث سد و ذخیره آب داشته باشیم.

رئیس سازمان جهادکشاورزی لرستان با اشاره به عملکرد خوب برخی مزارع علی‌رغم وقوع خشکسالی‌، بر لزوم ارائه راهکارهای عملی جهت سازگاری کشاورزی با خشکسالی تاکید کرد.

حسنی مقدم همچنین بر توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای به عنوان یک راهبرد اساسی تاکید و تصریح کرد: میزان آب در این نوع کشت به ۹۰ درصد کاهش پیدا می‌کند، ضمن اینکه با توسعه باغات دیم در اراضی شیب‌دار نیز نیاز آبی کمی را خواهیم داشت.

وی اظهار داشت: برخی از کشت‌ها همچون سیب‌زمینی را می‌توان از پائیز به بهار انتقال داد، استفاده از کشت نشایی به جای کشت بذر نیز می‌تواند ۴دوره آبیاری را ذخیره کند.

رئیس سازمان جهادکشاورزی لرستان با بیان اینکه ۳۰ درصد اراضی آبی استان به سیستم آبیاری نوین مجهز شده است، افزود: این مهم راندمان مصرف آب را از ۳۰ درصد به ۷۰ درصد می‌رساند.

کاهش ۷۹ درصدی آب رودخانه‌های خرم‌آباد

فرماندار خرم‌آباد با اشاره به کاهش ۶۸ درصدی آب رودخانه کاکارضا نسبت به سال گذشته، گفت: همچنین طی مدت مشابه شاهد کاهش ۷۹ درصدی آب رودخانه خرم‌آباد و پائین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی هستیم.

جعفر طولابی اظهار داشت: پدیده خشکسالی پیامدهای مختلفی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی در شهرستان بدنبال داشته، ضمن اینکه خسارات مالی فراوانی نیز متوجه کشاورزان و دامداران  گردیده است.
 

وی خاطرنشان کرد: شرایط فعلی را با بهره‌گیری از امکانات و ظرفیت‌های موجود باید مدیریت کرد تا مشکلات به کمترین میزان خود برسند.
 

فرماندار خرم‌آباد با اشاره به کم‌کاری برخی دستگاه‌های اجرایی در جهت اجرای مصوبات سال گذشته شورای حفاظت از منابع آبی شهرستان، افزود: امروز در بخش کشاورزی شاهد مسائلی همچون کشت‌ بی‌رویه و غیرمجاز محصولات آب‌دوست در سطح بخش هایی ازشهرستان هستیم که اگر مصوبه‌های جلسات قبلی اجرایی می‌شد، اکنون مشکلات کمتری را شاهد بودیم.
 

طولابی بیان داشت: ادامه روند فعلی  مصرف منابع آبی و خشکسالی شرایط را در ماه‌های پیش‌رو سخت‌تر خواهد کرد، با ادامه این وضعیت در ۶ ماهه دوم سال آثار و تبعات خشکسالی بیشتر خود را نشان خواهد داد، بنابراین در کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت باید تمهیدات لازم برای به حداقل رساندن مشکلات پیش بینی شود.
 

وی از مسوولین دستگاه‌های متولی در حوزه آب درخواست کرد با هماهنگی بخش‌داران، مناطق و مراکز جمعیتی مستعد بروز تنش آبی را شناسایی و با یک اولویت‌بندی، نیاز آبی هر کدام را تامین کنند.
 

فرماندار خرم‌آباد با اشاره به کاهش ۶۸ درصدی آب رودخانه کاکارضا نسبت به سال گذشته، اظهار کرد: همچنین طی مدت مشابه شاهد کاهش ۷۹ درصدی آب رودخانه خرم‌آباد و پائین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی هستیم.
 

وی ادامه داد:با اشاره به شرایط موجود خشکسالی و تهدیدات پیش رو، ار مردم خواست در مصرف اب صرفه جویی نموده و ضمن مشارکت وهمکاری با مسولین شرایط موجود را مدیریت نمایند

طولابی مقابله با پیامدهای خشکسالی را مهمترین اولویت مدیریت شهرستان برشمرد و از مدیران دستگاه‌های اجرایی درخواست کرد جهت تحقق این مهم از تمامی امکانات و ظرفیت های موجود استفاده کنند.

روند کاهشی آب رودخانه های استان لرستان

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان عنوان کرد: بسیاری از رودخانه‌های استان از جمله مقاطعی از کشکان، سیلاخور، مادیان رود، کاکاشرف و غیره با 100 درصد کاهش آبدهی عملاً خشک شده‌اند؛ رودخانه کشکان در محل پلدختر با دبی 4.2 مترمکعب برثانیه نسبت به سال گذشته (23 مترمکعب برثانیه) حدود 82 درصد و نسبت به خردادماه امسال حدود 87 درصد کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه دبی چشمه‌های انتخابی استان در خردادماه سال 1400 نسبت به سال گذشته 58 درصد و نسبت به بلندمدت 54 درصد کاهش داشته است بیان کرد: این روند کاهشی در ماه‌های آینده بیشتر می‌شود و مصداق آن کاهش آب‌های سطحی می‌شود.

حسن‌نژاد گفت: متوسط سطح آب زیرزمینی محدوده‌های بیلان استان در خرداد امسال نسبت به خرداد سال 99 حدود 1.4 متر افت داشته است که معادل حجمی حدود 104.4 میلیون متر مکعب است که نسبت به سال گذشته بیش از 600 درصد کاهش نشان می‌دهد همچنین متوسط افت تراز آب‌های زیرزمینی لرستان در یک ماه گذشته 70 سانت شده و این موضوع بیانگر شیب تند کاهش حجم آب زیرزمینی است.

وی تصریح کرد: دشت اشترینان با حدود 3.5 متر افت سطح آب و کسری مخزن حدود 10 میلیون متر مکعب و سپس دشت بروجرد- دورود با حدود 2.3 متر افت و کسری مخزن حدود 44 میلیون متر مکعب بیشترین تغییرات سطح آب زیرزمینی را در خردادماه امسال نسبت به خرداد سال 99 داشته‌اند.

مدیرعامل آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به اینکه سطح آب‌های زیرزمینی استان لرستان از 20 سال گذشته تا پایان سال آبی 98-99 به طور متوسط حدود 2 متر افت و کسری مخزن حدود 90 میلیون مترمکعب داشته است اظهار داشت: معادل افت سالانه حدود 0.1 متر(10 سانتی متر) و کسری مخزن حدود 5 میلیون متر مکعب است که نشان دهنده روند کاهشی منابع آب زیرزمینی در استان است.

وی افزود: رودخانه کشکان هم اکنون در ورودی که از محل دوآب و کاکا رضا به هم می‌پیوندد حدود یک متر مکعب آب دارد ولی در پایین دست نزدیک پل کشکان آبش کم کم کاهش یافته و  کلا خشک شده است. این رودخانه در خروجی پلدختر نیز سه متر مکعب آب دارد.

در سال های اخیر خشکسالی به کشاورزی استان لرستان خسارت های زیادی وارد کرده است، این در حالی است که کشاورزی از شاخص های توسعه در استان لرستان به عنوان استان محروم مانده از صنایع تعریف شده است.

آنچه مسلم است این استان که در سومین استان پر باران کشور اگر زیرساخت‌های لازم برای ذخیره‌سازی آب در استان لرستان وجود داشته باشد بسیاری از مشکلات خشکسالی کاسته می‌شود.

پدیده خشکسالی پیامدهای مختلفی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی در استان لرستالن بدنبال داشته و خسارات مالی فراوانی نیز متوجه کشاورزان و دامداران شده است بنابراین باید شرایط فعلی را با بهره‌گیری از امکانات و ظرفیت‌های موجود مدیریت کرد تا مشکلات به کمترین میزان کاهش یابد.