به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، آیت الله علی اکبر رشاد در همایش ملی «عرفان اهل بیتی» که در تالار استاد موسویان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تقدیر از دو دهه تلاش در شکل گیری این جریان و محفل اظهار داشت: عرفان از موضوعات پرچالش است و در مورد آن افراط و تفریط بی‌شماری وجود دارد.
رئیس شورای حوزه های علمیه استان تهران افزود: عرفان اهل بیتی، عرفانی همیشه در صحنه بوده و این عرفان، اجتماعی است و به معنای انزوا و گوشه گیری نیست، این عرفان، جامعه پرداز، جامعه گرا بوده و همراه با مردم است و در متن جامعه ساری و جاریست و قرار نیست عارف رهبانیت اختیار کند.
وی تصریح کرد: عرفان اهل بیتی دارای تفاوت هایی با سایر عرفان ها از جمله عرفان رایج است و تلاش می کنیم این عرفان را تبیین و معرفی کنیم تا جامعه گرفتار عرفان های کاذب و انحرافی نشود.
آیت الله رشاد با بیان اینکه عرفان اهل بیتی دارای ویژگی‌های مهمی است بیان کرد: باید این عرفان را به خوبی شناخت، در واقع عرفان اهل بیتی، شریعت مدار است و هیچ تعارض و تزاحمی بین شریعت و عرفان اهل بیتی وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: هنگامی که امور جدیدی مطرح می شود طبعاً علاوه بر اینکه عنوان مصطلح نیز با چالش ها و افراط و تفریط هایی مواجه می گردد و عنوان جدید نیز سبب به وجود آمدن سایر چالش‌های جدید می‌شود که قبلاً با نام های عرفان، تصوف و معنویت عنوان می شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: ما در این جا، عرفان اهل بیتی را با ویژگی‌هایی دنبال می کنیم و سعی داریم این ویژگی‌ها را تبیین، مستند و تفصیل داده و آن ارائه داده و ترویج کنیم.
وی گفت: عرفان اهل بیتی، عرفان تک منبع نیست و تنها مجرای دریافت های معرفتی و هدایت سلوکی و رفتاری شهود نمی باشد، بلکه انسان از مجاری مختلف برای تماس با ساحت سپهر الهی بهره می گیرد.
آیت الله رشاد افزود: ائمه معصومین علیهم السلام می توانند تنها به وسیله عقل، تمامی حقایق را دریافت کنند و با شهود، فطرت عقلیه و سلیم و سایر مجاری، حقایق را دریافت کنند، اما انسان های عادی برای دریافت یک حقایق یا همه حقیقت ها باید از همه مجاری استفاده کنند.
وی با بیان اینکه از ویژگی‌های عرفان اهل بیتی، جامع المصادر بودن آن است عنوان کرد: مکتب اهل بیت علیهم السلام این گونه بوده و تک منبعی نمی باشد.
رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: عرفان اهل بیتی عرفان نظام ساز و تمدن ساز بوده و از جامعیت پردازی برخوردار است که ما این عرفان را در وجود بزرگان خود همچون امام خمینی(ره) و دیگر بزرگان با چشم خود دیده ایم، همان گونه که امام راحل در عین حال که عارف بود، سیاستمدار فقیه و صاحب شخصیت اجتماعی بوده و اهل جهاد بود و عرفانی جامعیت گرا و جامع گر داشت.
وی بیان کرد: عرفان اهل بیتی، عرفان عقل ستیز و عقل گریز نیست. ممکن است عارف دریافت هایی داشته باشد که فراتر از عقل باشد ولی این به معنای عقل ستیزی و عقل گریز نیست.
آیت الله رشاد ادامه داد: همچنین عرفان اهل بیتی عرفان زیست داری نیز بوده و سبک زندگی تولید می‌کند که این سبک زندگی در پیوند با سایر ابعاد و عناصر دین قلمداد می شود، زیرا که عرفان اهل بیتی موازی دین نیست و نه تنها در مقابل دین نبوده، بلکه در متن و کنار دین است و به دین آمیخته است و نمی‌توان آن را از همدیگر جدا کرد.
وی اظهار داشت: عرفان اهل بیتی باید از ساختاری پخته باید برخوردار باشد و واقعیات انتقادی را باید بپذیریم. این نوع عرفان می بایست پویایی و زایایی داشته باشد و باید خودش را ترمیم کند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: درواقع در فرآیند پیوسته و به تدریج تکامل بخش باید بتواند عمل کند و سنجش گری پسینی داشته باشد. چه آنکه، در اصول فقه ما فقدان سنجش گری پسینی از خلاهای مهم ماست.
وی عنوان کرد: امروزه کار در زمینه عرفان اهل بیتی کار دشواری بوده و راه درازی در پیش است و هر اتفاق جدیدی باید از دو نقطه شروع شود که برطرف کردن موانع، یکی از آن نقطه ها بوده و دارا بودن به منطق و روش نیز از دومین نقطه آن به شمار می رود.
آیت الله رشاد گفت: البته دست ما در نقطه دوم خالی است و ما به منطق منسجم، مدون و شناخته شده مقبولی که بتوانیم به اتکاء بر آن عرفان اهل بیتی را استنباط کنیم، در دسترس نداریم.
وی تصریح کرد: با اصول فقه نمی‌توانیم عرفان را استنباط کنیم، چراکه اصول فقه بیشتر معطوف به حوزه عمل، رفتار و حکمت عملی است و اگر تصور شود که اصول فقه موجود می تواند این خلاء را پر کند چنین نیست.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد:در مسئله عرفان اهل بیتی نیازمند تاسیس دستگاه منطقی و روش خوانی برای استنباط عرفان اهل بیتی و معنویت شیعی و الهی هستیم و باید این دستگاه به لحاظ عمقی، قابلیت و ظرفیت پوشش دادن قلمرو و ساحت ها را داشته باشد.
نظر شما