حجت‌الاسلام محمود احمدی میانجی، عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی العالمیه در گفت‌وگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت: موضوع اعتکاف مربوط به موضوع «انسان‌شناسی اسلامی» است و اینکه انسان در مکتب اسلام چگونه موجودی تعریف شده است؟ یکی از جاهایی که تفاوت انسان اسلامی با انسان غربی مشخص می‌شود همین مسئله است، انسان در اسلام یک موجود متعالی است و قرآن در تعریف هدف خلقت می‌فرماید:« ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون» ؛ ما جن و انس را خلق نکردیم مگر برای رسیدن به مقام عبودیت.
وی در تعریف مقام عبودیت خاطرنشان کرد: این مقام یعنی رسیدن انسان به قرب الهی! اما منظور از «قرب» نزدیکی فیزیکی و مکانی نیست. بلکه مقصود آن است که انسان به هر میزان که از معصیت، گناه و نافرمانی فاصله می‌گیرد خود را به نظام هستی و در نتیجه به مقام عبودیت نزدیک‌تر می کند.
مدرس مرکز تخصصی علوم حدیث حوزه در ادامه به موضوع زیبایی نظام هستی اشاره کرد و افزود: خداوند نظام هستی را زیبا خلق کرده است آنچنان که خود در قرآن می‌فرماید: «فتبارک الله احسن الخالقین»، خداوند بهترین خلق‌کننده است و ما نیز در نگاه به نظام خلقت آن را زیبا و منظم می‌بینیم. از سوی دیگر حضرت حق در رابطه با انسان می‌فرماید: «لقد خلقنا االانسان فی احسن تقویم» ما انسان را در بهترین نظام ارزش‌گذاری خلق کردیم.
علاوه بر این خداوند تمام زشتی‌ها، ناهنجاری‌ها و بدی‌ها را ناشی از عملکرد انسان‌ها می‌داند و می‌فرماید : « ظهر الفساد فی البر و البحر بما کسبت ایدی الناس » یعنی اگر در نظام هستی نازیبایی، کژی و زشتی می‌بینید این مربوط به نظام هستی نیست بلکه مربوط به نوع عملکرد انسان است که با انتخاب خود راه ناراستی را در پیش می‌گیرد.
مدرس مؤسسه عالی تربیت مدرس حوزه یادآور شد: خداوند نظام هستی و خلقت را زیبا خلق کرده است و انسان برای قرب به خدا می بایست باید با نظام خلقت و نظام احسن، هماهنگ و منطبق باشد و اینجاست که جایگاه و آثار اعتکاف نمایان می شود. اما ابتدا باید تعریفی از اعتکاف ارایه کرد.
وی افزود: انسان از آن جهت که با طبیعت زندگی می‌کند و در طبیعت حشر و نشر دارد فراغت لازم برای فکر کردن درباره خود را نداشته و دچار غفلت می‌شود. گاه زندگی طبیعی، انسان را از اهداف متعالی غافل می‌کند و در این میان اعتکاف فرصتی است برای اندیشیدن در رابطه با خود، فرصتی برای تفکر در رابطه با جایگاه انسان در نظام هستی که من چه جایگاهی دارم و در این نظام هستی کجا باید قرار می‌گرفتم و اکنون کجا هستم؟ به این ترتیب انسان فاصله خود را از جایی که امروز در آن قرار گرفته تا جایی که باید در آن باشد، می‌سنجد.
حجت‌الاسلام احمدی میانجی اعتکاف را فرصتی برای اندیشیدن به جایگاه واقعی انسان در نظام خلقت دانست و افزود: وقتی انسان این جایگاه‌ها را سنجیده و با هم مقایسه می‌کند با مشاهده تفاوت‌ها به درصدی از هوشیاری می‌رسد و نخستین نتیجه این هوشیاری آن است که نسبت به وضعیت خود علم و آگاهی یافته و در نتیجه از اموری که تاکنون وی را از مسیر تکامل دور کرده رویگردان می‌شود و تصمیم به اصلاح مسیر می‌گیرد.
اعتکاف فرصتی است برای درک مسیر تکاملی که خداوند در نظام هستی برای انسان تبیین کرده و ایستگاهی است برای فکر کردن درباره جایگاه در شأن انسان.
وی تصریح کرد: روایاتی که در این زمینه وجود دارد بخصوص تاکیداتی که برای ماه رجب دیده می‌شود به گونه‌ای است که به وضوح می‌توان در آنها اهمیت سه ماه رجب، شعبان و رمضان را در نظام اخلاقی اهل بیت (ع) مشاهده کرد. بر اساس روایات رجب ماه ولایت و آمادگی، ماه شعبان ماه پیامبر(ص) و رمضان ماه ضیافت الهی است. یعنی اگر می‌خواهیم به ضیافت برسیم می‌بایست مسیر ما از کانال امامت و نبوت بگذرد. به عبارت دیگر راه رسیدن به خدا، «امام‌شناسی» و «نبی‌شناسی» است.
عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی در ادامه تصریح کرد: رمز و رازهای دیگری نیز در اعتکاف نهفته است . از جمله این که برای ورود به ضیافت الهی باید خود را با این ضیافت هماهنگ کرد. انسان هنگامی که به میهمانی می‌رود خود را متناسب با فضای میهمانی می آراید یعنی لباسی متناسب با اهداف آن میهمانی می‌پوشد. رجب و شعبان نیز فرصتی است که انسان بتواند خود را برای میهمانی رمضان مهیا کند و اوج این میهمانی شب‌های قدر است که یک شب از آن معادل هزار ماه ارزش دارد، بنابراین رجب مقدمه‌ای است برای درک مقامات معنوی ماه مبارک شعبان و شعبان مقدمه‌ای است برای رسیدن به رمضان و ضیافت‌الله که اوج این ضیافت شب‌های قدر است.
وی تأکید کرد: وقتی ماه رجب چنین جایگاهی دارد طبعا اعتکاف نیز در قله ماه رجب قرار می‌گیرد و این اهمیت اعتکاف را دوچندان می‌کند.
پایان پیام/
نظر شما