به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان: حضور در مساجد با زبان روزه حال و هوای دیگری به شخص روزه دار می دهد، گویی بعد از ساعت ها گرسنگی و تشنگی، قدم نهادن در مسجد به عنوان خانه امن الهی و اقامه نماز جماعت می تواند روحیه معنوی دوباره ای را به مومنان تزریق کند.
حضور در مسجد در ایام ماه مبارک و ارتباط دو سویه فکری و معنوی میان حاضران در مسجد و امام جماعت می تواند سرآغازی برای فرهنگ سازی بر اساس آموزه های مسجد در طول ماه های آتی سال باشد.
در این راستا با حجت الاسلام «محمدجواد رودگر»، پژوهشگر حوزه و دانشگاه به گفت وگویی پرداخته ایم و علاوه بر آن دیدگاه وی را درباره تاثیر این ارتباط دو سویه میان امام جماعت با حاضرین در مسجد به ویژه جوانان جویا شدیم چراکه حجت الاسلام رودگر به گفته خود در هر سفر به روستا پای ثابت رفتن به مسجد است و امام جماعت شدن او در مسجد روستایشان در هر سفر ردخور ندارد:
- قبل از ورود به بحث اصلی با توجه به اینکه در ماه مبارک رمضان قرار گرفته ایم، اندکی در باب فضیلت های ماه مبارک رمضان و وظیفه روزه داران در این ماه بفرمایید.
روزه یکی از دستورالعمل های الهی است که در سازندگی شخصیت معنوی فرد و خانواده و جامعه تاثیر بسیار شگرفی بر جای خواهد گذاشت. شاید به یک معنا بتوان مطرح کرد که ماه رمضان و وجود روزه به منزله و یا به مثابه کارگاه مراقبت نفس است.
مراقبت نفس کلید کمال و در واقع به تعبیر علامه آملی بذر ولایت است. ولایت مقام قرب الهی و مقامی است که اگر انسان به آن دست یابد تمام عالم و آدم را تحت ولایت مطلق حضرت حق می بیند، حال روزه تمرین مراقبت نفس در مقام عمل است؛ اینکه من در ساعاتی از روز مکلفم از آنچه مبطلات روزه است اجتناب کنم خود نیازمند مراقبات است. در اینجا مقصودم از مبطلات روزه توامان مبطلات فقهی و اخلاقی است، مبطلات فقهی مثل خوردن و نوشیدن و مبطلات اخلاقی که لایه ای عمیق تر از مبطلات فقهی قلمداد می شود مثل تهمت زدن، توهین کردن و زخم زبان زدن و چشم چرانی کردن؛ لذا مراقبت هایی از این سنخ مراقبت های اخلاقی است و چه بسا بالاتر و بالاتر مراقبت های عرفانی را به همراه خواهد داشت پس ماه رمضان بهترین زمان برای آموزش نفس است و باعث می شود که فرد با تمرینی که در این ماه بر اخلاق خود دارد در جهت تزکیه نفس، تهذیب نفس و طهارت روح عمل کرده و مجاهده داشته باشد.
چه بسا یکی از معانی آیه 183 سوره بقره همین باشد. خداوند در این آیه می فرماید « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ » (ا ى کسانى که ایمان آوردهاید روزه بر شما مقرر شده است همان گونه که بر کسانى که پیش از شما [بودند] مقرر شده بود باشد که پرهیزگارى کنید).
یعنی با توجه به این آیه تقوا همان صیانت نفس و خویشتنبانی است به بیان دیگر تقوا حرکت در مدار بایدها و نبایدهای الهی است و حرکت در این مسیر مراقبت می دهد و ر وزه این مراقبت را در ما احیا کند.
- ماه مبارک رمضان را بهار قرآن می نامند، در این ماه شاهد حضور پرشور مردم برای تلاوت قرآن کریم در مساجد هستیم، فکر می کنید در راستای گسترش این رویکرد در طول سال باید چه اقداماتی انجام داد؟
ماه رمضان همان طورکه خداوند در آیه 185 سوره بقره می فرماید ماه نزول قرآن است، در این آیه شریفه آمده است « شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَن کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُکَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» (ماه رمضان [همان ماه] است که در آن قرآن فرو فرستاده شده است [کتابى ] که مردم را راهبر و [متضمن] دلایل آشکار هدایت و [میزان] تشخیص حق از باطل است پس هر کس از شما این ماه را درک کند باید آن را روزه بدارد و کسى که بیمار یا در سفر است [باید به شماره آن] تعدادى از روزهاى دیگر [را روزه بدارد] خدا براى شما آسانى مىخواهد و براى شما دشوارى نمىخواهد تا شماره [مقرر] را تکمیل کنید و خدا را به پاس آنکه رهنمونیتان کرده است به بزرگى بستایید و باشد که شکرگزارى کنید ).
رمضان بهار قرآن است و مومنان در این ماه اقبال ویژه ای به قرآن کریم دارند. لذا بهترین رویکرد آن است که در ماه ربیع القرآن تلاوت قرآن در مساجد باشد. اما در مورد بخش دوم سوال یعنی نهادینه کردن این ماه در طول ایام مختلف سال، فکر می کنم باید از روش های مختلفی بهره گرفت؛ یکی از آن روش ها این است که تلاوت قرآن در خانواده به وسیله والدین صورت گیرد حتی این تلاوت می تواند به صورت چرخشی باشد یعنی هر دفعه یکی از اعضای خانواده قرآن را تلاوت کنند.
حتی قرائت یک صفحه از قرآن در برای نهادینه سازی تلاوت قرآن در طول ماه ها اثر گذار است. اما روش دیگر آن است که والدین در رابطه با تلاوت قرآن در مسجد بچه ها را تشویق کنند و نسبت به گسترش این رویکرد در میان بچه ها و خودشان اهتمام به خرج دهند.
در حال حاضر چنین رویکردی در مساجد دیده می شود یعنی بعد از اقامه نماز هر شب یک صفحه از قرآن تلاوت می شود که ولو حتی به اندازه تلاوت یک صفحه نیز اثرگذاری در تربیت فرزندان را می بینیم. بنابراین معتقدم اولین قدم حضور والدین در مساجد برای اقامه نماز و تلاوت قرآن کریم است. راه دیگر آن است که در محل کار یا در منزل یک آیه تنها یک آیه به همراه معنی به خط خوش در تابلوها یا تراکت ها نصب شد تا این آیات در ذهن ها بماند.
- حضور قاریان بین المللی برای تلاوت در مساجد تا چه اندازه می تواند در تقویت رویکرد مذکور و به ویژه جذب بیشتر جوانان به مسجد موثر باشد؟
من هم در چنین جلساتی شرکت کرده ام، فکر می کنم تاثر مثبت می گذارد، از دو جهت که یکی از آنها گرایش به خود قرآن است، اساسا وقتی آیات قرآن با لحن دلنشین قرائت می شود تاثیر شگرفی بر مخاطب بر جای می گذارد و مخاطب را وادار می کند تا با قرآن حشر و نشر داشته باشد و نسبت به آیات تفکر و تدبر کند.
وقتی قاریان قرآن را آهنگین تلاوت می کنند فرد را وادار به تامل و تدبر می کنند تا در مورد جز جز کلمات یک آیه تدبر کنند، این قرائت با صوت زیبا، تاثیر معرفتی را در حوزه ترویجی و تبلیغی برای قرآن کریم خوهد داشت.
- بهترین خاطره شما از برنامه های مساجد در ماه رمضان در قامت امام جماعت چیست؟
من هر وقت به روستایمان می روم امام جماعت هستم، نام روستای«کوهپر اولیا» از منطقه کجور شهرستان نوشهر است. هر وقت به روستایمان می روم امام جماعت هستم.
بهترین خاطره من همین حضور طیف های مختلف در مساجد است، من چون امام جماعت وروحانی هستم طیف زیادی از این جوانان را می بینم که بعضا شاید به لحاظ ظاهری به نظر نیاید که چندان اهل مذهب باشند اما همین جوانان به ویژه در ماه رمضان در مساجد حضور می یافته و سوالات احکام، اخلاقی، معارفی خود را مطرح می کنند. من وقتی می بینم که این جوانان با اهتمام خاصی پرسش خود را مطرح می کنند و حساسیت به خرج می دهند لذت می برم.
از سوی دیگر آدم می بیند که ارتباط نسل های مختلف در مساجد دارد به شکل طبیعی و نه متنی و دستوری شکل می گیرد، می بینم که نوجوانان و جوانان و سایر مردم با سنین مختلف نشسته اند و بعد از نماز ها مصاحفه می کنند. این خودش یک پیوند عاظفی و روحی بین نسل های مختلف است و به طریق اولی اگر مقداری حساب شده تر عمل کنیم پیوند فکری و علقه های معرفتی انیجا دمی کند و گسستی که برخی از آن خسن می گویند در چنین محافلی جایی برای عرض اندام ندارد و ماه رمضان بهترنی فرصت برای ایجاد چنین پیوندهایی است.
- به عنوان آخرین سوال اساسا تکریم مساجد در ماه مبارک رمضان با توجه به مراجعات متعدد مردم، از چه طرقی نمود بیشتری خواهد یافت؟
حقیقت مساجد به برگزاری نماز، تلاوت آیات قرآن و بیان معارف قرآنی و اهل بیتی است، در واقع تکریم محتوایی و قلبی و باطنی و آنچه که روح مساجد است در کنار این تکریم قلبی شکلی می گیرد، همچنین توامان باید تکریم شکلی مساجد را مد نظر قرار داد، اینکه مساجد یک آراستگی خاصی داشته باشند و نظم و نظافت خاصی در مساجد حاکم باشد. مثلا در ورودیه های مساجد از به قول معروف همان «کفش کن» تا فرش هایی که بر روی آن نماز اقامه می شود نظافت مورد توجه قرار گیرد.
فارغ از این ما روایات متعددی را در حوزه تکریم مساجد داریم از جمله اینکه کسانی که برای اقامه نماز در مسجد حاضرمی شوند به لحاظ ظاهری آراسته به مساجد بیایند.
پایان پیام/
نظر شما