به گزارش خبرنگار شبستان، حجت الاسلام سید علی صدرایی خویی، پژوهشگر موسسه دارالحدیث قم در نشست تخصصی سیر تطور ترجمه های قرآن گفت: یک ویژگی مهم در ترجمه های خطی قدیمی قرآن این است که اغلب آنها دیباچه یا مقدمه ندارند و به همین دلیل معمولا نام مترجمان بسیاری از ترجمه های قدیمی مشخص نیست.
وی افزود: به نظر من سه عامل در عدم استفاده از دیباچه نقش داشته است یکی اینکه مترجمان ترجمه را به چشم یک اثر علمی نگاه نمی کردند و آن را یک وظیفه شرعی می دیدند و به دلیل حفظ اخلاص از ذکر نام خود و اهداف ترجمه در دیباچه خودداری می کردند و به این جهت 805 نسخه خطی که بنده مشاهده کردم تنها حدود 200 ترجمه دارای نام مترجم بوده است یعنی بیش از دو سوم ترجمه های خطی قرآن بدون ذکر نام مترجم بوده است.
حجت الاسلام صدرایی خویی، با اشاره به دلیل دوم عدم ذکر مقدمه در ابتدای ترجمه های خطی قرآن گفت: عامل دوم این بوده که مترجمان به خود جرات نمی دادند قبل از شروع کلام الهی نامی از خود را ذکر کنند و بعضا که نامی از مترجمان دیده می شود در پایان ترجمه است.
این پژوهشگر علوم قرآنی به عامل سوم عدم ذکر دیباچه در ابتدای ترجمه های قرآن گفت: ترجمه های قدیمی هیچگاه به صورت مستقل نیامد و در لابه لای متن قرآن ترجمه ها ذکر شده است به همین دلیل ترجمه ها مصحف بوده و تحت الشعاع آن قرار می گرفته است.
وی افزود: ویژگی دیگر ترجمه های خطی قرآن دقت در ترجمه و استفاده از ترجمه تحت الفظی بوده است و سومین ویژگی اینکه ترجمه های قرآن راه می توان به عنوان گنجینه واژگان فارسی دانست.
حجت الاسلام صدرایی خویی با اشاره به جایگاه زنان در حفظ و نگارش نسخه های خطی قرآن گفت: این مسئله باید مورد پژوهش و دقت قرار گیرد تا جایگاه زنان در حفظ و نگارش نسخه های خطی مشخص و تبیین شود که قرآن تا چه حد در ارتقای علمی زنان ایران زمین که تا قبل از آن در عرصه های تحصیل علم بسیار محدود بوده اند موثر بوده است.
پژوهشگر موسسه دارالحدیث با اشاره به آمار موقوفات زنان در حوزه های نسخه های خطی قرآن گفت: حدود 200 ترجمه وقفی قرآن داریم که از این تعداد 60 نسخه توسط زنان وقف شده است و این نشان از این دارد که اولا زنان مالک این قرآن ها بوده اند زیرا کسی نمی تواند مال کسی را وقف کند و ثانیا اینکه زنان در فعالیت های اجتماعی فعال بوده اند زیرا در آن زمان ترجمه ها را برای استفاده بهتر جامعه دینی وقف می کردند نه برای حبس در کتابخانه ها.
وی ادامه داد: تعداد 49 نسخه خطی ترجمه قرآن در کتابخانه آستان قدس رضوی و 15 نسخه در کتابخانه آستانه مقدس قم توسط خانم ها وقف شده است.
حجت الاسلام صدرایی خویی گفت: ویژگی دیگر نسخه های خطی ترجمه های قرآن نوع خط آنها است که قبل از قرن ده هجری معمولا ترجمه های به خط نسخ یا تعلیق بوده اما بعد از اختراع خط نسعلیق ترجمه ها با این خط نگاشته شده اند.
شایان ذکر است نشست تحصصی سیر تطور ترجمه هایی فارسی قرآن از ابتدا تا کنون با حضور رضا سلامت پناه و حجت الاسلام سید علی صدرایی خویی 26 مرداد در نوزدهمین نمایشگا بین المللی قرآن کریم برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما