راه استفاده از برکات رمضانی/چرا رمضان را ضیافت الله می خوانیم؟

دکتر علیرضا ابوالفضلی، پژوهشگر سبک زندگی اسلامی در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، با اشاره به اثرات معنوی، جسمی و روحی ماه مبارک رمضان اظهار کرد: اساسا آنچه خداوند متعال به عنوان روزه داری برای تببین کرده، حکمت های فراوانی دارد.

وی ادامه داد: خداوند در ماه مبارک رمضان سفره تزکیه را گسترانیده است، لذا برای بهره مندی از این سفره از طریق روزه داری، نیازمند آنیم که روح مان در آرامش باشد، وقتی که روح در سلامت باشد قطعاً جسم هم که متاثر از روح است در شرایط مطلوبی قرار می گیرد و به سوی تعالی و تزکیه حرکت می کند.

ابوالفضلی با بیان اینکه در ماه مبارک رمضان عواملی که از بیرون روح را تحت تاثیر قرار می دهد، کم اثر و بی اثر می شوند، تصریح کرد: بنابر تصریح روایات در این ماه شیاطین در غل و رنجیر هستند و راه نفوذی در انسان برای شان باقی نمی ماند، فقط نفس اماره می ماند که اگر در ماه های رجب و شعبان تصفیه شده باشد آن وقت در ماه مبارک رمضان رو به مطلوب شدن می رود تا نهایتا به مقصد رهایی از آتش می رسد.

پژوهشگر سبک زندگی اسلامی تاکید کرد: پس وقتی که راه نفوذ بیرونی بسته شد و راه باطنی یعنی نفس اماره نیز از طریق تصفیه در ماه های رجب و شعبان، مسدود گشت، آنگاه انسان آمادگی تشرف به ضیافت الله را پیدا می کند.

این محقق با اشاره به کاربرد تعبیر (ماه خدا) برای ماه مبارک رمضان، ابراز کرد: این تعابیر که در مورد ماه مبارک به کار می رود می تواند چند علت داشته باشد، مثل آنکه هر عمل خیر در ماه رمضان ثوابی دو تا چند برابر دارد،  لذا هر انسان عاقلی تلاش می کند تا بخشی از امور خیر و نیک را در این ماه انجام داده و از این خوان رحمت بهره مند شود.

تغییر محاسبات الهی در ضیافت الله

وی ادامه داد: مثال دیگر اینکه آنکه خواندن هر آیه از قرآن در ماه مبارک رمضان برابر با ختم قرآن است؛ محاسبات خداوند در ماه رمضان چنین حال و هوایی دارد، حتی خواب روزه دار هم عبادت است؛ و حتی بوی دهان روزه دار هم ارزش دارد چنان که خداوند فرموده است: «این بو در نظر من از تمام عطرهای بهشتی گواراتر است.»

ابوالفضلی با بیان اینکه این ماه ویژگی هایی دارد که در دیگر ماه ها نیست، اضافه کرد: هر چه پیش تر می رویم به شب های متعالی قدر می رسیم که سرنوشت انسان در این لیالی رقم می خورد، تمام اتفاقاتی که برای انسان مقرر می شود در این شب ها محکم و مصوب می شود به همین دلیل است که احیای این شب ها و دعا و استغاثه به درگاه الهی در آن توصیه می شود.

وی در ادامه به اهمیت طلب مغرفت از خدای متعال در ماه مبارک رمضان اشاره کرد و گفت: روز قیامت وقتی همه انسان ها جمع شدند قبل از اینکه نامه اعمال توزیع شود، خداوند می فرماید: ای انسان ها! از سر همه شما گذشتم و هیچ دلخوری از شما ندارم و همه شما را مورد عفو قرار دادم به شرطی که شما خودتان هم یکدیگر را ببخشید، در این میان بسیاری از انسان ها می گویند که ما صبر کردیم تا قیامت شود تا سزاخواهی کنیم؛ حضرت رسول اکرم(ص) فرمودند: «لایرحم‌الله من لایرحم‌الناس؛ خداوند به کسی که به مردم رحم نمی‌کند(حتی حیوانات)، به او رحم نخواهد کرد».

ابوالفضلی تاکید کرد: وقتی که در ماه مبارک رمضان طلب مغرفت می کنیم باید بستری برای این طلب بخشش و مغفرت فراهم کرده باشیم، این بستر آن است که در شب های قدر یا ایام ماه رمضان که همه آنها متبرک اند، بگوییم خدایا! من از سر هر کسی که به من ظلم کرده چه سهوی چه عمدی گذشتم. بخشش و گذشتی که در آن هم ببخشیم و هم از یادمان برود چون گاهی برخی افراد می بخشند ولی یادشان نمی رود. خداوند در آیه 134 سوره مبارکه آل عمران می فرماید: «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ؛ همانا كه در فراخى و تنگى انفاق مى كنند و خشم خود را فرو مى ‏برند و از مردم در مى‏ گذرند و خداوند نكوكاران را دوست دارد».

رهاورد روزه داری برای سبک زندگی

وی با اشاره به آثار و رهاورد روزه داری برای سبک زندگی، اظهار کرد:  خداوند فرمود: یازده ماه حلال بخورید و بیاشامید و یک ماه روزه داری کنید، این تخفیف جای مباهات دارد. یک ماه پرهیز و امساک می کنیم از خوردن و آشامیدن، این وضعیت در ماه مبارک رمضان در چندین روایت از ائمه (ع) قابل بررسی است.

ابوالفضلی اضافه کرد: صرف نظر از مباحث اعتقادی، آنچه که در ما مبارک رمضان به عنوان اجتناب و امساک از خوردن و آشامیدن بر ما واجب شده است، یک دلیل علمی هم دارد؛ یعنی فارغ از مباحث اعتقادی و دینی، رمضان بر جسم ما نیز تاثیر می گذارد؛ جسم نیاز به پاک سازی و بهسازی و یا به عبارتی بازسازی دارد، مهم است که این اتفاق بیفتد. در این مدت معده و دیگر اجزای دستگاه گوارش استراحت می کنند، نه اینکه بیمار باشند بلکه فرصتی در اختیار دستگاه گوارش قرار می گیرد تا خود را بازسازی کند، یعنی به جای اینکه وقت اعضای بدن صرف پالایش و رساندن خون به سلول ها باشد، صرف بازسازی می شود.

این محقق تصریح کرد: بدن ما نیاز به پاکسازی و به نوعی بهسازی دارد که این دو با روزه ممکن می شود، چون روزه کار بازسازی بدن را انجام می دهد؛ اصلا یکی از فواید روزه آن است که بدن به دلیل آنکه کارش به حداقل می رسد می تواند نقاظ ضعف را بررسی کند و درصدد رفع مشکلات آن بر آید، پس ماه مبارک رمضان مشروط بر اینکه سالم و صحیح غذا بخوریم، سبب می شود بدن سالمی داشته باشیم.

وی در بخش دیگری از مباحث خود بیان کرد: ماه مبارک رمضان فرصت مطلوبی برای تغییر خود است، می توانیم از این فرصت استفاده کرده و آنچه را که در خود به عنوان خصوصیات منفی می شناسیم، برطرف کنیم. لذا باید از لحظه لحظه این ماه استفاده کنیم، سحر فقط برای خوردن غذای جسم بیدار نشویم، برای خوردن غذای روح کمی زودتر بیدار شویم و نماز شب بخوانیم. اگر قرار است در شب های قدر «الهی العفو» بگوییم، با دست پر در محضر خدا حاضر شویم.

ابوالفضلی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه دست پر نزد حضرت حق برویم هم شرایطی دارد؛ برای مثال اگر شخصی چه از عمد و چه سهوی به ما بدی کرده، از او بگذریم و هیچ کس را قضاوت نکنیم، خداوند به داوود نبی فرمود: هرچه که خواستی را به تو دادم و فقط از یک چیز مصون نیستی و آن قضاوت است.