خبرگزاری شبستان،، گروه اندیشه: جلسه 184 شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست دکتر غلامعلی حداد عادل و با حضور دکتر سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ابتدای جلسه دکتر عاملی طی سخنانی با اشاره به گزارش اخیر شورای تحول، در خصوص فعالیت‌های این شورا گفت: برای شناخت بیشتر این شورا باید در حوزه رسانه‌ای کار بیشتری صورت گیرد تا این اقدامات به نحو احسن انعکاس یابد.
دکتر عاملی اظهار کرد: در واقع هدف شورای تحول علوم انسانی، اثر گذاری علوم انسانی و اجتماعی در پیشرفت اسلامی ایرانی جمهوری اسلامی ایران است و نوعی بومی شدن علوم انسانی را دنبال می‌کند که هدف مهم و راهبردی است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه در مصوبه پیش بینی شده که شورای تحول، باید گزارشی از اقدامات انجام شده را هر 6 ماه یکبار به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه دهد، پیشنهاد بنده این است که اقدامات انجام شده توسط این شورا، در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: شورای تحول با وجود هفده کارگروه تخصصی در بدنه آموزش عالی کشور حضور جدی دارد و به نوعی کمک نظام‌مند، به آموزش عالی کشور است.
دکتر عاملی افزود: تنوع بخشی به کار شورای تحول و رسیدن به جوانب ساختاری‌تر، در ادامه فعالیت این شورا ضروری بوده و باید دنبال شود.
وی با بیان اینکه این حجم کاری که در شورای تحول صورت گرفته باید در جامعه انعکاس یابد گفت: کوچک‌ترین لطمه به اعتبار شورای تحول، لطمه به شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجموعه نظام آموزش عالی کشور است و لذا حفاظت از حریم کار صورت گرفته وظیفه همگانی است.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران اضافه کرد: در واقع هدف شورای تحول علوم انسانی، اثر گذاری علوم انسانی و اجتماعی در پیشرفت اسلامی ایرانی جمهوری اسلامی ایران است و نوعی بومی شدن علوم انسانی را دنبال می‌کند که هدف مهم و راهبردی است.
پس از سخنان دکتر عاملی ضمن اعلام آمادگی دکتر حداد عادل برای ارائه گزارش در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی، بررسی سرفصل آموزشی دوره کارشناسی ارشد رشته تاریخ اجتماعی ایران در دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین در دستور قرار گرفت و گزارشی در این زمینه توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر الویری رئیس کارگروه علوم تاریخی ارائه شد.
دکتر الویری با بیان اینکه تاریخ اجتماعی، حوزه و رویکرد جدیدی در مطالعات تاریخی به شمار می‌آید که عوامل و بسترهای اجتماعی را در کانون توجه خود قرار می‌دهد گفت: این حوزه به مناسبات اجتماعی در دوره‌های مختلف تاریخی از جمله به اقشار و طبقات گوناگون اجتماعی، جنبش‌های اجتماعی نهادها و سازمان های اجتماعی و غیره توجه دارد.
وی اضافه کرد: برنامه درسی کارشناسی ارشد تاریخ اجتماعی ایران به گونه‌ای تدوین شده است که بتواند حوزه‌های مغفول و کمتر بررسی شده را در برنامه درسی خود بگنجاند تا از این طریق دانشجویان و کارورزان تاریخ با ابعاد نوین رشته تاریخ آشنا گشته و نیز بعد نظری تاریخ را تقویت کنند.
در ادامه این گزارش حجت الاسلام و المسلمین الویری اهداف و ضرورت راه اندازی این رشته و نقش و توانایی فارغ التحصیلان رشته تاریخ اجتماعی ایران را تشریح کرد.
پس از گزارش دکتر الویری، دکتر حدادعادل طی سخنانی گفت: سنت تاریخ نگاری در ایران تحلیلی و اجتماعی نبوده و بیشتر وقایع نگاری است.
وی افزود: نوعاً تاریخ‌های ما، به سفارش ارباب قدرت تألیف شده است و آنها قصدشان این بوده که فتح نامه بنویسند و خودشان را مخلد کنند و آن دسته از تاریخ‌ها هم که دانشمندان بدون سفارش از دربارها نوشتند بیشتر وقایع مربوط به سال‌ها است.
دکتر حدادعادل: در ایران تاکنون تاریخ اجتماعی صورت دانشگاهی پیدا نکرده است، بلکه مؤلفانی به سلیقه، ذوق و دانش خود یکسری اقداماتی انجام دادند و منابع کمی در این حوزه موجود است.
رییس شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی ادامه داد: بستر اجتماعی تاریخ و ارتباط وقایع تاریخی با واقعیت‌های اجتماعی فکری است که در غرب پیدا شده و شامل رشته‌هایی مثل تاریخ علم، تاریخ اقتصاد، صنعت، مردم شناسی و خیلی موارد دیگری می‌شود و یک نور تازه‌ای به رشته تاریخ داده است.
دکتر حداد عادل اضافه کرد: در ایران تاکنون تاریخ اجتماعی صورت دانشگاهی پیدا نکرده است، بلکه مؤلفانی به سلیقه، ذوق و دانش خود یکسری اقداماتی انجام دادند و منابع کمی در این حوزه موجود است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: اینکه ما در کشور یک عده متخصص داشته باشیم که تاریخ را به منزله یک واقعیت اجتماعی در حال تحول، و مرتبط با شئون مختلف جامعه نگاه و بررسی کنند یک رویکرد بسیار خوبی است.
وی ابراز امیدواری کرد که روزی تاریخ اجتماعی در ایران نهادینه و ریشه‌دار شود و دانشگاه‌های ما بتوانند این موضوع را جدی بگیرند.
پس از رای مثبت اعضا به کلیات سرفصل آموزشی و برنامه درسی رشته تاریخ اجتماعی ایران، بررسی جزئیات این برنامه در دستور کار قرار گرفت و حجت الاسلام و المسلمین الویری عناوین دروس رشته تاریخ اجتماعی ایران را تشریح کرد.
پس از سخنان حجت الاسلام و المسلمین الویری، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی طی سخنانی گفت: تاریخ اجتماعی ایران یک دوره زمانی بسیار طولانی را در بر می‌گیرد، اما در این برنامه مشخص نیست که این رشته ناظر به چه دوره تاریخی است.
دکتر عاملی با اشاره به قدمت 8 هزار ساله تاریخ ایران گفت: مقطع زمانی در رشته گم شده است و مشخص نیست چه دوره‌ای از تاریخ اجتماعی ایران مورد نظر است. حتی در دروس نیز روشن نیست کدام دوره از تاریخ را می‌خواهد بررسی کند، لذا لازم است مقطع زمانی مورد مطالعه به طور دقیق مشخص گردد.
وی ادامه داد: در دروس تخصصی خیلی دروس روش تدبیر شده است و تقریباً تمامی دروس از جنس روش است، لذا در این دروس تخصصی باید محتواهایی را که جنبه اثرگذاری تخصصی روی عنوان رشته دارد، مورد توجه قرار گیرد.
دکتر عاملی خاطر نشان کرد: این برنامه یک چارچوب گزاری که منطق کار را ببندد نیاز دارد و وضعیت موجود متجانس نیست.
در ادامه جلسه اعضا به بیان نظرات و پیشنهادات خود پرداختند که اهم آن به شرح ذیل است: غلبه بحث‌های روشی در دروس تخصصی، غلبه ادبیات مارکسیستی در متون درسی، غایب بودن محورهای اصلی تاریخ اجتماعی مانند قوم نگاری و مردم شناسی و سبک زندگی، ضرورت سوق دادن رشته به سمت مباحث مبتنی بر ایده و اندیشه و قوم نگاری، مردم نگاری و سبک زندگی.
از دیگر پیشنهادات ارایه شده در این جلسه می‌توان به لزوم بازنگری در دروس تخصصی، عدم وجود ساختار منطقی در دروس اختیاری، وجود ابهام در زمانبندی تاریخ، عدم سنخیت منابع با همدیگر، وجود منابع متکثر با رویکرد متفاوت، ضعیف بودن نگاه اسلامی و دینی در برنامه، آشفتگی در عناوین درسی و ضرورت تقویت منابع اشاره کرد.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، پس از ارائه نظرات اعضا حجت الاسلام و المسلمین الویری در مورد برخی مباحث مطرح شده توضیحاتی ارائه کردند.
پس از توضیحات دکتر الویری، دکتر حدادعادل طی سخنانی گفت: اعضای جلسه در خصوص ضرورت تأسیس این رشته اتفاق نظر دارند اما جمع‌بندی بنده این است که کار کافی روی این برنامه صورت نگرفته و باید برای بررسی مجدد به گروه برگردانده شود.
وی در پایان این جلسه پیشنهاد داد یک جلسه هم‌اندیشی با حضور تعدادی از اساتید دانشگاه‌های مختلف برگزار شود و بحث و بررسی لازم صورت گیرد تا از این تضارب آرا نتیجه بهتری گرفته شود.
نظر شما