به گزارش خبرنگار شبستان، در دومین کنگره علوم انسانی، دکتر افسانه ادریسی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، مقاله خود را با عنوان "بررسی و تبیین عملکرد پژوهشی مراکز مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی با مجوز قطعی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری" ارائه کرد.
وی در ابتدای سخنان خود، بین تحقیقات و میزان پیشرفت حقیقی در هر کشور، رابطه مستقیمی را قائل شد و اظهار داشت: دلیل این امر، این است که یکی از شاخص های مهم توسعه یافتگی، میزان تحقیقات انجام شده است و ماندگاری این پدیده نیازمند نهادمندی است و مراکز تحقیقاتی مصداقی از نهادمندی علم است.
ادریسی، هدف از بحث خویش را پاسخ به این پرسش بیان کرد و گفت: عملکرد پژوهشی مراکز تحقیقات فرهنگی و اجتماعی با مجوز قطعی از وزارت علوم، به چه میزان است و عوامل مؤثر بر آن چیست؟
وی روش این گونه تحقیقات را، اسنادی و از نوع تحلیل ثانویه خواند و خاطر نشان کرد: نمونه‌ی انتخابی، مراکزی را شامل می‌شود که دارای مجوز قطعی از وزارت علوم هستند و تا پایان سال87، عملکرد پژوهشی سال 86 خود را به شکل مکتوب گزارش کرده و هم چنین در حوزه فرهنگی و اجتماعی فعالیت داشته اند.
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، مدعی شد: در بین متغیرهای مؤثر، به ترتیب میزان هزینه پژوهشی و عده اعضای هیئت علمی، بیشترین تأثیر را بر میزان عملکرد پژوهشی مراکز داشته اند.
وی هم چنین اضافه کرد: اعضای هیئت علمی مراکز مطالعات اجتماعی و فرهنگی، می بایست که عملکرد پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری ایران را مورد بررسی دقیق قرار دهند و نکات لازم را به این عزیزان گوش زد کنند.
در بخش دیگری از این نشست، روح الله کریمی، پژوهشگر گروه فلسفه و فکر پروری برای کودکان و نوجوانان پژوهشگاه علوم انسانی، به ارائه مقاله خود با عنوان "تحول در علوم انسانی با استفاده از الگوی اجتماع پژوهشی" پرداخت و خاطر نشان کرد: مشکلات اساتید علوم انسانی کم نیست.
وی، گفت: اساتید و مدرسینی که در تدریس علوم انسانی و به ویژه تدریس دروس عمومی در دانشگاه های کشور فعالیت دارند، حتما با این مشکل مواجه شده اند که اغلب دانشجویان، رغبتی به شرکت در این کلاس ها نشان نمی دهند.
پژوهشگر گروه فلسفه و فکر پروری برای کودکان و نوجوانان پژوهشگاه علوم انسانی، افزود: دانشجویانی هم که در کلاس ها شرکت می‌کنند، به گفته خودشان از سر اجبار حضور و غیاب و گرفتن نمره قبولی است.
وی، اضافه کرد: بسیاری از دانشجویان رشته های علوم انسانی نیز در مورد بیشتر دروس تخصصی خود، حتی با وجود علاقه به رشته تحصیلی خود، از رفتن به کلاس فراری و بلکه بیزارند.
این پژوهشگر حوزه علوم انسانی، مدعی شد: در این بحث به صورتی گذرا، راه هایی که اغلب برای حل این مشکل پیشنهاد می‌شود را بررسی می نماید و سپس با ناکافی دانستن آنها سعی می کند نشان دهد که حل این مشکل، مستلزم تغییری پارادیمی در نظام آموزشی دروس علوم انسانی است.
وی اظهار داشت: مشکلات پیش روی علوم انسانی، ناشی از تعلیم و تربیت سنتی و حافظه محور است و حل آن، پارادایم جدیدی به نام تعلیم و تربیت تأملی را می طلبد.
کریمی، بهترین الگو در نظام تعلیم و تربیت تأملی را الگوی "اجتماع پژوهشی" دانست و گفت: اجتماع پژوهشی یا حلقه کندوکاو، بهترین روش برای جایگزینی تعلیم و تربیت تأملی به جای تعلیم و تربیت حافظه محور است.
وی، اذعان داشت: الگوی "اجتماع پژوهشی" بیشتر در حلقه های دانشمندان و البته در سی سال اخیر با تلاش های "متیو لیپمن" در برنامه "فلسفه برای کودکان" مورد استفاده قرار گرفته است.
این کارشناس گروه فلسفه پژوهشگاه علوم انسانی، اضافه کرد: دغدغه هایی که موجب طرح چنین الگویی شده است، در بسیاری از جهات در مورد مشکل علوم انسانی در ایران هم صدق می کند.
وی الگوی "اجتماع پژوهشی" را راه حلی برای رفع مشکلات علوم انسانی خواند و گفت: چیستی این الگو، منابع و مواد مورد نیاز و نحوه اجرای آن مواردی است که در این بحث بدان ها پرداخته شد.
نظر شما