به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر جان الهی کریمی مطهر، عضو هیئت علمی کنگره علوم انسانی و رئیس گروه زبان شناسی، در دومین کنگره علوم انسانی، مقاله خود را با عنوان "تجلی دین، ادبیات و فرهنگ شرقی و اسلامی در ادبیات روسیه" ارائه داد و گفت: روسیه کشوری پهناور و دارای موقعیت جغرافیایی اروپایی و آسیایی است.
وی با استناد به نظریات منتقدان روسیه، افزود: بسیاری از منتقدان روسیه بر این نظرند که همین پهناوری و گستردگی مرزهای روسیه، موجب گستردگی، عظمت و باز بودن روح مردم روسیه شده است.
دکتر کریمی، خاطر نشان کرد: روس ها همسایه بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی هستند، که این نیز موجب تنوع فرهنگی در روسیه شده است.
وی با تأیید گفته خود، اضافه کرد: نژادپرستی و عدم تحمل دیگران، کمتر در روسیه مشاهده می شود.
رئیس گروه زبان شناسی، تصریح کرد: علاقه و تمایل فراوان به آشنایی و درک فرهنگ و اعتقادات دیگر ملل را می توان در ادبیات دوران مختلف روسیه به وضوح مشاهده کرد.
وی هم چنین اظهار داشت: نویسندگان و شاعران روسیه، در طول قرن های گذشته تأثیر فراوانی از زندگی، آداب و فرهنگ همسایگان مسلمان خود گرفته اند.
عضو هیئت علمی کنگره علوم انسانی، با اشاره به این که در روسیه بیش از دویست قوم زندگی می کنند که بسیاری از این اقوام(مانند تاتارها و باشقیرها) مسلمان اند، گفت: هیچ وقت دنیای اسلام و زندگی مسلمانان، برای روس ها مجهول نبوده است.
وی هم چنین مدعی شد: از گذشته بسیار دور، نویسندگان و هنرمندان روسیه، از طریق این اقوام با دنیای اسلام و زندگی مسلمانان آشنا شده اند.
کریمی، افزود: می توان گفت که دین اسلام، فرهنگ و آداب و رسوم مسلمانان در کنار مسیحیت، بخشی از فرهنگ روسیه را تشکیل می دهد.
وی در ادامه سخنان خود، بیان کرد: در آثار نویسندگان و شاعران روسیه، سیمای مسلمانان دیگر کشورهای جهان، به خصوص کشورهای مسلمان آسیایی و آفریقایی نیز دیده می شود.
این کارشناس حوزه علوم انسانی، اذعان داشت: روس ها همیشه اشتیاق فراوان به شناخت همسایه های مسلمان شرقی خود، آداب و اعتقادات آنها داشتند.
وی خاطر نشان کرد: برای اولین بار، در قرن پانزدهم میلادی در کتاب بازرگان فعال روسی، "آفاناسی نیکیتین"، تحت عنوان "گذر از سه دریا" درباره آداب، رفتار و اعتقادات مشرق زمین و مسلمانان سخن به میان آمده است.
این عضو هیئت علمی کنگره علوم انسانی، با بیان این که این اثر شباهت زیادی به یادداشت ها و خاطرات یک تاجر و جهانگرد دارد، اضافه کرد: این کتاب را می توان اولین اثر ادبی روسیه دانست که در آن از شرق اسلامی سخن به میان آمده است.
وی تأثیرگذار بودن دین اسلام، فرهنگ و ادبیات فارسی در بین روس ها را بیش از حد تصور دانست و گفت: این مسائل حتی در آثار ادبی و مکاتبات شاعران و نویسندگانی مانند "آلکساندر پوشکین"، "میخائیل لرمانتف"، "لف تالستوی"، "ایوان بونین" و... نیز انعکاس پیدا کرد.
دکتر کریمی، اظهار داشت: پس از تکفیر "لف تالستوی" توسط کلیسای ارتدکس، "سالاویف" کشیش و نویسنده مذهبی روسیه، طی نامه ای، از وی خواسته بود که به کلیسا برگردد.
وی ادامه داد: "تالستوی" با استفاده از داستان "موسی و شبان" مولوی به او پاسخ داد و در پاسخ خود تأکید کرد که از این حکایت مولوی خیلی خوشش می آید و از "سالاویف" هم می خواهد که به او نیز همانند آن چوپان بنگرد.
رئیس گروه زبان شناسی، در ادامه عنوان کرد: "تالستوی" ادعا کرد که قلبش هم مثل قلب آن چوپان، آرام است و می ترسد آنچه را که دارد از دست بدهد و این همان چیزی است که به وی آرامش می دهد.
وی اذعان داشت: "ویاتکین"، شرق شناس معاصر، کار نویسندگان روسیه را به کار سخت و جالب زنبور عسل تشبیه کرده است که به دوردست ها به سوی گل های زیبا و افسانه ای پرواز می کنند، ولی در نهایت به کندوی خود برمی گردند و شهد باارزش گل های دوردست را به شانه های کندویشان می رسانند.
عضو هیئت علمی کنگره علوم انسانی، اضافه کرد: ادبیات و فرهنگ شرقی و ایرانی، همیشه مورد توجه روس ها بوده است.
وی در پایان سخنان خود، افزود: نویسندگان روسی، با الهام و بهره گیری از آثار و حکمت مشرق زمین، براساس مسائل و موضوعات جامعه شان آثار ارزشمند و جاودانی از خود به یادگار گذاشته اند که شهرت جهانی پیدا کرده اند.
نظر شما