پیوند حافظ با امام حسین (ع) و واقعه کربلا مشهود است

خبرگزاری شبستان - شیراز:

در دومین نشست علمی بیست‌ و چهارمین یادروز «حافظ» که دوشنبه 21 مهر به شکل مجازی به همت مرکز حافظ شناسی برگزار شد، پژوهش‌های مختلف در پیوند با حافظ مورد کارشناسی قرار گرفت و اساتید برجسته حوزه فرهنگ و ادبیات فارسی به سخنرانی پرداختند.

صراحت کلامی که حافظ دارد در اثبات شیعه بودن وی موثر واقع می شود و همین است که ایجاد پیوند میان شعر حافظ و واقعه عاشورا و امام حسین (ع) را تقویت می کند:

«غلامرضا کافی» در این نشست علمی به بررسی پیوند حافظ با عاشورا می پردازد و می گوید: در این زمینه شاهد عشق و تعلق خاطر هستیم و به این نکته باید توجه کرد که امام حسین (ع) نزد شیعیان مورد تعشق شیعی قرار دارد که در هیچ منظر دینی دیگری این توجه و عشق به واقعه عاشورا دیده نمی شود.

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز می افزاید: این همان تعشق ملی است که نمونه آن با ساحت حافظ وجود دارد و مجموع این 2 مولفه موجب ایجاد پیوند میان شعر حافظ و امام حسین (ع) می شود.

وی اضافه می کند: اثبات مذهب حافظ در این میان مهم است و اثبات آن آسان تر از زمان سعدی است زیرا حافظ معاصران شیعی دارد و در ابیات خود نیز صراحت کلام شیعی به چشم می خورد.

کافی تاکید می کند: گرچه شاهد آورده شدن مظاهر شیعگی و نام ائمه اطهار (ص) در غزل‌های متقن حافظانه جز مواردی اندک نیستیم اما در رباعیات شیوه ای آشکارتر در پیش دارد.

این استاد زبان ادبیات فارسی ادامه می دهد: در بیت  «آنچه جان عاشقان از دست هجرت مى‌کشد  کس ندیده در جهان جز کشتگان کربلا» این پیوند با امام حسین (ع) و کربلا کاملا مشهود است.

کافی اضافه می کند: غزلی که با «الا یا ایها الساقی» آغاز می شود به گفته «همایون فرخ»، رندی حافظ است که پوشیده و با کنایه خواننده را به امام حسین(ع) ارجاع می‌دهد و عباراتی همچون «رندان تشنه لب»، «سرها بریده بینی» و ... نیز گواه این توجه و پیوند است.

ایجاد پایگاه خاص پژوهشی

در اینکه در حوزه پژوهش ها و پایان نامه های دکتری با محوریت حافظ تلاش شده است شکی نیست اما جای خالی ایجاد یک پایگاه خاص پژوهشی از سوی مرکز حافظ ‌شناسی خالی است:

«سودابه نوذری»، نیز در این نشست علمی مجازی با اشاره به پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری با محوریت حافظ می گوید: پایان‌نامه‌ها در این زمینه شامل پایان‌نامه‌هایی درباره‌ خود حافظ و پایان‌نامه‌هایی درباره‌ حافظ و دیگران تقسیم می‌شوند.

عضو هیئت‌علمی سازمان اسناد و کتابخانه‌ ملی ایران ادامه می دهد: البته پژوهش در حوزه بررسی مجموعه شرح‌هایی که بر دیوان حافظ نوشته شده است به سالکان علاقمند نیاز دارد.

‌‌وی اضافه می کند: لازم است تا برای پایان نامه ها و پژوهش ها با محوریت حافظ، ایجاد یک پایگاه خاص از سوی مرکز حافظ ‌شناسی ایجاد شود.

شاعری با ابعاد شناختی مختلف

حافظ از هر حوزه و جایگاهی که بررسی شود، شناخت مطلوبی عاید پژوهشگر می کند و در مذهب، سیاست، هنر، حقوق و ... نکته ها و گفته ها دارد.

«محسن معینی» به عنوان آخرین سخران این نشست علمی به مناسبت یاد روز حافظ بیان می کند: گرچه حافظ یک شاعر فارسی زبان مشهور است اما در عین حال ناشناخته ترین شاعر نیز به شمار می رود.

عضو هیئت‌ علمی بنیاد دایره‌المعارف اسلامی افزود: معرفی و شناخت حافظ توسط افراد مختلف بر اساس ایهام و ابهامات اشعار وی صورت گرفته است.

وی اضافه می کند: در برخی نگاه ها به زیبا شناسی شعر حافظ پرداخته می شود و برخی نیز با رویکرد تاریخی، تاریخ زندگی حافظ و شرایط و اوضاع سیاسی و اجتماعی زمان وی را بررسی کرده اند و برخی اشعار وی را به دوران تاریخی خاصی نسبت می دهند.

معینی تاکید می کند: در رویکرد سیاسی‌، حافظ یک شاعر مبارز است که از اشعارش می توان اندیشه های سیاسی بیرون آورد و در رویکرد عرفانی،  حافظ همان «لسان الغیب» است.

آنچه مسلم است شناخت حافظ دامنه وسیعی دارد و در بررسی های مختلف در ابعاد گوناگون، حافظ دارای شخصیتی ژرف است و حافظ در هنر، جغرافیا، مذهب، اخلاق، فقه، حقوق، روانشناسی و ...  نکته ها و گفته ها برای شناخت دارد.

خاطر نشان می شود، مجموعه ‌نشست‌های علمی مجازی یادروز حافظ که تا کنون 2 نشست آن برگزار شده تا 23 مهر ادامه دارد و راس ساعت 19 از طریق لینک‌ http://derak.live/stream/hafezstudies و پیج اینستاگرامی @hafezstudiescenter قابل دنبال کردن است.

گزارش: مریم شمالیان