یکی از کشورهایی که شعر حافظ را در حوزه ادبیات کلاسیک، عرفان و محافل مختلف مورد توجه قرار می دهد و در حوزه دانشگاهی نیز به آن توجه دارد، جمهوری ترکیه است:
«حجابی قرلانغیچ»، امروز (چهارشنبه 23 مهر) در چهارمین و آخرین نشست علمی مجازی یادروز حافظ با اشاره به جایگاه حافظ در ادبیات ترکیه می گوید: حافظ در شعر و ادبیات ترک زبانان مانند سعدی، مولانا، نظامی و ... قابل توجه قرار می گیرد.
مترجم دیوان حافظ و معاون دانشگاه آنکارا می افزاید: از اشعار حافظ در دوران عثمانی در مدارس برای تدریس ادبیات و شناخت آرایه‌های ادبی و علم عروض استفاده می شد و برای همین ترجمه اشعار حافظ مورد توجه قرار گرفت.
وی اضافه می کند: شاهد تداوم همین روند در دوره جمهوری ترکیه نیز بوده ایم که روشنفکران از شعر فارسی استقبال می کنند و شاهد بازتاب اشعار مولانا، سعدی و حافظ می شویم و آثار این شاعران فارسی ترجمه می شوند.
قرلانغیچ با اشاره به ترجمه دیوان حافظ برای نخستین بار در جمهوری ترکیه بیان می کند: استاد «عبدالباقی» برای اولین بار اشعار حافظ را به نثر و زبان ترکی ترجمه و شرح کرد که در سال 1944برای اولین بار به چاپ می رسد.
وی ادامه می دهد: در دانشگاه‌های ترکیه نیز امروز به شعر حافظ توجه شده است و 40 رساله فوق لیسانس و دکتری درباره مضمون شعر حافظ تا کنون به انجام رسیده است.
مترجم دیوان حافظ و معاون دانشگاه آنکارا تاکید می کند: شعر حافظ اما در رشته‌های عرفانی و محافل مختلف ترکیه مورد توجه و بررسی قرار دارد و در انجمن «مولاناپژوهی» در روزهای شنبه اشعار حافظ با شرح سودی خوانش می شود.
شعر حافظ مرجع منابع درسی
به دلیل وجود تشابهات فرهنگی و تاریخی، شعر حافظ در آسیای صغیر جایگاه ویژه داشته و به عنوان منبع درسی مورد استفاده قرار گرفته است:
«عدنان قره اسماعیل آغلو» در این نشت به جایگاه حافظ شیرازی در فرهنگ و ادب آسیای صغیر اشاره می کند و می گوید: شاعران کلاسیک ترک به حافظ شیرازی نگاه ویژه دارند.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه «قریق قلعه» ترکیه می افزاید: مردمان آسیای صغیر به ویژه علما، طلاب، دانش‌آموزان و دانشمندان با حافظ آشنا بوده اند و گلستان سعدی و دیوان حافظ از منابع درسی آنها به شمار می رفت.
وی اضافه می کند: الگوبرداری از اشعار حافظ در میان شعرای ترک زبان بسیار دیده می شود که نشان از توجه و اهمیت دادن به این شاعر پرآوزاره و سبک شعر وی است.
حافظ همنشینی ورای زمان و ملیت
نفوذ و اعجاز شعر حافظ تا به آنجاست که ملیت، زمان و مکان نمی شناسد و شاعران دیگری را همچون «گوته» به مفاهیم عمیق خود جذب می کند:
«روشنک اکرمی» اما به عنوان آخرین سخنران نشست های علمی یاد روز حافظ که به همت مرکز حافظ شناسی برگزار شد با اشاره به توجه یک شاعر برجسته دیگر به شعر حافظ می گوید: علاقه «رالف والدو امرسون»، شاعر برجسته آمریکایی به حافظ کمتر از علاقه «گوته»، شاعر آلمانی به حافظ نیست.
دانش‌آموخته دانشگاه تگزاس ادامه می دهد: دفاتر شعر این شاعر از سال ۱۸۴۶ به بستری برای ترجمه‌‌هایش از اشعار حافظ تیدیل می شود تا جایی که بیش از ۱۳۰ غزل از حافظ را ترجمه می کند.
وی با اشاره به غزل «تا راهرو نباشی کی راهبر شوی ای بی‌خبر بکوش که صاحب نظر شوی» حافظ بیان می کند: چاپ بیت هایی از این غزل حافظ در مجله‌ای ضد برده داری توسط «رالف والدو امرسون» نیز قابل تامل است.
اکرمی تصریح کرد: حافظ برای این شاعر پرآوازه به واقع کیمیاگری است که به زیبایی بیان می‌کند و در دفاتر وی شاهد تصویرگری مفاهیم و ارزش‌هایی هستیم که ورای ملیت، زمان و مکان در همنشینی این 2 شاعر است.
خاطر نشان می شود، امسال به دلیل شیوع کرونا گرچه امکان برگزاری مراسم یاد بود روز حافظ به شکل حضوری در جوار آرامگاهش نبود اما با چهار نشست علمی مجازی و سخنرانی 12 حافظ پژوه، سعی بر آن شد تا به ادای حق حافظ و شعرش از زوایای مختلف پرداخته شود که مخاطبان بسیاری را جذب خود کرد.
گزارش: محسن تورع
نظر شما