حجت الاسلام دکتر قاسم ابراهیمی پور، جامعه شناس و پژوهشگر در پاسخ به این سؤال که چه ابعادی از زندگی روحانیون در فیلم ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته و کدام ابعاد مغفول واقع شده است، به خبرنگار شبستان گفت: روحانیت سازمانی است که متولی امور دینی است. دین برای تبلیغ، تبیین و ظهور و بروز به تشکیلاتی به نام روحانیت نیاز دارد، بر این اساس لازم است که روحانیون را در سینما و تلویزیون نشان دهیم. روحانیت اسلام نیست اما برای اینکه بتوانیم اسلام را مطرح و احیا کنیم باید روحانیت را داشته باشیم و این سازمان یعنی روحانیت باید معرفی و آسیب شناسی شود.
روحانیت سازمان دین است
حجت الاسلام ابراهیمی پور تصریح کرد: اگر قرار است در فیلم ها و سریال ها روحانیون از باب قشر و صنف جامعه مانند سایر صنوف معرفی شوند، خوب است اما آنچه در ابتدا و در درجه اول باید مورد توجه قرار گیرد، معرفی روحانیت به عنوان سازمان دین است که سرنوشت آن به دین گره خورده است.
وی با بیان اینکه جایگاه و نقش روحانیون باید در دین بررسی شود، اظهار داشت: در درجه اول این جایگاه در فیلم ها و سریال ها باید مورد توجه قرار گیرد نه سایر ابعاد تا بتوانیم پاسخی به شبهاتی که در مورد روحانیت است، داشته باشیم. به عبارت دیگر معرفی حوزه علمیه و روحانیون به طور خاص اولویت مهم است. اینکه روحانیون در تبیین، تبلیغ و تعمیق دین چه فعالیت هایی دارند، نقش روحانیون در بصیرت افزایی و حل مسایل اجتماعی و فرهنگی چیست، در دفاع از مظلوم، کاهش نرخ انحرافات و تامین امنیت جامعه چه نقشی دارند.
مردم شناخت درستی از روحانیون ندارند
این جامعه شناس با اشاره به اینکه مردم شناخت خوب و کافی در مورد روحانیون ندارند، عنوان کرد: مردم فکر می کنند روحانی یعنی پیش نماز، کسی که نماز میت و عقد شرعی می خواند،در صورتی که اینها کارکردهای اصلی روحانیت نیست. اگر ما به کارکرد اصلی روحانیت در قاب سینما و تلویزیون بپردازیم، موفق خواهیم بود. باید از طریق فیلم و سریال به مردم نشان داده شود که روحانیون در راستای تعمیق و تبلیغ دین چه زحماتی کشیده اند و چگونه در راه انجام وظایف خود از جان و مال و آسایش خود گذشتند.
مستند سازی از تبلیغات روحانیون ضروری است
حجت الاسلام دکتر ابراهیمی پور مستندسازی از تبلیغات روحانیون را ضروری دانست و افزود: روحانیون در راه تبلیغ سختی های زیادی از جمله سختی مسیر، اسکان، برخورد مردم را متحمل می شوند. تبلیغ در خارج کشور سختی های مضاعف دارد که تمام اینها باید مستندسازی شود تا مردم با روحانیون آشنا شوند.
این پژوهشگر معتقد است، باید فیلم ها و سریال هایی در مورد روحانیون ساخته شود که بین تیپ های مختلف روحانیت تمایز ایجاد کند و مردم بتوانند روحانیون حقیقی را از روحانیون نماها تشخیص دهند.
فیلم ها با محوریت روحانیت لوث عمل کردند
وی در پاسخ به این سوال که کدام یک از فیلم ها و سریال ها که در مورد روحانیون ساخته شده است ، توانسته تصویر درستی از روحانیت را به نمایش بگذارد به شبستان گفت: فیلم ها و سریال ها در این زمینه نه تنها موفق نبودند بلکه لوث شده اند. در چند سال اخیر حضور روحانیون در فیلم ها و سریال ها بیشتر شده که این از جنبه ای می تواند مثبت باشد. افرادی که با طلبه و روحانی نشست و برخاست نداشتند و سلام و احوالپرسی نمی کردند و به عبارتی افرادی که با روحانیون بیگانه بوده اند از طریق این فیلم ها و سریال ها تا حدی با روحانیون آشنا شدند اما متأسفانه این فیلم ها و سریال ها لوث عمل کردند و کارکرد حقیقی روحانیت را نشان ندادند.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: فیلم ها و سریال ها انگار خواسته اند،خانواده روحانی را نشان دهند و تمام تلاش شان گویی این بوده که بگویند روحانی با بقیه فرق ندارد مثلا با بچه اش بازی می کند اما اولویت اول رسانه این نیست. ما مستند قوی در مورد تحصیل، تدریس، تامین معاش و وضعیت معاش روحانی نداریم.
کارکرد اصلی روحانیت در فیلم و سریال مغفول مانده است
به گفته حجت الاسلام دکتر ابراهیمی پور، فیلم ها و سریال هایی که تا کنون در مورد روحانیون ساخته شده است، نتوانسته اند کارکرد اصلی روحانیون را معرفی کنند و این ذهنیت را ایجاد کند که اگر روحانیون نباشند چه می شود.
وی در پاسخ به این سوال که کدامیک از فیلم ها و سریال هایی که در مورد روحانیون ساخته شده است را دیده اید، اظهار داشت: من همه فیلم ها و سریال هایی که در این زمینه ساخته شده است را دیده ام و معتقدم هیچ کدام موفق نبودند و نتوانستند کارکرد اصلی روحانیت را به نمایش بگذارند.
کارشناسان مذهبی فیلم ها صوری اند
این پژوهشگر در پاسخ به این سوال که روحانیون و سینماگران در جامعه ایران تا چه اندازه درک درستی از حوزه کاری یکدیگر دارند، بیان کرد: متاسفانه رابطه خوبی بین این دو قشر برقرار نیست، گاهی برای فیلمنامه کارشناس مذهبی دعوت می شود اما در واقع این کارشناس صوری است و کارشناسی نیست که فرآیند دقیق علمی را رصد کند.
روحانیون و سینماگران از هم بیگانه اند
حجت الاسلام دکتر ابراهیمی پور با بیان اینکه روحانیون با فضای سینما و رسانه ارتباط خوبی ندارند، گفت: در دانشکده صدا و سیما طلبه هایی هستند که فیلمسازی می کنند. متاسفانه این دو حوزه با هم بیگانه اند. حوزه در مقام نقد است و منتظر است فیلمی ساخته شود و بگوید پخش نشود. در حقیقت حرکت حوزه در این بخش انفعالی است. از طرفی سینماگران هم با نقش و کارکرد روحانیت آشنا نیستند. در حقیقت تعامل منطقی، فراگیر و رو به رشدی بین روحانیون و سینماگران وجود ندارد و این دو از هم بیگانه اند.
وی با اشاره به سریال" تنهایی لیلا" یادآور شد: این سریال توانست ارتباط یک روحانی با مردم محله را نشان دهد که این یک وجه مثبت و خوب بود زیرا یکی از وظایف روحانی ارتباط صمیمی با مردم است.
ارتباط صمیمی طلبه با همسرش در "طلا و مس"
این پژوهشگر با اشاره به فیلم سینمایی" طلا و مس" عنوان کرد: این فیلم توانست ارتباط صمیمی یک طلبه با همسرش را نشان دهد. این طلبه در کارهای خانه به همسر خود کمک می کرد و دست به تلاش اقتصادی می زد که این از نکات برجسته فیلم بود. در این فیلم رابطه یک طلبه با خانواده و اهل محل نشان داده شد.
وی با بیان اینکه فیلم سینمایی" رسوایی" تا حد زیادی به کارکرد اصلی روحانیت اشاره داشت، افزود: کارکرد اصلی روحانیت تبلیغ دین، هدایت اخلاقی، اعتقادی و اجتماعی جامعه است که در فیلم رسوایی به آن اشاره ای شد و می توان گفت این فیلم در به نمایش گذاشتن جایگاه و نقش اصلی روحانیت تا حدی موفق بود.
تشخیص روحانیون حقیقی از روحانیون نماها از طریق فیلم
این جامعه شناس با اشاره به کتاب خود با عنوان" انگیزه ها و شیوه های تهاجم به روحانیت" اظهار داشت: در این کتاب اشاره کردم که در سازمان روحانیت مثل سازمان های دیگر با افراد خارج از این چهارچوب روبرو هستیم که روحانی نما هستند و کارهایی می کنند که به نام روحانیون تمام می شود و فرهنگ عمومی را دچار چالش می کنند.
حجت الاسلام دکتر ابراهیمی پور تصریح کرد: ما در فیلم ها و سریال ها که با محوریت روحانیت ساخته می شود باید کارکرد اصلی روحانیت یعنی تبلیغ، تبیین، ترویج و تعمیق دین را نشان دهیم، ویژگی های روحانی نماها را نمایش دهیم تا مردم با دیدن این فیلم ها و سریال ها بتوانند روحانیون واقعی را از روحانیون نماها تشخیص دهند و به نظر من این یک کار مهم است که در سینما و تلویزیون روی زمین مانده و سینماگران باید به آن توجه کنند.
نظر شما