به گزارش خبرگزاری شبستان، «سورنا ستاری» در برنامه گفتگوی ویژه خبری ۳ شنبه شب شبکه دو سیما به مناسبت هفته دولت در بررسی دستاورد‌های شرکت‌های دانش بنیان و توسعه زیست بوم فناوری افزود: اتفاق بزرگی در چند سال گذشته در حوزه اقتصاد دانش بنیان روی داد و تغییری که در جهت گیری دانشگاه‌ها روی داده، خود موجب اتفاقات خوب در اقتصاد ما شده است.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری گفت: سال گذشته ۱۲۰ هزار میلیار تومان فروش شرکت‌های دانش بنیان بوده و ۴۱ شرکت هم در بورس فعال شده است. در کارگروه ارزیابی سخت گیری‌های زیادی برای شرکت‌های دانش بنیان وجود دارد، ولی استقبال هم زیاد است. هر دو سال یکبار شرکت‌ها ارزیابی میشوند و شرکت‌ها در دو گروه دسته بندی میشوند.
رییس بنیاد ملی نخبگان گفت: کسب و کار‌های نوپا و حوزه بیو تکنولوژی رشد بسیار خوبی داشته اند و نمونه آن در ماه‌های گذشته دیدیم. شکل گیری و ایجاد روزانه آپ‌های جدید بیانگر رشد چشمگیر استارت آپ‌های کشور است؛ این رشد در حوزه بیوتکنولوژی بیشتر از سایر بخش‌ها خودنمایی میکند.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور ادامه داد: در حوزه زیست فناوری صنعت کشاورزی رشد خوبی داشته ایم، اما نه به اندازه رشد زیست بوم انسانی و در سال‌های آتی امید به رشد و برابری زیست فناوری صنعت کشاورزی داریم.
ستاری با اشاره به چالش این روز‌های جامعه با ویروس کرونا گفت: در شرایط کرونایی و نابسامان این روزها، می‌توان تأثیر و قدرت حضور شرکت‌های تولید کننده زیست فناوری را مشاهده کرد. این حضور قدرتمند به جایی رسیده است که ما امروز به جایگاه صادرات کیت‌های تشخیص کرونا هم دست یافته ایم.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در خصوص زیست بوم متمرکز بر صنعت کشاورزی تصریح کرد: زیست بوم کشاورزی ما در حد قابل قبول نیست و این معضل به گونه‌ای است که بسیاری از فارغ التحصیلان کشاورزی در کشورمان نتوانسته اند تأثیر محسوس و بسزایی در این صنعت ایجاد کنند.
ستاری گفت: اگر تأثیر آموزش پس از ۱۰ سال در اقتصاد نمود نداشته باشد بی شک آن آموزش دچار مسأله و مشکل است، زیرا آموزش نادرست میتواند در اقتصاد دانش بنیان ایجاد ارزش افزوده کند و این اتفاق اصلاً موضوع جالب توجهی نیست.
وی واردات بی اندازه در موضوع امنیت غذایی را به عنوان معضلی مهم بیان کرد و افزود: چندان معنادار نیست که ما سالانه حدود ۱۰ میلیارد دلار واردات در حوزه امنیت غذایی داشته باشیم؛ این واردات شامل کنجاله و گندم و واکسن و ... میشود.
معاون علمی وفناوری رئیس جمهور گفت: از فروش مواد اولیه که میتواند نفت، زعفران یا هر چیز دیگری باشد در اقتصاد هیچ چیزی به دست نمی‌آید و هیچ مفهومی ندارد.
آقای سورنا ستاری درباره دستاورد‌های شرکت‌های دانش بنیان و توسعه زیسب بوم فناوری افزود: برای کشوری مثل ما واردات هیچ معنایی ندارد و این در حوزه کشاورزی مربوط به واکسن‌های پروتیک و انواع آنزیم هاست که باید در حوزه بیوتکنولوژی روی این مواد کار شود و آن‌ها را تولید کنیم.
وی ادامه داد: ما هنوز در حوزه کشاورزی خلاء‌های جدی داریم و این موارد روز ۳ شنبه در کمیسیون کشاورزی مجلس مطرح شد و کمک مجلس میتواند موثر باشد.
آقای ستاری افزود: در حوزه پژوهش ۲ جا اشتباه رفته ایم یکی اینکه محصول حاصل سرمایه گذاری بخش خصوصی در پژوهش است و دولت هر چقدر پول در پژوهش بدهد نمی‌تواند محصول از پژوهش بیرون بکشد پول دولت در پژوهش ممکن است منجر به تربیت افراد خوب شود، ولی این پروژه‌ها هیچ وقت به محصول تبدیل نمی‌شود.
رئیس بنیاد نخبگان تصریح کرد: ما مدیران عامل و یا اعضای هیات مدیره بسیاری از شرکت‌های موفق مان در حوزه داروسازی در انستیتوپاستور یا رازی کار کردند و فعال بودند و ما باید این موضوع را به عنوان یک اصل بدانیم که سرمایه گذاری بخش خصوصی است که میتواند منجر به تولید محصول شود و سرمایه گذاری دولتی در ساختمان سازی دولتی و غیر است و نمی‌تواند آن خروجی که مورد رضایت مردم است را داشته باشد.
وی ادامه داد: ما منتور‌های پژوهش در دولت هستیم و نمی‌توانیم مجری پژوهش باشیم و این چیزی است که باید جدی به آن نگاه شود و پژوهشگاه‌های ما در بخش دولت باید پژوهش‌ها را هدایت کنند نه اینکه مجری پژوهش باشند.
ستاری با اشاره به پژوهشگاه‌های مختلف در کشور با امکانات مختلف گفت: این پژوهشگاه‌ها باید در‌های خود را به روی بچه‌های زیست بوم فناوری باز کنند تا این بچه‌ها در این مراسم فعالیت کنند.
معاون علمی وفناوری رئیس جمهور با اشاره به تغییرات دانشگاه‌ها افزود: دانشگاه‌ها باید بدانند که تا زمانی که پول دولت به عنوان پول اصلی بودجه مصرف میشود نباید انتظار ایجاد تغییر در جامعه را داشته باشند و دانشگاهی میتواند در جامعه تاثیرگذار باشد که عدد توجهی از درآمد خود را از فروش فناوری‌های تولید شده در دانشگاه بدست آورد.
وی افزود: تاثیرگذاری در اقتصاد زمانی روی می‌دهد که دانشگاه درآمد خود را از مردم و صنعت بدست آورد آن زمان است که می‌توان تغییرات اجتماعی ایجاد کرد.
وی ادامه داد: در بازار بورس حضور شرکت‌های دانش بنیان چالش‌های سنگینی را داشته است چرا که شرکت‌ها دارای سرمایه‌های نامشهود هستند و شما شرکت‌هایی را می‌بینید که در فضای کوچک درآمد‌های بسیار زیادی دارند واین خصوصیت‌های شرکت‌های دانش بنیان است.
وی با اشاره به خرید شبکه اجتماعی واتساب توسط فیس بوک گفت: قیمت گذاری روی کسب و کار نوپا و شرکت‌های دانش بنیان متفاوت است و باید در بورس به این مورد توجه شود و این ارزش دارایی نا مشهود شرکت است که به واسطه دانش افراد به وجود آمده است.
ستاری افزود: من هیچ وقت فکر نمی‌کردم که شرکت‌های چند هزار میلیاردی در حوزه اقتصاد دانش بنیان داشته باشیم و خوشحالم که این موضوع را می‌بینم در واقع اینکه در تمام حوزه‌ها توانستیم به این مرحله برسیم جواب خیر است.
وی با اشاره به رشد علمی و افزایش مقالات علمی در سال گذشته ادامه داد: این اتفاق خوبی است و اینکه ما در برخی از حوزه‌ها خوب عمل کردیم، اما در برخی حوزه‌ها مثل علوم انسانی و هنر خوب عمل نکردیم که باید به آن توجه شود ما باید همین بحث را در حوزه اقتصادی دانش بنیان بررسی کنیم که در برخی از حوزه‌ها مثل حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و یا بیوتک که حدود ۲۴ داروی مختلف را تولید می‌کنیم بسیار خوب عمل کرده ایم دارو‌هایی که در کشور همسایه ما مثل ترکیه تولید نمی‌شود.
رئیس بنیاد علمی نخبگان گفت: در سلول‌های بنیادی نانو تکنولوژی و هوافضا هم خوب کار کرده ایم، اما خیلی جا‌ها نتوانستیم ورود جدی داشته باشیم و این ورود در تمام حوزه‌ها به معنای وجود زنجیره‌ها می‌باشد.
وی ادامه داد: زنجیره‌ها براساس وابستگی کشور تعریف میشود به عنوان مثال در حوزه مواد و محیط زیست و مواد غذایی باید ورود جدی داشته باشیم که در آینده بازار خوبی برای دیگر شرکت‌ها و کسب و کار‌های نوپا خواهد شد.
ستاری گفت: ما دریک مبارزه هستیم و این از روز اول که دانش بنیان شکل گرفت تا به امروز که بیش از ۵ هزار شرکت دانش بنیان داریم با ۱۲۰ هزار میلیارد تومان فروش این یک مبارزه فرهنگی است و شما نمی‌توانید از یک کشوری که ۱۰۰ سال اقتصاد و رانت نفتی داشته است بخواهید که سریع تغییر کند.
وی افزود: این رانت به هر شکل میتواند اقتصاد را نابود کند و به همین علت است که ما در اقتصاد بحث نفرین منابع را داریم به این معنی که چرا کشور‌هایی که منابع زیادی دارند رشد نمی‌کنند ما وقتی یک فرهنگ نفتی داریم یعنی صد سال وارداتچی بوده ایم و به این واسطه فرهنگ کار آفرینی را نابود کرده ایم و به بچه‌های خود یاد داده ایم که بروند استخدام شوند.
وی گفت: در این سال‌ها این فرهنگ‌ها از بین رفته است و در تمام اقتصاد‌های نفتی شاهد دولت‌های چاق با افراد زیادی هستیم و ما با سیستم سنتی جامعه درحال مبارزه هستیم و باید ادامه دهیم.
معاون رئیس جمهور با اشاره به موضوع حمل و نقل بین شهری و مقاومتی که با کسب و کار‌های فعال در این حوزه بود گفت: تازه توانسته ایم به این کسب و کار‌ها کمک کنیم و کرونا سبب شد بسیاری از کسب و کار‌های دارویی فعال شوند.
ستاری همچنین با گریزی به ورود تاکسی‌های اینترنتی و مخالفتی که با آن‌ها در سال ۹۴ بوجود آمد افزود: امروز کرونا سبب شده است که بسیاری از گارد‌های در برابر برخی از کسب و کار‌ها شکسته شود که نمونه آن کسب و کار‌های حوزه بیمه است.
معاون علمی وفناوری رئیس جمهور افزود: ما در حوزه فین تک شرکت‌های بسیار خوبی داریم که بسیاری از تبادلات بانکی با کمترین خطا و با نرم افزار‌های بومی انجام میشود.
وی با اشاره به مطرح شدن یک طرح در مجلس درخصوص بحث اقتصاد دانش بنیان گفت: تمام این قوانین باید به جا و درست تصویب شود که مهمتر از آن‌ها فرهنگ است که باید درست شود باید وقتی در جامعه به یک جوان نگاه میشود به ماشین و پول جیبی آن توجه نشود و به فکر آن‌ها اهمیت داده شود.
رئیس بنیاد بخبگان گفت: ما تلاش کردیم که محیط کسب و کار جدیدی برای شرکت‌ها ایجاد کنیم و بیش از ۱۴۰ خدمت برای جوانان تعریف شده است.
وی ادامه داد: از جمله این خدمات معافیت‌های مالیاتی و گذراندن خدمت در شرکت‌های دانش بنیان است که باید از رهبری تشکر شود که این اجازه را داده اند و این اتفاق بی سابقه و بزرگ است.
ستاری گفت: من تعجب می‌کنم برخی از دوستان در دولت که رهبر این کشور این اجازه را داده است، ولی سر برخی از مجوز‌ها، هنوز برخی از این کسب و کار‌ها را سرکوب می‌کنند.
ستاری افزود: ما سعی کردیم محیط کسب و کار را درست کنیم برای همین است که دانش بنیان الان یک ارزش شده است. ما الان در ثبت پتنت و درحوزه صادرات حضور در نمایشگاه‌های خارجی از شرکت‌ها حمایت می‌کنیم.
وی گفت: ما در یک مبارزه هستیم مبارزه با یک سیستم سنتی و نفتی که باید این سیستم تغییر کند و جای خود را به صادرات دهد.
وی در خصوص راهکار‌های تامین مالی فعالان زیست بوم فناوری افزود: شبکه صندوق‌های پژوهش فناوری صندوق نوآوری و شکوفایی و ... از جمله این ظرفیت هاست، اما باید بدانیم که کسب و کار‌های نوپا با وام شکل نمی‌گیرند و باید سرمایه گذار خطر پذیر روی آن‌ها انجام شود و این نیازمند یک فرهنگ است.
وی تصریح کرد: ما پیشرفت‌های قابل توجهی در بورس داشته ایم و تعدادی صندوق بورسی داریم که روی سرمایه گذاری خطر پذیر درحال فعالیت هستند.
معاون علمی فناوری رئیس جمهور گفت: وقتی بحث سرمایه گذاری پیش می‌آید و محور این بحث کسب وکار‌های نوپا هستند باید بدانیم که این یک بازی برد برد و یا باخت باخت است وقتی یک کسب و کار موفق میشود همه برنده میشوند و وقتی یک کسب و کار شکست می‌خورد همه شکست می‌خورند برای همین است که ما برای کسب و کار‌های نوپا سرمایه گذاری خطر پذیر را پیشنهاد می‌کنیم چرا که دارای مسئول نیستند و روی یک ایده خاص کار می‌کنند.
وی ادامه داد: در اقتصاد دانش بنیان ما یک اصل داریم به این معنا که هیچ غول چراغ جادویی نداریم و زیست بوم است که باید شکل بگیرد و اگر بتوان مقاومت پیشروی کسب و کار‌ها را برداریم این زیست بوم گسترش پیدا میکند.
ستاری ادامه داد: ما وقتی از زیست بوم صحبت می‌کنیم درباره دغدغه‌های شرکت‌های دانش بنیان، کسب و کار‌های نوپا، افرادی که از خارج از کشور برگشتن و تمام فعالان صحبت می‌کنیم.
وی گفت: خوشبختانه بعد از کرونا میزان جذب نخبگان از خارج از کشور بالا رفته است وباید بدانیم که رفتن بچه‌ها برای تحصیل به خارج ازکشور مسئله بدی نیست و ما در میان کشور‌ها تعداد کمی از افراد وجود دارند که به خارج از کشور می‌روند، اما باید توجه کنیم که چرخش وجود داشته باشد به این معنی که افراد بروند و بعد از مدتی به کشور بازگردند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان افزود: اگر به سرمایه انسانی اهمیت دهیم افراد هم برمی گردند و شرکت‌های دانش بنیان خود را راه اندازی می‌کنند.
وی در خصوص بازار سرمایه و آینده سرمایه گذاری در شرکت‌های دانش بنیان گفت: کسب و کار‌های نوپا اگر در بورس عرضه نشوند می‌میرند وباید این راه را کامل باز کنیم تا این چرخش اتفاق بیافتند، اما بحث اصلی ارزش گذاری دارایی نامشهود این کسب و کار است و هر کسی روی این کسب و کار‌ها سرمایه گذاری کرده است برده است.
وی ادامه داد: وقتی از سرمایه گذاری در اقتصاد دانش بنیان صحبت می‌کنیم منظور سرمایه گذاری بخش خصوصی است.
ستاری گفت: بسیاری از کسب و کار‌های نوپای ما هفته‌ای ۱۰ درصد رشد دارند و این رشد در زمینه سرویس‌های ارائه داده شده است مثل کسب وکار‌هایی که در حوزه آموزشی در دوران کرونا رشد قابل توجهی کرده اند و یا آپارات که جزو ۷۲ سایت برتر جهان است این اتفاقات اتفاق کمی نیست که در حوزه‌های دیگر نیز وجود دارد و ما بزرگترین شرکت‌ها را داریم.
ستاری در خصوص حمایت‌های صادراتی از محصولات فناورانه گفت: صادرات محصولات فناورانه پیچیدگی‌های فرآوانی دارد مثل مجوز‌هایی که باید برای یک محصول دریافت شود ما در کریدور صادرات از کمک در جهت دریافت مجوز‌های مورد نظر برای محصولات مختلف تا ثبت پتنت و ارائه مشاوره‌های صادراتی و برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در کشور‌های دارای ظرفیت صادراتی ارائه می‌دهیم.
وی ادامه داد: در زیست بوم فناوری مهمترین موضوع محیط کسب و کار است که باید تمام ارکان آن برای فعالان فناوری فراهم شود ما در ۵ سال گذشته توانستیم شاخص جی آی آی (شاخص جهانی اقتصاد دانش بنیان) بهبود ببخشیم و از رتبه ۱۲۱ به ۶۱ برسیم.
معاون رئیس جمهور در پاسخ به سوالی مبنی بر پیشنهاد به کنکوری‌های امسال در انتخاب رشته مفید برای آینده کاری خود افزود: کاری را بکنند که دوست دارند انجام بدهند، چون در آینده از مدرک چیزی در نمی‌آید مهم این نیست که برویم پزشک یا مهندس بشویم مهم این است که برویم کاری را که به آن علاقه داریم انجام دهیم.
وی ادامه داد: ما به دانشجویان نیاز داریم که از همان ترم اول به این فکر کنند چه کسب و کار‌هایی می‌توانند راه اندازی بکنند که برای عده‌ای کارآفرینی ایجاد شود.
ستاری گفت: استخدام بزرگترین خیانتی است که به بچه‌های خود می‌کنیم و با این کار نوآوری بچه‌ها را می‌کشیم. رشته‌ای را بچه‌ها انتخاب کنند که واقعا به آن علاقه دارند و مهم این نیست که چه رشته‌ای الان در بورس است.
معاون رئیس جمهور گفت: فناوری ممکن است در دانشگاه با پول انجام شود، اما تجاری سازی کار بخش خصوصی است و باید سیستم آموزشی‌ای داشته باشیم که بعد از چند سال آن را در اقتصاد ببینیم اگر ما دراقتصاد پول‌های آموزش را نبینیم فایده‌ای ندارد و باید اثر هزینه‌هایی که در آموزش می‌کنیم بتوانیم در اقتصاد مشاهده کنیم./
نظر شما