خبرگزاری شبستان: ذهن آدمی همواره دغدغه مند و کنجکاو در شناخت ناشناخته ها است، از این رو است که در سراسر زندگی سوالات بیشمار ذهن او را به خود درگیر می کند؛ در این میان پاسخ برخی سوالات به صورت تجربی برای او قابل یافتن است اما هستند بسیاری از سوالات که خارج از میدان تجربه انسان بوده و پاسخ آنها به آسانی بدست نمی آید. از این رو در سلسله مباحث نسیم اندیشه از لسان آیت الله جوادی آملی، مرجع شیعیان و مولف تفسیر تسنیم به برخی از این سوالات پاسخ داده می شود.
عصمت با عدالت چه فرقی دارد؟
نخست اینکه رتبه وجودی عدالت، از عصمت ضعیف تر است. افراد عادل، گاهی (هرچند به صعوبت) گناه می کنند و به دام شیطان می افتند، گرچه غیرعادل به سهولت گناه می کند، لیکن عصمت، ملکه وجودی برتری است که هرگز مقهور سرپنجه شهوت و غضب نمی شود و شیطان به قُرقگاه او نزدیک نمی شود.
دوم اینکه سهو نسیان و غفلت، با عدالت تزاحم ندارد. پس، انسان عادل گاهی از روی اشتباه یا غفلت، مال کسی را تصرف می کند، اما امور یاد شده با ملکه عصمت منافات دارد و معصوم هیچ گاه دچار سهو و نسیان و غفلت نیز نمی شود.
سوم اینکه عدالت، از نوع ملکه های علمی است، نه عملی.
اصولا عدالت، در ملکه های علمی راه ندارد و شخص عادل، همه چیز را نمی داند و در دانسته هایش استباه رخ می دهد، برای مثال دو مرجع تقلید عادل، ممکن است که در مسئله ای دو فتوای مخالف یکدیگر صادر کنند و ما می دانیم که قطعا یکی از دو فتوا اشتباه است، لیکن این اشتباه، به عدالت شان زیانی وارد نمی کند.
البته عدالت، مانند تقوا و سایر فضائل علمی، در بخش اندیشه صحیح، بی اثر نیست، ولی ملکه عصمت هم در عقل نظری حضور دارد و هم در عقل عملی، هرچند علم معصوم، شهودی است، نه مفهومی، و نیز حضوری است، نه حصولی. غرض آنکه انسان معصوم، هم در منطقه علم و دانش مصون است و هم در قلمرو عمل و گرایش محفوظ.
پایان پیام/
نظر شما