به گزارش خبرگزاری شبستان، ابراهیم علی پور با بیان اینکه پژوهش در عرصه علوم انسانی اسلامی از دو جهت رنج می برد، گفت: یکی از این جهات، فراگیر و عمومی است که پژوهش های کشور به طور کلی دچار آن است و آن کم توجهی به امر پژوهش در بینش و عمل است.
وی با بیان اینکه اگر بودجه های پژوهشیِ کشور با کشورهای توسعه یافته مقایسه کنید، بی توجهی و یا کم توجهی به این امر مهم را به خوبی در می یابید، اظهار کرد: وقتی غفلت در حوزه فرهنگ و دین رخ می دهد، مشکلات و عوارض آن بیشتر نمایان می شود. چون این حوزه با روح، روان و جان مردم سر و کار دارد.
وی افزود: حاصل چنین غفلتی را به راحتی می توان در مقایسه آثار و منشورات یکسال گذشته در هماوردی ایران و برخی کشورهای توسعه یافته مشاهده کرد.
مدیر گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی در ادامه تصریح کرد: مشکل دیگر مربوط به حوزه انسانی اسلامی است و تنها اختصاص به این حوزه دارد و آن این است که اکثر محصولات و تولیدات این حوزه کابرد عملی در زندگی مردم ندارد. بدین معنی که کاربرد مستقیم و ملموسی آن در ارتقاء زندگی مادی ما مشاهده نمی شود.
وی با بیان اینکه امروزه با توجه به اولویت این بخش و سودآوری آن، علوم انسانی با نامهربانی مواجه شده است، ادامه داد: سرمایه گذاری در بخش پژوهش علوم پایه و رشته های فنی و تجربی، سودآور و از نظر اقتصادی و مادی به نفع شرکت ها و موسسات است. از این رو از آن استقبال می کنند. اما در مقابل در علوم انسانی بازگشت سرمایه مستقیم، بی واسطه و ملموس نیست. لذا حامی و سرمایه گذار ندارد. در حالی که این رشته با روح، روان و جان آدمیان سروکار دارد و باید ضمن عبرت از سرنوشت تمدن غرب از هم اکنون به فکر ارتقاء فرهنگی و معنوی جامعه بود.
وی با بیان اینکه مسائلی که تا کنون به آنها اشاره شد تنها بخشی از مشکلات ما در عرصه پژوهش های علوم انسانی- اسلامی است، ابراز کرد: فقدان منابع، امکانات، نیروی انسانی لازم، انگیزه و نشاط بالا همراه با پشتیبانی مادی و معنوی از جمله مشکلات این حوزه است.
مدیر گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی ضمن تقسیم بندی کلی نیازهای پژوهشی در سه حوزه سخت افزار، نرم افزار و نیروی انسانی بیان کرد: با انجام یک بررسی دقیق می بینیم که پژوهش های کشور در هر سه حوزه داری ضعف و نقصان است. و این مطلب به این معنی است که وضعیت موجود با وضعیت مطلوب ما فاصله زیادی دارد.
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: حوزه سخت افزاری شامل امکانات، منابع کتابخانه ای، موسسات و مراکز مجهز به امکانات مختلف پژوهشی و... می باشد که با وضعیت مطلوب و حداقل استاندارد فاصله قابل توجهی دارد. نرم افزار که جریان اطلاعات در میان پژوهشگران، برنامه ریزی، نیاز سنجی، آسیب شناسی، مدیریت پژوهش و ... در کشور است دچار خلاء و نقصان فراوان است. و در نهایت به دلیل ساختار ناقص آموزشی در کشور طی سالیان متمادی، کشور از کمبود پژوهشگر بالفعل در بسیاری از حوزه های علوم انسانی رنج می برد.
وی در بخش دیگر صحبت های خود با اشاره به این موضوع که در حوزه علوم انسانی- اسلامی غالبا پژوهش تابع جریان و جَوّ حاکم بوده تا پایدار و منسجم تصریح کرد: همه این موارد باعث شده که پژوهش در حوزه علوم انسانی- اسلامی از انسجام لازم و نظام کارآمد برخوردار نباشد و عمده پژوهش ها کاریکاتوریک و ناموزون رشد کند.
علی پور با اشاره به رشد آثار بی کیفیت در حوزه علوم دینی و ترویجی و همچنین رکود آثار فاخر و تخصصی بیان کرد: اگر بخواهیم به صورت تیتروار و خلاصه مشکلات پژوهش های علوم انسانی- اسلامی را یادآور شویم، فقدان مدیریت کارآمد و خلاق در سطح کشور، عدم اختصاص بودجه لازم و کافی، عدم نیاز سنجی و برنامه ریزی بلندمدت از جمله آنها محسوب می شود.
وی تاکید کرد: غلبه روزمرگی بر امر پژوهش و گاهی غلبه سیاست زدگی بر آن، کمیّت گرایی و آمار محوری، سطحی نگری و غلبه امور ترویجی به جای پژوهش های آکادمیک و بنیادین، کاربردی نبودن پژوهش ها، کمبود و ضعف امکانات پژوهشی اعم از فضاهای مناسب، کتابخانه های غنی، منابع متنی و دیجیتالی اصلی و کامل و فقدان روحیه تولید از جمله این مشکلات است.
به گزارش ایسکا، علی پور ابراز کرد: عدم توجه به تراث و احیاء آثار علمی و ذخائر غنی به عنوان پشتوانه های علمی- فرهنگی و فقدان روحیه بررسی انتقادی آثار گذشته، عدم ارئه علوم انسانی- اسلامی با زبان روزآمد و روش های نوین علمی، عدم انعطاف لازم در مواجه با پژوهش ها و چالش های جدید و پاسخگویی به نیازهای فکری و نظری، فقدان انگیزه لازم و کافی برای پژوهشگران و صاحبان قلم و آثار، عدم سرمایه گذاری و پشتیبانی مالی مناسب و رفع دغدغه پژوهشگران از دیگر موانع این مسیر است.
وی همچنین یادآور شد: پژوهش های کشور برای رسیدن به وضعیت مطلوب و رفع مشکلات خود با موانعی هم روبروست که لازم است ابتدا در رفع موانع تلاش کرد تا زمینه ها برای رشد و شکوفایی و برنامه ریزی و حصول نتیجه مطلوب و کارآمد فراهم شود.
پایان پیام/
نظر شما