اسراف در انفاق‌های مستحب!

خبرگزاری شبستان: با تمام تاکیداتی که در قرآن کریم آمده است و سفارشاتی که ائمه اطهار (ع) فرموده اند، باز اسراف در جامعه به گونه ای وسیع و در قالب ها و مصادیق فراوانی وجود دارد. آن قدر در این زمینه کوتاهی شده است که متاسفانه جامعه ما در بد مصرف کردن، اسراف وتبذیر از خیلی از جوامع پیشی گرفته است. ائمه اطهار (ع) به از بین بردن اسراف بسیار توجه می نمودند و حتی از ریختن آبی که در ظرف و یا لیوانی باقی مانده و یا دور انداختن هسته خرمایی منع می کردند. متن زیر گزیده ای از کتاب "از ریخت و پاش زندگی تا الگوی صحیح مصرف" است.

اسراف در قدرت
در قرآن کریم گاهی اسراف به معنای استفاده نادرست از قدرت و تمایل به قدرت طلبی است که نتیجه آن به گمراهی کشاندن مردم و ضایع نمودن حقوق آنان می باشد.

قرآن، درباره فرعون که نماد ظلم و ستمگری است می فرماید: "فرعون، برتری‌جویی در زمین داشت و از اسرافکاران بود."

آیه شریفه فوق، تجاوز و نداشتن اعتدال در فرعونیان را نشانه اسراف می داند آنها با استفاده از قدرت، ظلم را در پیش گرفتند و از نظر قرآن اسراف کار هستند.

فرعون که با استفاده از قدرت، سلطنتی باشکوه را تدارک دیده بود با کبر و جهل و دروغ به مردم گفت: من پروردگار شما هستم و بدین وسیله توانست امکانات و نیروی مردم را که باید در عبادت خداوند صرف می‌شد، در امیال شیطانی و شهوانی خود صرف کند و مانع از تعالی و کمال مردم زمان خویش گردد.

اسراف در انفاق‌های مستحب
میانه روی در همه امور لازم است حتی در انفاق نیز جاری است. کسی نباید با زیاده‌روی در انفاق، نیازمندی های ضروری خود و خانواده‌اش را از دست بدهد و آنها را به مشقت و سختی بیندازد به تعبیر دیگر ما با جلوگیری از اسراف می‌توانیم انفاق کنیم و هرگاه انفاق کردیم نباید در آن انفاق اسراف نماییم.

در سوره انعام خداوند می‌فرماید: "از میوه زراعت آن هنگامی که به ثمر می‌نشیند بخورید و حق آن را به هنگام درو، بپردازید و اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست ندارد".

در این آیه شریفه و در کلمه "لاتسرفوا" مرحوم طبرسی می‌فرماید: "تمام آن را صدقه ندهید که برای اهل و عیالتان چیزی باقی نماند".

ثابت بن قیس از قبیله خزرج بود. زمان برداشت محصول، وی که پنجاه درخت خرما داشت همه را چید و آن را صدقه داده و چیزی از ان را برای عیالش به خانه نبرد. سپس این آیه درباره او نازل شد. "... حق زراعت را روز درو بپردازید و اسراف نکنید همانا خداوند مسرفین را دوست ندارد".

اسراف در خوراک و پوشاک

یکی از جلوه‌های زشت اسراف، زیاده‌روی در خوردن است. زیاده روی در پر کردن شکم از مواردی است که انسان را از خدا دور کرده و لذت عبادت را می‌گیرد.

امام صادق (ع)‌فرمود: "شکم در نتیجه خوردن طغیان می‌کند و نزدیک‌ترین حالت بنده نسبت به خدا وقتی است که شکمش سبک، ‌و بدترین حالت بنده نسبت به خدا آنگاه است که شکمش سیر باشد".

سیری در دنیا، گرسنگی در آخرت
در حدیثی از امام رضا (ع) آمده است: "پیامبر اکرم (ص) به مردی که از پرخوری زیاد آروغ می زد فرمود: آروغ خود را کنترل کن زیرا بیشترین مردمان دنیا به لحاظ سیری بیشترین مردمان آخرت‌اند در گرسنگی".

باقیمانده غذای شما چند نفر را سیر می‌کند؟
مجلس پرشور و نشاط عروسی بود همه خوشحال بودند. شاخه‌های متعدد گل توسط میهمانان به داماد و عروس هدیه می‌شد. پس از یک ساعت که کلیه میهمانان آمدند، پدر داماد که مجلس را اداره می‌کرد به مسئول خدمه‌ها اشاره کرد که شام را آماده کنند. کارگران مشغول چیدن میزهای غذا شدند. سپس از میهمانان دعوت شد که به پای میز غذا جهت صرف شام بروند. پس از غدا میهمانان ضمن تشکر از پدر داماد و عروس، هر یک خداحافظی کرده و عروس و داماد را تا خانه بخت همراهی کردند. اکنون تالار عروسی خلوت شده بود و من نگاهی کردم به میزهایی که پر بود از باقیمانده غذا و با خود گفتم:‌ راستی باقیمانده‌های غذا چند نفر را سیر می‌کند.

آیا ما از اسرافکاران که برادران شیطان هستند، نیستیم؟!

علامت اسرافکار
امام صادق (ع) فرمود:
لقمان به فرزندش گفت: سه علامت برای شخص اسرافگر وجود دارد:
می خرد آنچه برای او نیست. (در شان او نیست.)
می پوشد آنچه برای او نیست. (برازنده او نیست.)
می خورد آنچه برای او نیست. (فراخور حال او نیست.)

بنابراین گزارش، کتاب از ریخت و پاش زندگی تا الگوی صحیح مصرف به همت واحد تحقیقاتی گل نرگس از سوی انتشارات گل نرگس روانه بازار نشر شده است. در این کتاب مطالبی چون "مشکل خود را بهتر بشناسیم"، "بنده خوب خدا کیست"، "مصرف بد، مصرف خوب"، "اسراف وتندرستی"، "برادران شیطان"، "آیا من فقیر خواهم شد"، "مراقب خود باشیم"، "نه کم، نه زیاد" و "یک راه ساده" اشاره کرد.

پایان پیام/