به گزارش خبرنگار شبستان، حجت الاسلام و المسلمین محمد علی اسدی نسب، مدیر گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عضو هیأت علمی این پژوهشگاه در ادامه سلسله نشست های قرآن، کتاب بیداری با موضوع "سحر از منظر قرآن" به یادآوری آیات قرآن با موضوع سحر پرداخت و گفت: برای ورود به این بحث و آشنایی با ابعاد گوناگون آن، ابتدا باید از حقیقت سحر و چیستی آن آگاه شد.
اسدی نسب درباره معنای لغوی و اصطلاحی واژه سحر، با استناد به تفاسیری همچون مقاییس اللغة، مجمع البحرین و مجمع البیان گفت: در تمام این تفاسیر، معنای نسبتا یکسانی درباره سحر و ساحری ارائه شده است. این تفاسیر، کار ساحر را وارونه جلوه دادن واقع دانسته اند.
وی اضافه کرد: ساحر با حیله گری، واقعیت را در چشم و عقل و قلب دیگران، طور دیگری وانمود می سازد.
این دانش آموخته حوزوی گفت: سحر یک نوع خدعه و نیرنگ است که ساحر با عملی پنهانی، ظاهر اشیاء را به گونه ای دیگر نشان می دهد و البته به هیچ عنوان واقعیت شیء را نمی تواند تغییر دهد.
وی تصریح کرد: از منظر قرآن، سحر عملی حرام است؛ زیرا باعث تأثیر در عقل و قلب مردم می شود و باطلی را به جای حقیقت معرفی می کند.
اسدی نسب با اشاره به سابقه طولانی ساحری در تاریخ بشر، افزود: امروز نیز این معضل در جوامع بشری وجود دارد و در سطوح مختلف جامعه به انواع گوناگون نفوذ کرده است.
وی تنها راه نجات از نیرنگ سحر و دوری از مسیر ابلیس را توجه به آموزه های قرآنی در این زمینه دانست و اضافه کرد: امام علی(ع)، ساحر را همان کافر معرفی کرده اند؛ یعنی سحر کردن مثل کفر ورزیدن است.
مدیر گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأکید کرد: هر کس به دنبال آموزش سحر برود، کافر شده است و این آخرین ارتباط وی با خداوند خواهد بود.
وی با استناد به آیه 102 سوره بقره گفت: در این آیه آمده است که افراد کافر به دنبال سحر هستند و این به معنی اعتقاد ملحدانه ساحران است.
این استاد حوزه به نظر فقهای اسلام درباره سحر اشاره کرد و در این باره خاطر نشان ساخت: کسی که سحر و جادو کند و سپس به حلال بودن این کار معتقد شود، باید کشته گردد ولی اگر از سر اشتباه گمان کند که سحر حرام نیست و آن را انجام دهد، باید توبه کند.
وی از خطبه 79 نهج البلاغه بهره گرفت و درباره ماجرای نبرد امام علی(ع) با خوارج سخن گفت که فردی با پیش گویی بر اساس ستارگان، امام را از جنگ در آن روز بر حذر داشت و امام علی(ع) برآشفتند و گفتند: آیا تو گمان می کنی که در این ساعت، افراد را هدایت می کنی و انان را از خطر می ترسانی؟ هرکس این فرد را تصدیق کند، قرآن را انکار کرده است.
اسدی نسب تأکید کرد: همه فقهای شیعی و فقهای اهل سنت، سحر را حرام دانسته اند و تعلیم دادن و یادگیری آن را نیز حرام خوانده اند، مگر کسی که سحر را بیاموزد تا خدعه ساحران را باطل سازد و نیرنگ ساحران دیگر را برملا سازد.
وی در بخشی از سخنان خود به اقسام سحر پرداخت و گفت: فخر رازی در تفسیر کبیر، علامه طباطبایی در المیزان به نقل از امام صادق(ع) آورده اند که ایشان در پاسخ به چیستی جادو فرمودند که سحر بر چند نوع است؛ گاهی شبیه پزشکی است که ساحر از آثار اشیاء با خبر است و آن ها را در مسیر فساد به کار می بندد و گاه با تردستی و سرعت دست، کار های خارق العاده انجام می دهد و گاه نیز به وسیله ارتباط با شیاطین دست به جادوگری می زند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سحر را سراسر خیالات خواند و توضیح داد: ساحران با ایجاد توهمات و خیالات غیرواقعی در افراد، بر اندیشه آنان اثر می گذارند.
وی با ارائه دلایلی در این باره گفت: از آن جا که قرآن در ماجرای حضرت موسی می فرماید وقتی ساحران عصاها و ریسمان ها را بر زمین انداختند، خیال می شد که حرکت می کنند و این تعبیر نشان می دهد که در واقع آنان حرکت نمی کردند.
اسدی نسب دلیل دوم بر توهمی بودن اثرات سحر را عدالت الهی عنوان کرد و در این باره گفت: خلاف عدالت الهی است که فردی مسلح به سلاحی باشد که از راه غیرطبیعی بتواند بر دیگران تأثیر بگذارد.
وی با مخالفت شدید از اعتقاد به چشم زخم، اضافه کرد: طبق روایت امام صادق(ع) اگر جادوگران توان تبدیل اشیاء به چیز دیگر را داشتند، چاره ای برای پیری، فقر و مرگ خویش پیدا می کردند.
این دانش آموخته حوزوی مدعی شد: معمولا جادوگران فرجامی فلاکت بار دارند و در نکبت و فقر و بدبختی جان می دهند.
وی رواج سحر در جامعه را ناشی از خیال پردازی های عمومی مردم دانست و ادامه داد: تنها در صورتی تحت تأثیر ساحران قرار می گیریم که خودمان با اندیشه آنان همراهی کنیم و مجری نیات آنان گردیم.
مدیر گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه سخنان خود به طرح یک شبهه اعتقادی پرداخت و گفت: برخی می پرسند که خداوند چرا ابلیس را آفریده است؟ آیا خداوند می خواسته که شیطان مردم را گمراه سازد؟
وی در پاسخ به این شبهه مطرح شده توضیح داد: شیطان سگ در خانه خداوند است و تنها نامحرمان درگاه الهی را به دام می کشد. همراهان و فریب خوردگان شیطان، اهل ریا و مجرمان درگاه پروردگارند. اسدی نسب تصریح کرد: شیاطین بر اشرار اثر می گذارند و فرشتگان بر مؤمنان.
شایان ذکر است، سلسله نشست های قرآن، کتاب بیداری به همت بخش حوزوی نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم و با همکاری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می شود.
نظر شما