خبرگزاری شبستان: حوزه های علمیه قطعا بستر و جولانگاهی برای تحول علوم انسانی، این امر سرنوشت ساز در زندگی فرد فرد جامعه مسلمانان هستند که می تواند مقدمات یک زندگی همراه با پیشرفت و مبتنی بر سبک زندگی اصیل اسلامی را برای افراد رقم بزند. از این رو در واکاوی نقش حوزه های علمیه در تحول علوم و تولید علم دینی با حجت الاسلام والمسلمین حسن معلمی، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) به گفتگو نشسته ایم که از نظرتان می گذرد:
تحول علوم تا چه اندازه به حوزه های علمیه بازمی گردد و حوزه ها در این زمینه چه نقش و تاثیری دارند؟
از همان اوایل انقلاب اسلامی که بحث انقلاب فرهنگی مطرح شد، برخی از اساتید حوزه با تشکیل گروه هایی اقداماتی را انجام دادند که البته به دلیل مشکلات فراوان به آن سبک و سیاق ادامه نیافت، اما تبدیل شد به دفتر همکاری حوزه و دانشگاه. بنابراین کار شروع شده و ادامه هم دارد اما کاری که مطلوب رهبری، نظام و اندیشمندان است، اتفاق نیفتاده و هنوز به نقطه مطلوب نرسیده ایم.
حوزه های علمیه تا چه اندازه به بحث تحول علوم ورود جدی پیدا کرده اند؟ آیا این مقوله جزو اولویت ها یا دغدغه های حوزه ها است؟
بخش های مختلفی از حوزه های علمیه به این بحث ورود پیدا کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که باید در این زمینه گام های متقن تری برداشته شود و مرکز واحدی که این امر را جهت دهی کند، ایجاد شود. بنابراین نیاز به تجمیع و ارتباط کارها و فعالیت های انجام شده در راستای تحول علوم هستیم و باید در واقع کار ستادی انجام شود و با فراخوان مراکز مختلف فعالیت های هماهنگ و موزون انجام شود.
تحولی که رهبری برایا عمال در حوزه های علمیه بر آن تاکید دارند، تا چه اندازه بر تحول علوم تاثیرگذار است؟
قطعا حوزه باید در خود تحولاتی ایجاد کند؛ از جمله تغییر در برنامه ها، متون درسی، شیوه های آموزشی و موضوعات آموزشی. وقتی این تحول اتفاق افتاد، و وارد آموزش های حوزی شد، خود مقدمه ای می شود برای تحول علوم. بنابراین بازنگری جدی در این زمینه، ایجاد علم دینی از طریق فلسفه، فلسفه مضاف و مبانی علوم اسلامی ضرورت دارد.
آیا ارتباط و وحدت حوزه و دانشگاه در تحول علوم می تواند تاثیرگذار باشد؟
بخش مهمی از علوم انسانی که در دانشگاه ها تدریس می شود به علم دینی مربوط می شود. دانشگاه ها در این زمینه بدون توجه به مبانی اسلامی کار می کنند و البته تقصیری هم ندارند چرا که علوم وارداتی غربی در همه شاخه ها و رشته ها نفوذ کرده و تدریس می شود. اما حوزه برای پایه ریزی این مباحث علمی بر اساس علوم اسلامی باید اقدام کرده و آن را از وظایف خود بشمارد؛ اگر این اتفاق بیفتد و این علوم به صورت معقول و منطقی به دانشگاه ارائه شود، جامعه دانشگاهی نیز از پذیرفتن آن ابایی ندارد. البته در بحث تحول علوم باید دانست تمامی علوم وارد شده از غرب دچار ضعف نیست و برخی از آنها محسناتی نیز دارند. زمانی می توانیم از این علوم به صورت "لا بشرط" استفاده کنیم که مبانی آن با مبانی اسلامی و ایرانی ما در تضاد نباشد. بنابراین در این زمینه باید بحث شود و حوزویان به طور جدی پا در عرصه و میدان بگذارند. به طور مثال فردی که می خواهد روانشناسی امروز را که از غرب گرفته شده به روان شناسی اسلامی تبدیل کند، باید در دانشگاه در حد دکتری و در حوزه در حد اجتهاد تحصیل کرده و پس از ده یا بیست سال کار و پژوهش گروهی، بتواند این تحول را ارائه کند.
زمینه سازی برای تحول علوم به همت حوزه های علمیه تا چه اندازه بر اصلاح سبک زندگی اسلامی موثر است؟
زندگی فرد دارای حیات، جنبه های مختلف اعم از اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، تربیتی و ... دارد. ارتباط با دیگران، جامعه، فرزندان، همسر و اطرافیان و فرآیندهای سیاسی و به طور کلی تمامی تعاملات بر اساس نگاه او و جهان بینی اش و فلسفه شکل می گیرد. بنابراین از مبانی جزیی باید شروع کرد. الان در غرب این اتفاق می افتد. غرب فلسفه نمی نویسد که آن را کنار بگذارد. به طور مثال فلسفه اگزیستانسیالیسم را در قالب داستان و رمان به جامعه ارائه می دهد تا این بشود سبک زندگی. ما نیز باید لوازم سبک زندگی را فراهم کنیم تا در زندگی فردی و اجتماعی افراد به کار گرفته شود.
پایان پیام/
نظر شما