آیا تمامی حکومت ها در عصر غیبت محکوم به شکست اند؟

به گزارش خبرگزاری شبستان، از برخی از روایات چنین بر می آید که هر حکومتی پیش از ظهور امام زمان (عج) و تشکیل حکومت مهدی (ع)، محکوم به شکست است. با این وصف آیا حکومت دینی و نظام مبتنی بر ولایت فقیه در عصر غیبت ناموفق نخواهد بود؟ پاسخ این سوال را از کتاب نسیم اندیشه اثر آیت الله جوادی آملی مرور می کنیم:
از امام صادق (ع) چنین نقل شده است: "مَا خَرَجَ وَ لَا یخرُجُ مِنّا أَهل البَیتِ إلی قِیامِ قائمِنا أَحَدٌ لِیَدفعَ ظُلماً أَو یَنعَش حَقاً إلّا اصطلمَتُهُ البَلیَّةُ وَ کانَ قیامُهُ زیادَةً فی مَکروُهنا و شیعَتِنا"(1)؛ یعنی از ما اهل بیت (ع) پیش از قیام قائم ما کسی برای دفع ظلمی یا گرفتن حقی خارج نشد و نمی شود مگر آن که به مصیبت و بلیه دچار می شود و قیام او موجب زیاد شدن رنج ما و شیعیان ما می گردد.
این روایت در سند صحیفه سجادیه آمده است. متوکل بن هارون، راوی صحیفه سجادیه می گوید: یحیی بن زید بن علی، نوه امام زین العابدین (ع) را ملاقات کردم در حالی که متوجه خراسان بود. به او سلام کردم و او از حال پسرعموهایش در مدینه بخصوص از عمویش امام باقر (ع) بسیار پرسید. من او را از حال ایشان باخبر کردم و حزن آنان را بر پدرش زید بن علی (ع) به او گفتم. یحیی بن زید گفت: نظر عمویم محمد بن علی الباقر (ع) بود که پدرم زید خروج نکند؛ آیا پسر عمویم جعفربن محمد را ملاقات کردی؟ گفتم: بله. گفت: آیا ایشان درباره من چیزی فرمود؟ گفتم: بله. گفت: چه چیزی درباره من گفت؟ میل نداشتم بگویم ولی با اصرار یحیی گفتم: از ایشان شنیدم که درباره تو می گفت: تو نیز مانند پدرت مقتول و مصلوب می شوی.
متوکل می گوید: یحیی بن زید پس از شنیدن خبر کشته شدنش، صحیفه سجادیه را که به املای امام زین العابدین (ع) و خط پدرش بود، به من داد و گفت: تا زمان مردنم از آن محافظت کن و سپس به دو پسرعمویم، محمد و ابراهیم، دو پسر عبدالله بن حسن بن حسن بن علی (ع) بسپار که آن دو پس از من در نگهداری صحیفه تلاش می کنند.
متوکل می گوید: پس از قتل یحیی بن زید، به نزد امام صادق (ع) رفتم و گفتگویم را با یحیی خدمت ایشان عرض کردم. ایشان گریه کردند و حزنشان نسبت به یحیی بن زید زیاد شد فرمودند: خدا رحمت کند پسر عمویم را و او را به آبا و اجدادش ملحق کند... . آن گاه فرمودند:" مَا خَرَجَ و لَا یخرُجُ..."
این روایت و روایات مشابه نشان می دهد که اگر کسی پیش از قیام قائم قیام کند و داعیه امامت را داشته باشد و مردم را به خود دعوت کند، محکوم به شکست است. تنها کسی که در قیام باید به خود دعوت کند، وجود مبارک بقیة الله (عج) است. افزون بر این اگر کسی قیام کند و امت را به خود دعوت نکند و داعیه امامت را نداشته باشد، بلکه جامعه اسلامی را به امام زمان (عج) دعوت کند، ولی شرایط برای قیام او مهیا نباشد، نیز محکوم به شکست است.
اما اگر کسی مردم را به امام زمان دعوت کند – خواه خود امام زمان (ع) باشد مانند حضرت حسین بن علی (ع) و خواه نباشد – و شرایط قیام مهیا باشد، چنین قائدی ممکن است شهید هم بشود؛ ولی دین با قیام و اقدام او پیشرفت می کند مانند جریان سیدالشهدا (ع) که آن حضرت (ع) شهید شدند ولی دین خدا حفظ شد. شهادت با ضرورت قیام منافاتی ندارد. وجود مبارک امام سجاد (ع) در دروازه شام در پاسخ ابراهیم بن طلحه که گفت: چه کسی پیروز شد؟ فرمود: اگر می خواهی بدانی که چه کسی پیروز شد، وقت نماز اذان و اقامه بگو تا ببینی نام چه کسی را بر زبان جاری می کنی. (2)
بنابراین شهادت و اسارت نشانه شکست رهبر دین نیست و شکست ظاهری نمی تواند دلیل نادرستی یک قیام باشد، بلکه به تعبیر قرآن احدی الحُسنین است.
اگر فرض کنیم که روایتی یافت شود که به طور مطلق بگوید هر قیامی صورت بگیرد، محکوم به شکست و نادرست است، این روایت چون با خطوط اصلی قرآن و سنت قطعیه امامان معصوم (ع) مخالف است، مردود و غیرقابل پذیرش است زیرا آیات و روایاتی که درباره جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، احیای کلمه دین و اقامه حدود الهی آمده است، به زمان خاصی اختصاص ندارد، پس جلوگیری از احیای دین سخن نادرستی است. اگر در عصر غیبت، حکومت دینی نباشد، حاکمیت قوانین غیردینی و افراد ناصالح بر مردم مسلمان لازم می آید که خدا و رسول اکرم (ص) هرگز به چنین چیزی رضایت نمی دهند.
اکنون باید ببینیم وضع انقلاب اسلامی و حکومت اسلامی چگونه است؛ آیا بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران یا مقام معظم رهبری، مردم را به خود دعوت کرده یا می کنند، یا شرایط حکومت مهیا نبوده و نیست؟ انقلاب اسلامی مردم را به امامت ولی عصر (عج) دعوت کرد و می کند و هیچ کس از خد داعیه نداشته و ندارد؛ نه امام و نه ماموم. هر دو می گویند: ما امت ولی عصر (عج) هستیم و آن حضرت امام ماست. اکنون حوزه های علمیه به برکت ولی عصر (عج) زنده است؛ خود کشور نیز به برکت ایشان زنده است و هر تلاش و کوشش مثبتی در این کشور از یمن وجود ایشان است و امت اسلامی بی صبرانه منتظر است که با ظهور مبارک ایشان پرچم نظام اسلامی را به دست با کفایت ایشان بسپارد.
پی نوشت ها:
1. صحیفه سجادیه (مقدمه) ص 20
2. بحارالانوار، ج 45، ص 177
پایان پیام/